________________
मनगारच मृतयपिणी टी० अ० १६ सुकुमारिकाचरितवर्णनम
"
विसेस ' इति दुखीर्णाना- दुरिताना मनोजनित मृपानादादिकर्मणामित्यर्थः, किं भूताना तेपा? दुष्पराक्रान्ताना- कायिकानां माणिहिंसाऽदत्तादानादीना, कृताना प्रकृतिस्थित्यनुभागम देशभेदेन बद्धाना पापाना=अशुभाना कर्मणा ज्ञानावरणी यादीना पापकम् - अशुभ, फलटत्तिविशेषम्, प्रत्यनुभवन्ती = वेदयन्ती विहरसिन्न उसे तत्= तस्माद् मा खलु स्व हे पुत्र ! अपहृतमनःम क्ल्पा यानद्ध्याय= आर्तमान मा कुरु इत्यर्थः, खलु हे पृत्रि ! मम " महाणस सि ' महानसे - पाक्शालाया पिपुलमशन पान खाय स्वाद्य यथा पोट्टिला यावत् परिभाजयन्ती= श्रमणादिभ्यः प्रतिभाग कुर्वती ' विहराहि ' विहर=तिष्ठ । ततः खलु सा सुकुकिये - प्रकृति, स्थिति, अनुभाग और प्रदेश के भेद से बांधे है उन्हीं पुराने अशुभ ज्ञानावरणीय आदि कर्मों के तुम अशुभ फल विशेष को इस समय भोग रही हो । पूर्व भदों में जो पाप किये हे वेही यहां " 'पुराण " शब्द से गृहीत हुए हैं। पाप शब्द यहा अशुभ ज्ञानावरणीय आदि कर्मों का बोधक है। ये अशुभ ज्ञानावरणीय आदि कर्म जीव अशुभ मन, वचन और काय की प्रवृत्ति से जन्य मृपावाद आदि क्रियाओ से, तथा प्राणिहिंसा, अदत्तादान आदि कुकृत्यों से बाधता है। बांधते समय इनमें प्रकृति, स्थिति अनुभाग और प्रदेश वधरूप विभाग हो जाता है | अधिक स्थिति और अधिक अनुभाग चव इनमें सक्लेश परिणामो से पडता है । इसलिये हे पुत्र । तुम अपतमन' सकल्प होकर यावत् आर्तव्यान मत करो। तुम तो मेरी भोजन शाला चतुआहार तैयार करा कर पोहिला की तरह श्रमण आदि ચિંતા-ર્યા હતા-પ્રકૃતિ, સ્થિતિ, અનુભાગ અને પ્રદેશ ખધના ભેટથી ખવ્યા છે અત્યારે તુ તેજ પહેાના અશુભ જ્ઞાનાવરણીય વગેરે કર્મોના અશુભ ફળ વિશેષને ભાગવી રહી છે. પૂર્વ ભવમા જે પાપ કરવામા આવ્યા હોય તેને भडा પુરાણ ” શબ્દયી ગ્રહણ કરવામા આવ્યા છે અહીં પાપ રાખ્ત અશુભ જ્ઞાનાવરીય વગેરે કર્માને સ્પષ્ટ કરે છે આ બધા અશુભ જ્ઞાનાવરણી વગેરે કર્મો જીન અશુભ–મન, વચન, અને કાયની પ્રવૃત્તિથી જન્ય મૃષાવાદ વગેરે ક્રિયાએથી તેમજ પ્રાપ્ડીએ ની હિંસા, અદત્તાદાન વગેરે કુકર્મોથી બાધે એ બાધતી વખતે એએમા પ્રકૃતિ, સ્થિતિ, અનુભાગ અને પ્રદેશ અધરૂપ વિભાગ થઇ જાય છે અધિક સ્થિતિ અને અધિક અનુભાગ બધ તેએમા સકવેશ પરિણામેાથી પડે છે. એથી કે પુત્રિ ! તમે અપડૂત મન સક પ થઈને યાવત્
२३१
