________________
धर्मामृत टीका श्रु० २ ० १ ० १ कालीदेवीवर्णनम् पतितपूतस्तनी - जनतनितम्नस्तनी, ' णिच्चिन्नवरा' निर्विण्णवरावरणे विरक्ता, अतएव ' वरपरिवज्जिया' वरपसिर्जिता = पतिरहिता चाप्यासीत् । तस्मिन् काले तस्मिन् समये पार्श्वेऽर्डन पुरुपादानीय = पुरुषश्रेष्ठ. आदिकरः यथा वर्धमानसांमी तथैव पार्श्वमभुरपि ' णवर ' नवरम् - अय विशेष :- श्रीवर्द्धमानस्वामी सप्तहस्तोच्छ्रयः, पार्श्वप्रभुः ' णत्रयुस्सेहे ' नवहस्तोत्सेधः- नवहस्तपरिमितशरीरावगाहन, स पोडशभि• श्रमणसाहस्रीभि, अष्टत्रिंशता आर्यिका - जिया या होत्या) इस काल गायापति की कालश्री नाम भार्या थी । इसके हाथ पैर आदि समस्त अग उपाग विशेष सुकुमार थे। देखने में यह बडी सुन्दर थी काल गायापति के इस काल श्री की कुक्षि से उत्पन्न हुई एक काली नाम की दारिका भी थी। जो बहुत वयस्का हो चुकी थी इसका विवाह भी नही हुआ था। इसलिये कुमारी अवस्था में ही यह वृद्धा जैसी बहु उमरवाली हो गई थी। शरीर भी बहु अव स्था सपन्न होने के कारण इसका जीर्ण हो चुका था । अतः अपरिणीतावस्था में ही यह जीर्ण कुमारी बन गई थी। इसके नितम्ब और स्तन दोनों ही बिलकुल ढीले हो गये थे नीचे झुक आये थे । वरके वरण करने रूप कार्य से यह विरक्त बन चुकी थी अतः यह वरपरिवर्जित थी- पति से सर्वथा रहित थी । ( तेण कालेन तेण समएणं पासे अरहा पुरिसादाणीए आइगरे जहा वद्धमाणसामी णवर णवहथुस्सेहे सोलसहि समणसाहस्सीहिं अट्ठत्तीसाए अज्जिया सारस्सीहिं णिविन्नरा, वरपरिवजिया यावि होत्या )
તેના હાથ-પગ વગેરે દેખાવમા તે बहु પામેલી એક કાલી
તે કાલ ગાયાપતિની કાલશ્રી નામે ભાર્યા હતી અને અધા અગે તેમજ ઉપાગે સવિશેષ સુકેામળ હતા સુંદર હતી કાલ ગાથા પતિની આ કાલશ્રીના ગર્ભથી જન્મ નામે દારિકા ( પુત્રી ) પણ હતી તે મેટી ઉમરની થઈ ચૂકી હતી તેનુ લગ્ન પણુ થયુ નહતુ એથી કુમારિકાની અવસ્થામા જ તે ડાળી જેવી બહુ ઉમરે પહેાચેલી થઈ ગઈ હતી બહુ ઉંમરે પહેોંચેલી હાવા બદલ તેનુ શરીર પણ જીર્ણ થઈ ચૂકયુ હતુ એથી કુમારિકાની અવસ્થામા જ તે જીણુ કુમારિક ખની ગઈ હતી તેના નિતમ અને સ્તનેા અને માવ ઢીલા થઇ ગયા હતા, નીચે લટકવા લાગ્યા હતા વરને વરણુ કરવા રૂપ કાર્ય થી તે વિરક્ત ખની ગઈ હતી એથી તે વર પરિવર્જિત હતી તે એકદમ પતિ વગરની હતી
७७९
20
( तेण कालेन तेण समरण पासे अरहा पुरिसादाणीए आइगरे जहा वद्ध माणसामी वरं वत्थुस्सेहे सोलसहि समण साहस्सीहिं सीता अज्जिया