________________
-
६९८
जाताधर्ममा चीससापरिणयानि' प्रयोगविखसा परिणता अपि, मयोगेगप्रयोगपरिणापेन जीव कृतव्यापारेण विस्रसया-विसमापरिणामेन स्वभावेनेवर परिणताः-एकारस्वाया अवस्थान्तर प्राप्ताः सुगन्दादय पुदग' दुशदादित्वेन दुःशदादयत्र सुन ब्दादिरूपेण परिणता इत्यर्थ पुद्गलाः खलु भान्तीति हे यामिन् । प्रनता मग वता कथिता । तत' खलु स जितनुः सुनुढ़ेरमात्याय एवम् उक्तरूपेण 'आइक्खमाणस्म' आचक्षाणस्य कथयत', एतम्-पूक्तिम् अर्थम् शन्दादिपुद्गलानां शुभाशुभपरिणामस्प भार नो आद्रियते तदात्यस्याऽऽदर न करोति, नो परिजा जाते हैं और जो पुद्गल अशुभ म्पर्श रूप में परिणमे हुए होते हैं वे ही पुद्गल शुभस्पर्शरूप में परिणम जाते है। इस प्रकार का परिणमन पुद्गलों में जीवन व्यापाररूप परिणाम से और स्वाभाविक रूप से होता रहता है । एक अवस्था से अवस्थान्तर की प्राप्ति प्रत्येक समय प्रत्येक द्रव्य में होती रहती है । इस परिणमन से कोई भी द्रव्य अछूता नही है। इसी परिणाम का नाम स्वाभाविक परिणमन है । यह यात प्रभुने स्वय प्रतिपादित की है । ( तएण से जितसत्तू सुबुद्धिस्स अमच्चस्स एवमाइक्खमाणस्स ४ एयमट्ट नो अढाइ, नो परियाणई, तुसिणीए सचिट्ठइ, तण्ण से जियसत्तू अण्ण या कयाई पहाए आसखधवरगए मया भडचडगर आसवाहिणीयाए निज्जायमाणे तस्स फरिहोदगस्स अदूरमामते ण चीइवयड ) अमात्य सुबुद्धि की इस बाद को सुनकर जिनशत्रु राजा ने उसकी इस बात का आदर नहीं किया-उसकी बातको स्वीकार नहीं किया । केवल પગલે અશુભ સ્પર્શ રૂપમાં પરિણત થયેલા હોય છે તે પુદ્ગલે જ શુભ સ્પર્શરૂપમાં પરિણુત થઈ જાય છે. આ જાતનુ પુદ્ગમાં પરિણમન જીવકૃત વ્યાપાર રૂપ પરિણામથી અને રવાભાવિક રૂપમાં થતું રહે છે એક અવસ્થા માથી અવસ્થાન્તરની પ્રાપ્તિ દરેક સમયે દરેક દ્રવ્યમા થતી રહે છે આ પરિણમન એકે એક દ્રવ્ય માટે ચોક્કસ પણે સમજવું જોઈએ દરેકે દરેક કપમાં આ જાતનુ પરિણમન થતુ જ રહે છે પ્રભુએ સ્વય આ વાત સ્પષ્ટ કરી છે
(तएण से जितसत्तू सुपुद्धिस्म अमन्चस्स एवमाइक्खमाणस्स ४ एयमट्ट नो आहाइ नो परियाणई, तुसिणीए सचिटइ, तएण से जियसत्त अण्णया कयाई पहाए आसखधवरगए महया भडचडगरआसवाहिणीयाए निज्जोयमाणे तस्स फरिहोदगस्स अदरसामतेण वीइवयइ)
અમાત્ય સુબુદ્ધિની આ વાત સાંભળીને જીતશત્રુ રાજા એ તેના કથનનો આદર કર્યો નહિ, ફક્ત મ ભળીને તે ચુપચાપ બેસી જ રહ્યો એક દિવસે