________________
४४
भाताधर्मकथाम करगि-चित्रकारान् शन्दयति, शब्दयित्वैवमादीत्- हे दानुप्रियाः ! यूयं खलु चित्रसमा-चित्रगृह हावभावविलामन्त्रिीयकलिहि हावभावविलासपिन्बोककलितः
=शृङ्गारभावाभ्या सजाता स्त्रीचेष्टा हाः, भागो मनोविकार , विलासो हावभेदः विधीका-अभिमतमाप्तावपिगर्वादनादरः, अयमपि हावभेदः । अन्यत्वेवमाहु
हायो मुखविकारः स्याद् भावश्चित्तसमुद्भवः।
विलासो नेनो ज्ञेयो विभ्रमो भू समुद्भवः ॥इति।। करके उसे खबर दी कि आपकी आज्ञानुसार हमने सत्र काम कर लिया है।
(तएणसे मल्लदिन्ने चित्तगरसेणि सद्दावेइ,महावित्ता एव वयोसी) इसके बाद उस मल्लदत्त कुमार ने चित्रकारों को बुलवाया और बुला कर उनसे इस प्रकार कहा-(तुम्भेण देवाणुप्पिया ! चित्तसभ रावभाव विलास विधायकलिहिँ स्वेहिं चित्तह चित्तित्ता जार पच्चप्पिणह) हे देवानुप्रियों | तुम लोग चित्रगृह को हाव, भाव, विलास, ण्ववियोक युक्त चित्रो से चित्रित करो । स्त्रियों की जो चेष्टा शृगार एव मनो विकार जन्य होती है-उस का नाम हाव है ।मानसिक विकृतिका नाम भाव है। विलास हाच का ही एक प्रकार है। अभि मत (इच्छित) की प्राप्ति होने पर भी जो गर्व से उस में अनादर होता है-उस का नाम वियोक है। यह भी हाव का ही एक भेद है । इन हाव भावादिकों के विषय में कोई २ ऐसा भी कहते हैं कि मुख का जो विकार होता है वह हाव है, चित्त से जो विकार उत्पन्न होता है, वह भाव है। नेत्र તેમની આજ્ઞા પ્રમાણે જ ચિત્રગૃહનું નિર્માણ કરીને તેમને ખબર આપી કે આજ્ઞા મુજબ અમેએ બધુ કામ પુરૂ કરી નાખ્યું છે
(तएण से मल्लदिने चित्तगरसेणि सहावेइ सदावित्ता एव वयासी) ત્યારબાદ મલદત્ત કુમારે ચિત્રકારોને બોલાવ્યા અને બોલાવીને તેમને કહ્યું કે
(तुब्भे ण देवाणुपिया ! चित्तसभ हावभावविलासवियोयफलिएहि रूवेहि चित्तेह, चित्तित्ता जाव पञ्चप्पिणह )
वानुप्रियो ! तमे चित्र , माप, विसास भने मिसावा . ચિત્રથી ચિત્રિત કરો સ્ત્રીઓની શગાર અને મને વિકાર જન્યને ચેષ્ટાઓ હાવ કહે છે માનસિક વિકૃતિનું નામ ભાવ છે. અમિત (ઈચ્છિત) ની પ્રાપ્તિ હોવા છતા પણ ગવથી જે તે અનાદર હોય છે તેનું નામ વિશ્લેક છે તે પણ હાવને જ એક પ્રકાર છે આ હાવ, ભાવ વગેરેના વિશે કેટલાક આ પ્રમાણે પણ કહે છે કે મને વિકાર જ હાવ છે, ચિત્તથી જ, તે