________________
३६६
etaruiserer
चतुर्भक्तादि विंशतितमपर्यन्त, प्रतिलोमगत्या । विंशतितमभक्तादितश्चतुर्थभक्तपर्यन्त च मिलित्वा तपः पुलकमित्युच्यते । अनुलोमसमाप्त्यनन्तर प्रतिलोमकरणात् प्राग् मध्येऽष्टादशभक्त भरति । चतुर्थ पष्ठाष्टमादीनि तु एकैकवृद्धधा एकोपवास द्वयुपवासादीनि । इह चतुर्थपष्ठाष्टमदगम द्वादशचतुर्दशपोडशभक्तानि प्रत्येक चलारि २ निणि अष्टादशानि, द्वे विंशतितमे एव तपोदिनानि १५४ चतुःपञ्चादधिकशत, पारणदिनानि ३३ नयस्त्रिशद्भवन्ति । रखा है उससे यह निष्कर्ष निकलना है कि यह सिंहनिष्कीडित तप क्षुल्लक और महत की अपेक्षा से दो प्रकार का होता है- इनमें अनुलोम गति से प्रथम चतुर्थभक्त से प्रारभ होकर विंशतितम पर्यन्त किया जाता है और प्रति लोमगति से प्रथम विंशतितम भक्तादि से प्रारभ कर चतुर्थभक्त पर्यन्त समाप्त किया जाता है । इस तरह अनुलोम प्रतिलोम विधि से किया गया यह तप क्षुल्लक निष्क्रीडित तप माना गया है । अनुलोम विधि की समाप्ति होने के बाद प्रतिलोम विधि से इसे करने के पहिले घीच में अष्टादश भक्त हो जाते हैं। ये चतुर्थ पष्ठ अष्टमादि एक एक उपवास की वृद्धि से एक उपवास दो उपवास तीन उपवास आदि वाले होते है ।
इसमें चतुर्थ पष्ठ अष्टम, दशम द्वादश चतुर्दश और पोडश भक्त ये प्रत्येक क्रमश ४-४-३-३ हो जाते है, तथा विंशतितम ९ उपवास दो होते है । तपस्या के दिन १५४, पारणा के दिन ३३ इस प्रकार मिला
વામા આવ્યો છે તેના અભિપ્રાય આ પ્રમાણે છે કે સિંહ નિષ્ક્રીડિત તપ ભુલક અને મહેતની દૃષ્ટિએ એ પ્રકારનુ હોય છે અનુવેામ ગતિથી પહેલા ચતુર્થ ભક્તથી આરભીને વિચતિતમ સુધી તપ કરવામા આવે છે અને પ્રતિ લેામ ગતિથી પ્રથમ વિંશતિતમ ભક્ત વગેરે થી આરલિને ચતુર્થાં ભકત સુધી પુરૂ કરવામા આવે છે, આ રીતે અનુલેામ પ્રતિલામ વિધિથી કરવામા આવેલુ આ તપ ક્ષુલક નિષ્ક્રીડિત તપ ગણાય છે. અનુલેમ વિધિની સમાપ્તિ ખાદ પ્રતિલામ વિધિથી આ તપ આર ભ કરીને તેના પહેલા વચ્ચે અષ્ટાદેશ ભક્ત થઈ જાય છે આ ચતુર્થી, અન્ન, અષ્ટમ વગેરે એક એક ઉપવાસની વૃદ્ધિથી એક ઉપવાસ, એ ઉપવાસ અને ત્રણ ઉપવાસ વગેરેના હાય છે
भाभा यतुर्थ, षष्ठ, अष्टम, दृशम, दादृश, अतुर्दृश भने षोडश लतमा
થઇ જાય છે તેમજ વિંશતિતમ નવ ૧૫૪, અને પાણુ,
३,
મધા અનુક્રમે ચાર ચાર, ત્રણ ત્રપુ, ઉપવાસ એ હાય છે તપસ્યાના દિવસે
