Page Text
________________
भनगारधर्मामृतवर्पिणी टीका म०५ शैलकराजमपिचरितानरूपणम् १५५
किं च मद्यपानात् पूर्वापरनकाले सुखप्रमुप्तस्य शैलफस्य राजः चातुर्मामिके प्रतिक्रमितुकामेन पान्यकेन समापनार्थ शिरसा तचरणसम्पर्शे कृते सति स उत्थाय क्रोधाविष्टो जातः । ततोऽसौ पान्थकः शैलकानगारं वन्दमानः स्वशीर्पण तच्चर णयोः स्पृशन् प्रार्थयतिस्म-क्षमन्च मेऽपराध, नैव पुनः करिष्ये इति । मद्यशब्दस्य निषिद्धमद्यार्थत्वेतु-मूलमने शैलकस्य राजर्पित्रिशेपण नोपपद्यते,पान्थकानगारकृत तद् वन्दनादिकं च पिरुध्यते ।
कि च-मद्यशब्दस्य मदिरार्थकत्वस्वीकारे शैलकस्य पश्चात्तापादये सति विशुद्धवैयावृत्ति करना भी विरुद्ध पड़ता है। किंच मद्य के पान करने से पूर्वापराहकाल में सुख से सुप्त हुए शैलक राजऋषि के, चातुर्मासि प्रतिक्रमण करने की इच्छा से जर क्षमापना याचनार्थ मस्तक से चरणो का स्पर्श किया तो वे जग गये और अचानक निद्रा भग होने से उन्हें क्रोध
आ गया। पथक ने जन उनकी यह दना देखी तो उसने नमन करते हुए उनके चरणो को छूकर प्रार्थना की महाराज ! आप मेरे अपराध को क्षमा कीजिये आगे ऐसा अब नही करूगा। यदि मध शब्द को निपिद्ध मद्यार्यक-मदिरार्थक-माना जावे तो मूल सूत्र में शैलक के लिये जो राजऋषि शब्द का प्रयोग किया गया है-उन्हें जो राजऋषि के विशेषण से विशेपित किया है-वह नही बनता है और न पायक अनगार कृत उन के प्रति वदना आदि कृत्य युक्ति सगत बैठते है। यदि यहाँ मद्य शब्द को मदिरार्थक स्वीकार किया जाये तो उन्हें जो पश्चात्ताप के હોવા બદલ પાથક અનગારની તેમની માટેની વૈયાવૃત્તિ પણ ઉચિત ગણાતા જ નહિ અને બીજુ કે જ્યારે મદ્યપાન કરીને પૂર્વીપ દ્ધ કાળમા શૈલક રાજ કવિ સુખેથી સૂતા હતા ત્યારે ચાતુર્માસિ પ્રતિક્રમણ કરવાની ઈચ્છાથી
જ્યારે ક્ષમાપના તાટે પાથકે તેમના ચરણોમાં પિતાના મતકને સ્પ કર્યો ત્યારે તેઓ જાગ્રત થઈ ગયા અને એચિતા નિદ્રાભગ થતા તેઓ લોધા વિષ્ટ થઈ ગયા પાકે તેમને ગુસ્સે થયેલા તેને ફરી તેમના ગુણે મા મસ્તક નમાવીને વિનતી કશ્તા કહ્યું કે હે ભગવાન ! મારો ગુને માફ કરો ફરીથી આવુ નહિ થાય જે મદ્ય શબ્દ મદિરાના અને સૂચવનારો હોય તે મૃળમૂત્રમાં ઐલાના માટે રાજકવિ શબ્દને પ્રયોગ કરવામાં આવ્યું છે તેમને રાજઋષિના વિશેષથી સ બોધવામાં આવ્યા છે તે કેવી રીતે બને ? પાથક અનગારે તેમના પ્રત્યે ક્ષમાપના રૂપ વદન વિનય વગેરે બતાવ્યું તે પણ ઉચિત કેવી રીતે કરી શકાય ? બીજુ કે જે મદ્ય શબ્દને મદિનાના અમલ કારીએ તો અનાર પશ્ચાત્તાપના Cદાવી વિશુદ્ધ ચારિત્રની આરાધન
| SR No. | 009329 |
| Book Title | Gnatadharmkathanga Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 1120 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_gyatadharmkatha |
| File Size | 34 MB |