________________
-
-
अनगारधर्मामृतवर्षिणीटीका अ. ४. गुप्ते द्वियत्वे कच्छश्रृगालदृष्टान्त
॥ चतुर्थाध्ययनम् ॥ तृतीयाध्ययने मूत्रार्थतदुभयरूपेवागमेषु शङ्काकाइक्षादियुक्तस्य मुनेर्दो पास्तथा तद्रहितस्य गुणा उक्ताः, अत्र चतुर्थाध्ययने तु अगुप्तपञ्चेन्द्रियस्य मुनेर्दोषास्तथा गुप्तपञ्चेद्रियस्य गुणा अभिधीयते, अनेन सम्बन्धेनायातस्यै तस्याध्ययनस्येदमुपक्षेपादिमूत्रमाह
मूलम्-जइणं भंते ! समणेणं भगवया महावीरेणं नायाणं तच्चस्स नायज्झयणस्स अयमढे पन्नते, चऊत्थस्स णं भंते ! णायज्झयणस्स के अटे पन्नते ? ॥१॥
टीका--'जइणं भंते ? ' इत्यादि । यदि खलु भदन्त ! श्रनणेन
चतुर्थ अध्ययन तृतीय अध्ययन में " सूत्र अर्थ और तदुभय रूपआगमों में शका कांक्षा आदि दोपों से युक्त हुए--मुनिजन दोषों के भागी होते हैं और उनसे रहित मुनिजन गुणों के भाजन बनते हैं " यह यात प्रकट की गई है। अब इस चतुर्थ अध्ययन में यह प्रकट किया जायगा कि जो मुनिजन अगुप्त पंचेन्द्रिय होते हैं उनके ये दोष हैं और जो गुम पंचेन्द्रिय होते हैं उनके ये गुण हैं । इसी संबन्ध को लेकर प्रारम्भ किये गये इस अध्ययन का यह आदि का प्रारम्भ मूत्र है : -
_ 'जई ण भंते । समणेणं भगवया' इत्यादि । ___टीका-- (जइ णं भते) सुधर्मा स्वामी से जंबू स्वामी पूछते हैकि हे भदंत ! यदि (समणेणं भगवया महावीरेणं) श्रमण भगवान् महा
ચોથું અધ્યયન ત્રીજા અધ્યયનમાં જે મુનિઓ સૂત્ર, અર્થ અને તદુભયરૂપ (સૂત્ર અને અર્થ બને જેમાં છે એવા) આગમમા શકા આકાક્ષા વગેરે દેથી યુક્ત હોય છે તે દોષી કહેવાય છે તેમજ આગામોમાં કોઈ પણ જાતની શંકા કર્યા વગર તેઓમાં વિશ્વાસ ધરાવે છે તે મુનિઓ ગુણશીલ કહવાય છે આ વાત સ્પષ્ટ કરવામાં આવી છે. આ ચોથા અધ્યયનમાં એ વાત સ્પષ્ટ કરવામાં આવશે કે જે મુનિઓ અગુપ્ત પંચેન્દ્રિય” હોય છે તેઓના શુ દેવો છે અને જેઓ “ગુપ્તપંચેન્દ્રિય હોય છે તેઓના શું ગુણ હોય છે. એજ વાતને લઈને પ્રારભ થતા આ અધ્યયનનું આ પહેલું સૂત્ર છે –
'जइणं भंते ! समणेणं भगवया' इत्यादि । टी-(जहण' भते) सुधा स्वामीन भूस्वामी पूछछ महत ले (समणेण भगवया महावीरेण) श्रमाय लगवान महावीरे (नायाण तच्चस्स नायज्ञयणम्स
