________________
ज्ञाताधर्मकथासूत्रे
'ओगिकृति - अवगृति- अवग्रहविषयी कुर्वन्ति सामान्येन स्मृतिपथे स्थापयन्तीत्यर्थः, अव 'ई' ईहाम्, अनुप्रविशन्ति - विचारयन्तीत्यर्थः विचार्य अन्योन्यैः सार्धं= परम्परं मिलित्वा 'संचालेति' संचालयन्ति=पर्यालोचयन्ति - स्वप्नार्थं निर्णयन्तीत्यर्थः संचालय = निर्णीय, तन्य स्वप्नस्य 'लड्डा' लव्धार्थ:-स्वस्व विचारतः, गडिया' गृहीतार्थाः = तर्कवितर्कतः 'पुच्यिट्टा' पृष्टार्थाः संशये पराभिप्रायग्रहणतः 'विणिच्छिया' विनिश्चितार्थ: यथार्थस्वरूपपरिज्ञानतः, 'अहिगया' अधिगतार्थाः=कालान्तरधारणारूपतः परिज्ञातार्थाः सन्तः श्रेणिकस्य राज्ञःपुरतः ग्रहज्ञान द्वारा सामान्यरूप से स्मृति पथमें रख लिया । (ओगिहित्ता ई अणुपविसंतिई अणुपविसित्ता अन्नमन्नेण सहि संचालेति, संचालित्ता तस्स छुमिणस्स लट्टा गहिया पुच्छिया विणिच्छियहां अहिगगडा सेणियस्स रन्नो पुरओ सुमिणरुत्थाई उच्चारेमाणा२ एवंसयासी याद में ईहाज्ञान से उसका अवग्रहज्ञान की अपेक्षा और अधिक विचार किया। जब वे ईहाज्ञान से उसका पूर्ण विचार कर चुके तब उन्होंने फिर परस्पर मिलकर उस स्वप्न के अर्थ की पर्यालोचना की। जब वे उसका पूर्व निर्णय कर चुके तव इस स्वप्न का अर्थ यह है यह अपने विचारों के अनुसार उन्होंने जानलिया । इस विषय में उन सबका बहुत देरतक ऊहापोह हुआ । संशय अवस्था में पराभिप्राय लिया गया। अच्छी तरह स्वप्न के अर्थ का यथार्थ - स्वरूप परिज्ञात हो चुका तो फिर उन्होंने उसे धारणारूप ज्ञान से अपने२ हृदय में इस तरह जमा लिया कि जिससे कालान्तर में भी उसकी विस्मृइषथी अवश्रद्धज्ञान द्वारा स्मृतिपथमां भृम्यु. ( ओगिव्हित्ता ई अणुपनिति ई अणुपसिना अनननेण सद्धि संचालंति, संचालिता तस्स युमिणस्स
गरिया पुच्छिया विणिच्छिया अहिगया सेणियस्तरन्नो पुरओ सृमिणजवाई उचारेमापार एवं क्यासी) त्यार माह तेभोगे भवग्रहज्ञान तां पशु વધારે સરસ ઇહાજ્ઞાનથી વિચાર કયેર્યા ત્યારે ઇહાનાનથી તેઓએ તે સ્વપ્નવિશે સંપૂર્ણ પણે વિચાર કરી લીધે. ત્યારે તેઓએ બધા મળીને તે સ્વપ્નના ફળ ઉપર પર્યાવાચના કરી. જ્યારે તે આ રીતે નિર્ણય ઉપર આવ્યા ત્યારે આ સ્વપ્ન ફળ આ છે એમ પાતાનાવિચારાને અનુસરતા તે સમજી ગયા. આ નાખતને લઈને તુવર સુધી તેઓમાં ઊડા પેહ તર્કવિર્તક ચાર્લ્સે સાપની ખાખતમાં તેઓએ હીન્દ્વએના અભિપ્રાયા પણ લીધા. આ પ્રમાણે જ્યારે સારી રીતે સ્વપ્નના ફળનું માચુ જ્ઞાન થયું, ત્યારે તેઓએ ધારણારૂપ જ્ઞાનથી પોતપોતાના હૃદયમા તે જ્ઞાનને એવી રીતે ધારણ કર્યું" કે જેથી કાલાન્તરમા પણ તેનુ વિસ્મરણ ન થઈ શકે. આ
१४८
3
"