________________
-
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.६ उ.७ मू.२ उपमेयकालस्वरूपनिरूपणम् ६५ कालेन स पल्यः क्षीण;, नीरजाः, निर्मलः, निष्ठितः, निर्लेपः, अपहतः, विशुद्धो भवति, स तत् पल्योपमम्, गाथा-"एतेषां पल्यानां कोटी कोटीनां भवेत् दशगुणिता।
तत् सागरोपमस्य त्वेकस्य भवेत् परिमाणम्" ॥१॥ भनेन सागरोपमप्रमाणेन चतस्रः सागरोपमकोटीकोटयः कालः सुषमसुषमा, तिस्रः सागरोपमकोटीकोटयः कालः सुपमा, द्वे सागरोपमकोटीकोटयः से पल्ले नीरए, निम्मले, निट्ठिए, निल्लेवे, अवहडे, विसुद्धे भवइ, सेत्तं पलिओवमे) अब भरे हुए उन बालापों में से एक२ बालाग्रको उस पल्य-खड्ढे में से मौ सौ वर्षके बाद निकालना चाहिये इसतरह करते२ जितने कालमें वह पल्य खाली होवे, रज रहित होवे, निर्मल होवे, निष्ठित होवे, निर्लेप होवे, अपहत होवे और विशुद्ध होवे उतने कालका नाम एक पल्योपमकाल हैं। ___अब सागरोपमके प्रमाणको दिखानेके लिये सूत्रकार कहते हैं कि (एएसिं पल्लाणं कोडाकोडी णं हवेज दसगुणिया, तं सागरोवमस्सी, एकस्स भवे परिमाणं) ऐसे कोडाकोडी पल्योपमोंको दशसे गुणित करने पर जितना कालको परिमाण आता है उसकाल परिमाणका नाम एक सागरोपम है । अर्थात् दस कोडाकोडी पल्योपमका एक सागरोपम होता है । (एएणं सागरोवमपमाणेण चत्तारि सागरोवमकोडाकोडीओ कालो सुसमसुसमा, तिण्णिसागरोवमकोडाकोडीओ निहिए, निलावे, अवहडे. विमद्धे भवई. से संपलिओवमे) वे पायोथी ખીચખીચ ભરેલા તે વામાંથી (પથમાંથી) એક એક બાલાશ્ચને સો સે વર્ષે બહાર કાઢવામાં આવે, અને એવી રીતે તે આખા પલ્યને ખાલી થતાં, રજરહિત થતાં, નિર્મળ થતા, નિપ થતાં, અપહત થતાં (સમગ્ર બાલાોના લેપથી રહિત થઈ જતાં) અને વિશુદ્ધ થતાં એટલે કાળ લાગે, એટલા કાળને એક પલ્યોપમ કાળ કહે છે.
वे सूत्रा२ सागरापम ना २१३५नु नाच प्रमाणे नि३५४४२ छ- (एए सि पल्लोणं काडाकोडीणं हवेज दसगुणिया, तं सागरोवमस्स उ, एक्कस्स भवे परिमाणं) मे 11 पक्ष्यापमान इस प3 गुष्यवाथी २९ प्रभार આવે છે, તે કાળપ્રમાણને “એક સાગરોપમ’ કહે છે, એટલે કે દસ કૈડાડી પલ્યોપમની બરાબર એક સાગરેપમકાળ થાય છે.
(एए णं सागरोवमपमाणेणं चत्तारि सागरोवमकोडाकोडीओ कालो ससमा मुसमा, तिण्ण सागरोवमकोडाटोडीओ कालो सुसमा, दो सागरोवम