________________
५८६
भगवतीसूत्रे
टीका - संबुडम्स णं भंते ! अणगारस्स आउत्तं गच्छमाणस्स, जाव आउत्त तुयमाणस्स' गौतमः पृच्छति - हे भदन्त ! संवृतस्य = संवरयुक्तस्य खलु अनगारस्य=श्रमणस्य आयुक्तम् उपयोगपूर्वकं गच्छतः =रामनं कुर्वतः यावत्-आयुक्त सोपयोगं तिष्ठतः, आयुक्त सोपयोगं निपीतः आयुक्तम् उपयोगपूर्वकं त्वग्वर्तयतः पार्श्वपरिवर्तनं कुर्वतः ' आउत्त वत्थं पडियमहं कंवल पायपु छणं honrotear निक्विमाणस्स वा आयुक्तम् उपयोगपूर्वकं वस्त्रं प्रतिग्रह वा, पात्र कम्बलं पादप्रोञ्छनं रजोहरणं गृहतो वा तत्तद्वस्तुनो ग्रहणं कुर्वतो वा,
,
क्रिया होती है । संवृत अनगार यथासूत्र ही सब कुछ करता है, इस लिये उसके ऐर्यापथिकी क्रिया होती है । इस कारण हे गौतम! मैंने ऐसा कहा है कि संवृत अनगारके यावत सांपरायिकी क्रिया नहीं होती।
टीकार्थ-छटे उद्देशक में जीवोंकी नरक उत्पत्ति होना कहा गया है सो यह नरक में उत्पत्ति अमंवृत जीवोंकी ही होती है इनसे विपरीत जो संवृत अनगार हैं उनके जो होता है उसे ही यहाँ पर पहिले सूत्रकारने प्रकट किया है । इसमें गौतमने प्रभुसे ऐमा पूछा है कि 'संवुडस्स णं भते ! अणगारस्म आउतं गच्छमाणस्स' हे भदन्त जो अनगार संवर युक्त है और उपयोगपूर्वक गमन करता है यावत् उपयोग पूर्वक ठहरता है, उपयोगपूर्वक बैठता है, उपयोगपूर्वक करवट बदलता है तथा उपयोगपूर्वक ही वस्त्र, प्रतिग्रह पात्र, कम्बल और रजोहरण को
પ્રમાણે જ શ્માચરણ કરે છે, તેથી તેના દ્વારા ઔ[પથિકી ક્રિયા જ કરાય છે, હે ગૌતમ ! તે કારણે મે એવુ કહ્યુ છે કે સવૃતઅણુગાર ઔર્યાપથિકા ક્રિયા કરે છે, સાપયિકી ક્રિયા કરતા નથી
ટીકા - છઠ્ઠા ઉદ્દેશકના અન્તિમસૂત્રમાં જીવેાની નરકગતિમા ઉત્પન્ન થવાની વાત કરવામાં આવી છે; અસ વૃત જીવે જ નરકગતિમા ઉત્પન્ન થાય છે. સંવૃત જીવા નરકમા ઉત્પન્ન થતા નથી તેથી સૂત્રકારે અહીં સૌથી પહેલાં સંવૃત અણુગારનુ જ નિરૂપણુ કયુ" છે. આ વિષયને અનુલક્ષીને ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને એવા પ્રશ્ન पूछे छे - संवुडस्स णं भंते ! अणगारस्स आउत्तं गच्छमाणस्स' छत्याहि हे હે ભદન્ત ! જે અણુગાર સંવરથી યુકત હોય છે, અને ઉપયેગપૂર્વક (જતના પૂર્ણાંક) ગમન કરે છે, ઉપયેાગપૂર્વક ઊઠે છે, ઉપયોગપૂર્ણાંક બેસે છે, ઉપપેાગપૂર્ણાંક પડખું ફેરવે છે, તથા ઉપયાગ ક જ વસ્ત્ર, પાત્ર, કંબલ રોહરણ આદિને ગ્રહણ કરે છે અને
•