________________
भगवतीसूत्रे
असातावेदनीयानि कर्माणि क्रियन्ते ? भगवानाह - 'गोयमा ! परदुक्खणयाए, घरसोयणयाए, परजूरणयाए, परतिप्पणयाए, परपिट्टणयाए, परपरियावणयाए ' हे गौतम! परदुःखनतया परदुःखोत्पादनेन, परशोचनतया परदैन्योत्पादनेन, परजूरणतया शरीरशोषणकारिशोकोत्पादनेन, परतेपनतया अश्रुपातादिजनकशोकोत्पादन, परपिट्टनतया, परस्य यष्ट्यादिना ताडनेन, परपरितापनतया परेषां शारीरिक परितापोत्पादनेन 'वहणं पाणाणं जात्र, सत्ताणं दुक्खणयाए, सोयणयाए, जाव - परियारणयाए' वर्ना प्राणानाम् यावत्-बहूनां' भूतानां बहूनां जीवानां, बहूनां सच्चानाम् दुःखनतया शोचनतया, यावत्-जूरणतया, तेपनतया, पिन्तया, परितापनतया जीवानाम् असातावेदनीयानि कर्माणि भवन्ति । तदुपसंहरति- ' एवं खलु गोयमा ! जीवाणं असायावेयणिज्जा कम्मा कज्जति ' हे गौतम! एवं खलु उक्तरीत्या जीवानाम् असातावेदनीयानि कर्माणि क्रियन्ते भवन्ति इति ||०२||
५४२
असातावेदनीय कर्म किन कारणों से होते हैं बंधते हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं कि 'गोमा' हे गौतम! 'परदुक्खणयाए, परसोयणयाए, परजूरणयाए, परतिप्पणयाए, पर पिट्टणयाए, परपरियावणयाए' दूसरोंको दुःख देने से, दूसरोंमें दीनता उत्पादन करनेसे, दूसरोंमें शरीर शोषणकारी शोक पैदा कराने से, अश्रुपात आदिजनक शोक दूसरोंमें उत्पन करानेसे, दूसरों को लकडी आदि द्वारा पीटने से, दूसरों में शारीरिक परिताप के उत्पादन करानेसे 'बहूणं पाणाणं जाव सत्ताणं दुक्ख णयाए, सोयणाए जान परियावणयाए' अनेक प्राणोंको यावत् - अनेक भूर्तीको, अनेक जीवोंको अनेक सत्वों को दुःखित करने से, उनमें शोक उत्पन्न उत्तर- (गोयमा !) हे गौतम! परदुक्खणयाए, परसोयणयाए, परं जूरणयाए, परतिपणयाए, पर पिट्टणयाए, परपरियात्रणयाए" जीन्नने हु દેવાથી, બીજા મા દીનતા પેદ્રા કરવાથી, ખીજામા શરીરનુ શેષણુ કરનાર શાક પેદા કરવાથી, ખીજા જીવાને આસુ પડાવવાથી, ખીજા જીવાને લાકડી આદિ વડે મારવાથી, अने तेमनामा शारीरिष्ठ चरिताय उत्पन्न ४२वाथी, "वहूणं पाणाणं जाव सत्ताणं दुक्खणयाए, सोयणयाए, जाव परियारणयाए" भने आशाने, अने भूताने, અનેક જીવાને અને અનેક સત્ત્તાને દુ.ખી' કરવાથી, તેમના મનમાં શૈાક ઉત્પન્ન કરવાથી, અથવા તેમના વિષયમા પેતે શાક કરવાથી, ઇત્યાદ્રિ સમસ્ત પૂર્વાંકત કારણેાથી
46