Page Text
________________
४९२
भगवतीमत्रे तदनन्तरम् 'एगे जीवे एगेणं समएणं एग किरियं पकरेइ, तं जहासम्मत्तकिरियं वा, मिच्छत्तकिरियं वा' एको जीव एकेन समयेन एकां क्रियां प्रकरोति, तद्यथा-सम्यक्त्वक्रियां वा, मिथ्यात्वक्रियां वा, अत एवात्राप्युक्तम्-'जाव-सस्मत्तकिरियं वा, मिच्छत्तकिरियं वा' इति ।
संग्रहगाथामाह-'जीवा छबिहा' इत्यादि । तत्र च जीवा पटमकाराः पृथिवीकायादित्रसान्ताः पदर्शिता एव ।१॥ अथ पविधा वादरपृथिवी यथा १. लक्ष्णा, २ शुद्धा, ३ वालुका, ४-मनःशिलाः, ५-शर्करा, ६-खर पृथिवी चेति । एवम् एतेपामेव पृथिवीभेदजीवानां जघन्येन स्थितिः अन्तम हर्ता, उत्कृष्टतस्तु लक्ष्णायाः एकसहस्रवर्षम् , शुद्धायाः द्वादशसहस्रवर्षाणि । वालुकायाः चतुर्दशसहस्रवर्षाणि । मनःशिलायाः पोडशसहस्रवर्षाणि । वह सम्यक्त्व क्रिया करता है या मिथ्यात्व क्रिया करता है। इसीलिये यहां पर भी 'जाव समत्तकिरियं वा मिच्छत्सकिरिय वा' ऐसा कहा गया है।
संग्रह गाथाका अर्थ-पृथिवीकायिक जीवसे लेकर प्रसकायतक ६ प्रकारके जीव पहिले कहही दिये हैं सो इनमें बादर पृथिवीकायिकजीव जो ६ प्रकार के कहे गये हैं वे १श्लक्ष्णा पृथिवीकायिक, २शुद्ध पृथिवीकाधिक, ३ वालुकापृथिवीकायिक, ४ मनःशिलापृथिवीकायिक, ५ शर्करापृथिवीकायिक और ६ खरप्रथिवीकायिक इन सब पृथिवीकाधिक भेदवाले जीवोंकी जघन्यस्थिति अन्तर्मुहर्तकी है और उत्कृष्टस्थिति श्लक्ष्णा पृथिवीकायिकजीवकी एकहजार वर्षकी है. शुद्धपृथिवीकायिक जीवकी १२ हजार वर्षकी है बालुका पृथिवीकायिकजीवकी છે, અથવા મિથ્યાત્વ ક્રિયા કરે છે. તેથી જ અહીં પણ એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે 'जाव समत्तकिरिय वा मिच्छित्तकिरियं वा'.
સંગ્રહગાથાને અર્થ – પૃથ્વીકાયિકથી લઈને ત્રસકાય પર્યન્તના છ પ્રકારના સ સારી છે તે આગળ બતાવવામાં આવી ચુક્યા છે. વળી એ પણ બતાવવામાં આવ્યું છે કે પૃથ્વીકાયિકના સુક્ષ્મ પૃથ્વીકાયિક અને બાદર પૃથ્વીકાયિક, એવા બે ભેદ છે. તેમાંના પૃથ્વીકાયિકના નીચે પ્રમાણે છ પ્રકાર છે – (૧) લણુપૃથ્વીકાયિક, (૨) રીંછ वी४ि, (3) वायु पृथ्वीजयि४, (४) भन शिस 414:, (५) ४२२ पीय અને (૬) ખર પૃથ્વીકાય આ છએ પ્રકારના પૃથ્વી કાયિકની જઘન્ય સ્થિતિ અન્તર્મુહૂર્તની છે અને ઉ&ષ્ટ (વધારેમાં વધારે) સ્થિતિ નીચે પ્રમાણે સમજવી સ્લે પૃથ્વીઝાયિક જીવની એક હજાર વર્ષની, શુદ્ધ પૃથ્વીકાયિક જીવની બાર હજાર વર્ષની, વાલુકા પૃથ્વીયિકની
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |