________________
चन्द्रिका टोका श. ७ उ. २ सू. ३ जीवादेप्रत्याख्यानस्वरूपनिरूपणम् ३९१ अपच्चक्खाणी ?' गौतमः पृच्छति हे भदन्त ! जीवाः खलु किंमूलगुणप्रत्याख्यानिनः ? किंवा उत्तरगुणप्रत्याख्यानिनः ? अथवा अप्रत्याख्यानिनो वर्तन्ते ? भगवानाह 'गोयमा ! जीवा मूलगुणपच्चक्खाणी वि, उत्तरगुणपञ्चरखाणी त्रि, अपच्चक्खाणी वि' हे गौतम! जीवाः मूलगुणप्रत्याख्यानिनोऽपि, उत्तरगुणप्रत्याख्यानिनोऽपि, अथ च अप्रत्याख्यानिनोऽपि भवन्ति । गौतमः पृच्छति- 'नेरइयाणं भते ! कि मूलगुणपचक्खाणी ? पुच्छा' हे भदन्त ! नैरयिकाः खलु किमूलगुणप्रत्याख्यानिनः ? किं वा उत्तरगुणपत्याख्यानिनः, अथवा अप्रत्याख्यानिनो भवन्ति ? इति गौतमस्य पृच्छा = प्रश्नः, भगवानाह - 'गोयसा ! नेरइया णो मूलगुण पच्चक्खाणी, गो उत्तरगुणपच्चक्खाणी, अपच्चवखाणी' पूछा है कि 'जीवाणं भंते ! किं सूलगुणपच्चखाणी, उत्तरगुणपच्चक्खाणी, अपच्चक्खाणी ?' हे भदन्त ! जीव क्या सूलगुणप्रत्याख्यानवाले हैं ? या उत्तरगुणप्रत्याख्यानवाले हैं ? या अपत्याख्यानवाले हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं कि 'गोसा' हे गौतम ! 'जीवा मूलगुणपच्चक्खाणी वि, उत्तरगुणपच्चक्रवाणी वि, अपच्चवखाणी चि' जीव तीन प्रकारके हैं मूलगुणप्रत्याख्यानवाले भी हैं, उत्तरगुणप्रत्याख्यानवाले भी हैं और अप्रत्याख्यानवाले भी हैं । अब गौतमस्वामी ! प्रभु से ऐसा पूछते हैं कि जब जीव तीनों प्रकार के हैं तो 'निरइयाणं भंते! किं मूलगुणपच्चक्खाणी. १ पुच्छा' हे भदन्त ! नारकभी जीव हैं, तो क्या वे भी तीनों प्रकार के होते हैं ? मूलगुणप्रत्याख्यानी उत्तरगुणप्रत्याख्यानी एवं अप्रत्याख्यानी होते हैं क्या ? इसके उत्तर में प्रभु 'उनसे कहते हैं कि 'गोयमा' हे गौतम! नारकजीव 'णा सूलगुणપ્રભુને એવા પ્રશ્ન પૂછે છે કે- ' जीवाणं भंते ! किं सूलगुण पचवाणी, उत्तरगुणपच्चक्खाणी, अपच्चक्खाणी ?' डे लहन्त । वे शुभूवगुणप्रत्याख्यान વાળા હાય છે, કે ઉત્તરગુણુ પ્રત્યાખ્યાનવાળા હાય છે, કે અપ્રત્યાખ્યાનવાળા હાપ છે? મહાવીર પ્રભુ જવાબ આપે છે કે- " गोयमा ! जीवा सूत्रगुणची वि 'उत्तरगुणपच्चरखाणीच, अपच्चक्खाणा वि' हे गीत ! प्रान्ना हाय છે— મૂલગુણુ પ્રત્યાખ્યાની પણ હેાય છે, ઉત્તરગુણુ પ્રત્યાખ્યાની પણ હોય છે અને અપ્રત્યાખ્યાની પણ હાય છે હવે ગૌતમ સ્વામી નાકે વિષે પણ એવે જ પ્રશ્ન પૂછે છેनेरइयाणं संते ! किं मूलगुणपचक्खाणी ? पुच्छ। * હું ભન્ત ! જો જીવા ત્રણે પ્રકારના હાય છે, તે નારકે પશુ શુ ત્રણે પ્રકાના હોય છે .. શુ પ્રત્યાખ્યાની, ઉત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાની અને અપ્રત્યાખ્યાની હોય છે ?
નારકા પણુ મૂલગુણ
"