________________
पमेयचन्द्रिका टीका श.७ उ.२ सू.१ प्रत्याख्यानस्वरूपनिरूपणम् ३६३'' वर्तमानकाले स्थित्यनुभागहासेन नाशितम् , प्रत्याख्यातं-पूर्वकृतातिचार निन्दया, भविष्यत्यतिचाराकरणेन निराकृतं पापकर्म पापानुष्ठानं येन स तथासंयतत्वा विरतत्व-प्रतिहत-प्रत्याख्यातपापकर्मत्ववान, एवम् अक्रियः कायिक्यादिक्रियारहितः, संवृतः । पिहितास्रवद्वारः, एकान्तपण्डितः अत्यन्त कुशलथापि भवति, । अन्ते उपसंहारमाह-'से तेणटेणं गोयमा !' तत् तेनार्थेन तस्मात् कारणात्-एवम् उक्तरीत्या उच्यते यत्-यावत्-सर्व प्राणेषु, सर्वभूतेषु, सर्वजीवेषु, सर्वसत्वेषु प्रत्याख्यातं प्राणातिपातस्य प्रत्याख्यानं कृतं मयेति वदतः श्रमणादेः स्यात् कदाचित् सुप्रत्याख्यातं भवति, स्यात् कदाचित् दुष्प्रत्यायातं भवतीति ॥ १॥ ____ मूलम्-कइविहे णं भंते ! पच्चक्खाणे पण्णत्ते ? गोयमा! दुविहे पच्चक्खाणे पण्णत्ते, त जहा-मूलगुणपच्चक्खाणे य, उत्तरगुणपच्चक्खाणे य, । मूलगुणपच्चक्खाणे णं भंते ! कइविहे पण्णत्ते ? गोयमा ! दुविहे पण्णते, तं जहा-सवमूलगुणश्रमण आदि, कायिकी आदि क्रियासे रहित होकर संवरवाला वनजाता है, अतःवह अपने कर्तव्यानुष्ठानचे अत्यन्त कुशल-प्रवीण माना गया है । अन्तमें इस विषयका उपसंहार करते हुए सूत्रकार 'से तेणद्वेणं गोयमा ! एवं चुच्चइ, जाव सिय दुपच्चक्खाय भवई' कहते हैं कि गौतम ! इसी कारण से मैंने ऐसा कहा है कि 'समस्त प्राणों में, समस्त भूतोंमें, समस्तजीवों में समस्त सत्वोंसें प्राणातिपातका मैंने प्रत्याख्यान किया है। इस प्रकारसे कहनेवाले श्रमण आदिका वह त्पयाख्यान कदाचित सुप्रत्याख्यानरूप होता है और कदाचित् दुष्प्रत्या ख्यानरूप होता है ॥१॥ શ્રમણ આદિ છવ, કાચિકી આદિ યિાથી રહિત થઈને સ વરવાળો બની જાય છે તેથી કરવાગ્ય અનુષ્ઠાન કરવામાં તેને અત્યંત કુશળ માનવામા આવે છે
હવે આ વિષયને ઉપસંહાર કરતા મહાવીર પ્રભુ ગૌતમ સ્વામીને કહે છે કે'से तेणद्वेणं गोयमा! एवं बुच्चइ, जाव सिय दुपच्चक्खायं भवइ' છે ગૌતમ! તે કારણે મેં એવું કહ્યું છે કે- “સમસ્ત પ્રાણ, ભૂત, જીવ અને સત્વની હિસાના મેં પ્રત્યાખ્યાન કર્યા છે. આ પ્રમાણે કહેનાર જીવન પ્રત્યાખ્યાન કયારેક સુપ્રત્યાખ્યાનરૂપ પણ હોય છે, અને કયારેક દુપ્રત્યાખ્યાનરૂપ પણ હોય છે પસૂ ૧૫