Page Text
________________
प्रमेवचन्द्रिका टीका श. ७ उ० १ सू. १ जीवस्याहारकानाहारकादिनिरूपणम् २५३
6
तथा 'विइए समए सिय आहारए सिय अणाहार' इति । यदा एकेन चक्रेण समयद्वयेन समुत्पद्यते तदा प्रथमे समये चक्रसमये अनाहारकः, द्वितीये तु उत्पादमये आहारकः, यदा तु वक्रद्वयेन द्विधातोत्रक्रया श्रेण्या गच्छन् त्रिभिः समयैरुत्पद्यते तदा प्रथमे द्वितीये चानाहारकः । तइ समए सिय आंहारए सिय अणाहारए' इति । तथा-- यदा वक्रद्वयेन त्रिभिः समयैरुत्पद्यते तदा प्रथमे द्वितीये चेति समयद्वयेऽनाहारकः, तृतीये त्वाहारक, यदा तु चक्रत्रयमाश्रित्य विश्रेण्या गच्छन् समयचतुष्टयेन समुत्पद्यते तदा चाये समय ये धारण करके इस सूत्र के अर्थ को हृदयंगम करने में सरलता पडती है इसीलिये इतना खुलासा यहाँ पर किया गया है
तथा 'बीए समए सिय आहारए सिय अणाहारए' दो समयवाले एक घुमाव से जब यह जीव नवीन जन्मस्थान में पहुँचता है- उस समय घुमाव के प्रथम समय में यह अनाहारक रहता है और द्वितीय समय में जब यह नवीन जन्मस्थान में पहुँच जाता है उस समयमें आहारक होजाता है । तथा जब यह दो घुमाव लेकर नवीन जन्मस्थान में पहुँचता है तब इसे वहाँ तक पहुँचने में तीन समय लगते हैं तब वह जीव प्रथम समय और द्वितीय समयमें अनाहारक रहता है 'तह समए सिय आहारए सियअणाहारए' और तीसरे समयमें यह नियमसे आहारक हो जाता है । तथा जब यह जीव तीन घुमावाली वक्रगति से नवीन जन्मस्थान में पहुंचता है तब इसमें અહીં આટલુ સ્પષ્ટીકરણ કરવાનું કારણ એ છે કે આ સૂત્રને અ ખરાખર સમજવા માટે આટલા ખુલાસા જરૂરી છે તથા
'atre are far आहारए सिय अणाहारए' जीने समये पशु व यारे४ આહારક હાય છે અને કયારેક અનાહારક હેાય છે,' આમ કહેવાનું કારણ- નીચે પ્રમાણે છે- મે સમયવાળા એક ઘુમાવ (વળાંક)થી જ્યારે તે જીવ નવીન જન્મસ્થાનમાં પહોંચે છે, ત્યારે માનના પ્રથમ સમયે તે જીવ અનાહારક રહે છે, અને ખીજે સમયે – જ્યારે તે નવીન જન્મસ્થાનમાં પહેાચી જાય છે, ત્યારે આહારક થઇ જાય છે તથા જ્યારે તે જીવ એ વળાક લઈને નવીન જન્મસ્થાનમાં પહેાંચે છે, ત્યારે તેને ત્યાં સુધી પહોંચતા ત્રણ સમય લાગે છે, ત્યારે તે જીવ પ્રથમ સમયે અને દ્વિતીય સમયે અનાહારક રહેછે, 'ase समए सिय आहारए सिय अणाहारए' भने श्रीने समये नियमथी ४ ते આહારક થઈ જાય છે. તથા જ્યારે તે જીવ ત્રણ વળાંકવાળી વક્રગતિથી નવીન જન્મસ્થાનમાં પહોંચે છે, ત્યારે તેમાં ચાર સમય લાગે છે આ પરિસ્થિતિમાં જીવ શરૂઆતના
1
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |