________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.६ उ.१० सू.४ नरयिकाधाहारनिरूपणम् २२९ गाढान् पुद्गलान् आत्मना आदाय आहरन्ति, न अनन्तरक्षेत्रावगाढान् पुद्गलान् आत्मना आदाय आहरन्ति, न परम्पराक्षेत्राव गाढान् (पुद्गलान् आत्मना आदाय आहरन्ति) यथा नरयिका स्तथा यावत्-वैमानिकानां दण्डकः॥ सू० ४ ॥ _____टीका-जीवाधिकारादेव तद्विशेषवक्तव्यतामाइ- नेरइया णं भंते, इत्यादि । ' नेरइया ण भंते जे पोग्गले अत्तमायाए आहारेति' गौतमः हैं ? (गोयमा! आयमरीरखेत्तोगाढे पोग्गले अत्तमायाए आहारेंति, णो अणंतरखेत्तोगाढे पोग्गले, अत्तमायाए आहारैति, णो परंपरखेत्तोगाढे जहा नेरइया तहा जाव वेमाणिया णं दंडओ) हे गौतम ! नैरयिक जीव अपना शरीन जिन आकाशप्रदेशों में अवगाढ होता है- उन्हीं प्रदेशों में अवगाढ हुए पुद्गलों को आत्म नारा ग्रहण करके अपने आहार के विषयभूत बनाता हैं । अनन्तर क्षेत्रावगाढ हुए पुद्गलों को आत्मा द्वारा ग्रहण कर आहार का विषयभूत नहीं बनाते हैं और न परंपरारूपसे क्षेत्रावगाढ हुए पुद्गलोंको अपने आहारका विषयभूत बनाते हैं। जैसा यह कथन नैरयिकोंके विषयमें किया गया है वैसा ही कथनरूप दण्डक-यावत् वैमानिक दण्डक यावत् वैमानिक देवों तकके विषयमें जानना चाहिये । ___टीकार्थ-जीवका अधिकार चालू है इसीलिये सूत्रकारने इसविषयमें विशेषवक्तव्यता का यह कथन किया है, उसमें गौतमने प्रभुसे ऐसा पूछा है कि 'नेरड्या णं संते ! जे पोग्गले अत्तमायाए आहारेंति' (गोयमा ! आयसरीरखेत्तोगाढे पोग्गळे अत्तमायाए आहारेति, णो अणंतर' खेत्तोगाढे पोग्गले अत्तमायाए आहारेति, णो परंपरखेत्तोगाढे जहा नेरइया तहा जाव वैमाणिया णं दंडओ) हे गौतम ! ना२४ ७१ तेनु शरी२ २ मा પ્રદેશમાં અવગાઢ (રહેલી હોય છે, તે પ્રદેશમાં રહેલા પુદગલને આત્મા દ્વારા ગ્રહણ કરીને પિતાના આહારરૂપે ઉપયોગમાં લે છે, અન્ય ક્ષેત્રમાં રહેલાં પુદગલેને આત્મા દ્વારા ગ્રહણ કરીને તે પોતાના આહારરૂપે ઉપયોગમાં લેતે નથી, અને પરમ્પરારૂપે ક્ષેત્રગાઢ થયેલા પુદ્ગલેને પણ તે આહારરૂપે વાપરતા નથી નારકેના વિષયમાં અહીં જેવું કથન કરવામાં આવ્યું છે, એવું જ કથન વિમાનિક પર્યન્તના દડમા સમજવું A ટીકાથે જીવનો અધિકાર ચાલી રહ્યો છે, તેથી સૂત્રકાર તે વિષયને અનુલક્ષીને વિશેષ વકતવ્યતાનું આ પ્રમાણે કથન કરે છે
गौतम स्वामी महावीर प्रभुने मेवा प्रश्न पूछे छे 3 नेरइयाणं भंते !. जे