Page Text
________________
प्रमैयचन्द्रिका टी० शं० ६ १७ १ सू० १ वेदनानिर्जरांस्वरूपनिरूपणम् ७७३ क्यानि निकाचितानीत्यर्थः, एतेनापि विशेषणचतुष्टयेन नैरयिकपापानि दुर्विशोध्यानि भवन्ति, इति प्रतिपादितम् , तथा च नैरयिकाणां पापानामपि कर्मणां दुर्विशोध्यत्वेन ‘एवामेव' इत्याधुपनयवाक्यं सुघटितं भवति । एवं च 'संपगाढपि यणं ते वेयणं वेएमाणा णो महानिजरा, णो महापज्जवसाणा भपंति' तस्मात् हे गौतम ! संभगाढामपि अत्यन्तदृढीभूतामपि च तां वेदनां वेदयमानाः अनुभवन्तः ते नैरपिका नो महानिर्जराः नात्यन्तविशिष्टकर्मक्षयान्तो. नो वा महापर्यवसाना टीका की पंक्ति द्वारा समझाई गई है-अर्थात् जिस प्रकार अग्नि में खूब तपा तपा कर लोहे के मुद्गर से कूट २ कर पिण्डीभूत करली जाती हैं. उसी प्रकार जो कर्म आपस में इस रूप से मिलकर पिण्डीभूत हो जाते हैं वे कर्म निकाचित खिलीभूत कहे जाते हैं। इन चार विशेषणों द्वारा यह ममझाया गया है कि नारक जीवों के पापकर्म दुर्विशोध्य होते हैं इसी कारण वे मैले से मैले वस्त्र के समान यहां प्रकट किये गये हैं अतः ( एवामेव) ऐसा जो यह उपनय वाक्य है वह लुघटित हो जाता है। अब आगे सूत्रकार यह प्रकट करते हैं कि नारक जीवों के पापकर्म ऐसे दुर्विशोध्य होते हैं-इसी कारण वे उन्हें अत्यन्तवेदनाके कारण बनते हैं (संपगाढ़ पिय ते वेधणं वेएमाणा णो महानिज्जरा, णो महापज्जवमोगा भवंति) हे गौतम! वे नारक जीव इसी निमित्त से अत्यन्त ६ढीभूत भयङ्कर से भी भयङ्कर वेदनो को भोगते हुए भी अत्यन्तवि
" अग्निसंतप्तलोहमुद्गरकुद्वित सूचीकलापवतू पिण्डीभूतानि भवति" ઉપર્યુક્ત વાત જ આ લીંટીઓ દ્વારા સમજાવી છે-જેમ લોઢાની સોને અગ્નિમાં ખૂબ તપાવી તપાવીને તેમના પર લોઢાના ઘણને ઘા મારી મારીને તેમને એક પિંડરૂપ બનાવી દેવામાં આવે છે, એવી જ રીતે જે કમે એક. મેકની સાથે મળી જઈને પિંડરૂપ બની જાય છે, એવાં કર્મોને નિકાચિત અથવા ખિલીભૂત કહેવામાં આવે છે ઉપર્યુક્ત ચાર વિશેષણે દ્વારા એ સમજાવવામાં આવ્યું છે કે નારકનાં પાપકર્મો દુર્વિશેષ્ય હોય છે તે કારણે તેમને અહીં भेलामा मेल ख i sai छे. " एवामेव" ते ५ मसिनमा मलिन વસ્ત્રની જેમ દુવિધ્ય હોય છે. હવે સૂત્રકાર નીચેના સૂત્રો દ્વારા એ વાત પ્રકટ કરે છે કે નારક છનાં પાપકર્મો ઉપર કહ્યા પ્રમાણે દુવિધ્ય હોવાને सीधे तेभने अत्यन्त ना ४२वामा भूत मने छ. (संपगाढं पि य गं ते वेयण' वेएमाणा णो महानिज्जरा, णो महापज्जवसाणा भवति) गौतम । આ કારણે તે નારક છો અત્યંત દેઢીભૂત (ભયંકરમાં ભયંકર) વેદનાને
| SR No. | 009314 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 1151 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 74 MB |