________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०५३०७सू०४ परमाणुपुद्गलादीनांस्पर्शनानिरूपणम् ४२७ सर्व स्पृशति३, देशैः देशं स्पृशति४, देशैः देशान् स्पृशति ५, देशैः सर्व स्पृशति६; सर्वेण देशं स्पृशति ७, सर्वेण देशान् स्पृशति ८, सर्वेण सर्व स्पृशति वा ९१, इति गौतमस्य पृच्छा-प्रश्नः । भगवानाह-' तइय९नवमेहि फुसइ ' हे गौतम । द्विपदैशिकः स्कन्धः परमाणुपुद्गलं स्पृतन् तृतीय-नवमास्यां 'देशेन सर्व स्पृशति' 'सर्वेण सर्व स्पृशति' इत्येवरूपाभ्यां विकल्पाभ्यां स्पृशति । यदा द्विपदेशिका स्कन्धस्थूलपरिणामत्वात् आकाशपदेशद्वयावस्थितस्तदा परमाणुपुद्गलं स्पृशन् यो अपने अनेक देशों द्वारा उसके एक देश को स्पर्श करता है ? यी अनेक देशों को स्पर्श करता है ? या अपने अनेक देशों द्वारा उसे सपूर्णरूप से स्पर्श करता है ? या अपने संपूर्णरूप से उसके एकदेश का स्पर्श करता है ? या अनेक देशों का स्पर्श करता है ? या अपने संपूर्ण रूप से उसें संपूर्ण को स्पर्श करता है ? इस प्रकार गौतम का प्रश्न है। इसका उत्तर देते हुए प्रभु गौतम से कहते हैं कि-(तइयनवमेहिं फुर संह) हे गौतम ! द्विप्रदेशी स्कन्ध परमाणु को जो स्पर्श करता है वह तृतीय और नंवमें विकल्प के अनुसार स्पर्श करता है-(देशेन सर्व स्पृशति) यह तृतीय विकल्प है, (सर्वेण सर्व स्पृशति) यह नौवां विकल्प है। जब विप्रदेशी स्कन्ध स्थूल परिणाम वाला होकर आकाश के दो प्रदेशों में अवस्थित होता है उस समय वह परमाणु पुद्गल का अपने एक देश द्वारा सर्वरूप से स्पर्श करता है। और जब वह द्विप्रસ્પર્શ કરે છે, સમરત પરમાણુ પુદ્ગલને સ્પર્શ કરે છે અથવા તે પિતાના અનેક દેશો દ્વારા પરમાણુ પલના એક દેશને સ્પર્શ કરે છે, કે અનેક દેશાને સ્પર્શ કરે છે, કે સમસ્ત પરમાણુ યુગલને સ્પર્શ કરે છે અથવા તે પોતાના અનેક દેશે દ્વારા પરમાણુ યુગલના એક દેશને સ્પર્શ કરે છે, કે અનેક દેશોને સ્પર્શ કરે છે, કે સમસ્ત પરમાણુ યુદ્ગલને સ્પર્શ કરે છે ? અથવા તે તેના સમસ્ત ભાગો દ્વારા પરમાણુ યુગલના એક દેશને સ્પર્શ કરે છે કે અનેક દેશને સ્પર્શ કરે છે? કે સમસ્ત પરમાણુ પુદગલને સ્પર્શ કરે છે? O ગૌતમ સ્વામીને આ પ્રશ્નને ઉત્તર આપતા મહાવીર પ્રભુ કહે છે– " तइयनवमेहि फुमइ” हे गौतम। द्विप्रदेशी २४ श्री भने ममी વિકલ્પ અનુસાર પરમાણુ યુદગલનો સ્પર્શ કરે છે ત્રીજો વિકલ્પ આ પ્રમા छे-“देशेनं सर्व स्पृशति" द्विशी २४न्ध तेना ४ शिंथी समस्त अगदी ५२मान। २५ ४२ छ नवमा वि४६५ मी प्रमाणे छ-"सर्वेण सर्व स्पृशति" દ્વિદેશી સ્કન્ધ તેના સમસ્ત ભાગોથી સમસ્ત પરમાણુ યુદ્ગલને સ્પર્શ કરે છે. જ્યારે દ્વિપ્રદેશી ઔધ સ્થૂલ પરિણામવાળા હોય છે, ત્યારે તે આકાશના મેં પ્રદેશમાં રહેલું હોય છે. ત્યારે તે તેના એક દેશ દ્વારા પરમાણુ યુગલને
का ६३