Page Text
________________
प्रमैयचन्द्रिका टी० श०५३०६०२ भाण्डक्रियमाणाग्निकायकर्मबंधनिरूपणम् ३९७ "अहेणं समए समए वोक्कसिज्जमाणे, वोक्कसिज्जमाणे " अथ खलुः यदा खलु समये समये व्यपकृष्यमाणः व्यपकृष्यमाणः उत्तरोत्तरं हासं गच्छन् चरिम कालसमयंसि' चरमकालसमये-'इंगालब्भूए. मुम्मुरब्भूए, छारियभूए' अङ्गारका भी अर्थ समझना चाहिये । महाक्रियतर अग्नि को इसलिये कहा गया है कि यह प्रज्वलित होने पर महान अपाय-अनिष्ट का कारण भी बन जाती है। क्यों कि इसके द्वारा नगरों के नगर भी भस्मीभूत हो सकते हैं। इसीसे यह बहुत अधिक मात्रा में नवीन कर्मबंध का कारण होनेसे महास्रवरूप विशेषण से विशेषित किया गया है। महावेदनतर पद जो अग्निकाय के साथ दिया गया है, वह यह प्रकट करता है कि इस प्रकार की क्रिया से जो कर्म का बंध जीव को हो जोता है वह उसके लिये आगे चलकर बहुत ही अधिक वेदना देने वाला होता है । अथवा शरीर के साथ जब अग्निकाय का संबंध हो जाता है उस समय जीव को बहुत अधिक वेदना होती है इस तरह यह अग्निकाय परस्परत संघाति होने से स्वयं के लिये तथा पर के लिये महावेदना का कारण बन जाता है । अतः यह महा वेदनतर है। ___ अब गौतम प्रभु से पूछते हैं कि हे भदन्त ! (अहेणं समए२ वोकसिज्जमाणे " जययही अग्निकाय समय समय पर अर्थात् धीरे२ व्यपकूष्यमाण होता है-उत्तरोत्तर अपनी तेजी से रहित बनने लगता है, और
मे प्रमाणे (महाक्रियतराय, महास्रवतराय, महावेदनतराय) मायाવાળ, મહા આસવવાળો અને મહા વેદનાવાળે હેય છે કે નહિ?
- અગ્નિને મહાકિયતર કહેવાનું કારણ એ છે કે જ્યારે પ્રચંડ અમિન લાગે ત્યારે તે મહાન અનિષ્ટનું પણ કારણ બને છે. પ્રચંડ આગમાં નગરનાં નગરે બળીને ખાખ થઈ જવાના દાખલા પણ બને છે.
તેને મહા આસવ રૂપ કહેવાનું કારણ એ છે કે તેના દ્વારા ઘણી જ મેટી માત્રામાં નવીન કર્મને બંધ કરાતો હોય છે. - તેને મહા વદનતર કહેવાનું કારણ એ છે કે આ પ્રકારની ક્રિયાથી જીવ જે કર્મને બંધ બાધે છે, તે કર્મબંધને કારણે આગળ જતાં તેને મહાન વેદના ભેગવવી પડે છે. અથવા શરીરની સાથે જ્યારે અગ્નિકાયને સંસર્ગ થાય છે. ત્યારે જીવને ઘણું જ ભારે વેદના થાય છે. આ રીતે તે અગ્નિકાય પરસ્પર સંઘાતિત થવાને લીધે પિતાને માટે અને બીજાને માટે મહાવેદનાનું કારણ બની જાય છે તેથી જ તેને મહાવેદનતર કહેલ છે.
वे गौतम स्वामी महावीर प्रभुने मेवे। प्रश्न पूछे छे ?-(अहेण समए समए वोक्कसिज्जमाणे) क्यारे ते मयि उत्तरोत्तर सासवाचा भांड छ. प्रोटीन्यारे ते मे मे तना तेस्थी २डित था भांड छ, भने (चरिमा
| SR No. | 009314 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 1151 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 74 MB |