________________
१०००
भगवतीस्त्र रीत्या भङ्गत्रयवन्तः। एकेन्द्रियपृथिव्यादयः सयोगिनः केवलं 'वहवः सप्रदेशाश्च वहवः अप्रदेशाश्च' इत्येकभङ्गन्यन्त एव वोध्याः, किन्त्यत्र सिद्धो न वक्तव्यः, तस्य सयोगित्वाभावात् । 'मणजोगी वयजोगी कायजोगी जीवाइओ तियभंगो' मनोयोगिनि योगत्रयवति संज्ञिनि, वचोयोगिनि एकेन्द्रियवर्जे, काययोगिनि सर्वस्मिन्नपि एकेन्द्रियादौ जीवादिकः जीवादिपदेपु त्रिकभङ्गः, भङ्गत्रयं वाच्यम् , तथा च मनोयोगादीनां सदाऽवस्थितत्वे सप्रदेशा इति पूर्वोक्तः प्रथमो भङ्गः, अमनोयोगित्वादिपरित्यागाच्च मनोयोगित्यादिनोत्पद्यमानानाम् एकादीनां संभवेन अप्रदेनारक आदि जीव लपदेश होते हैं और क्रिननेक उत्पद्यमान सयोगी नारक आदि जीव अप्रदेश भी होते हैं। परन्तु जो एकेन्द्रियपृथिवी आदिक सयोगी जीव हैं वे केवल (बहवः सप्रदेशाश्च बहव अप्रदेशाश्च) ऐसे एक ही मंगवाले होते हैं-तीन मंगवाले नहीं होते हैं। इस द्वार में निद्ध पद का उच्चारण नहीं करना चाहिये-क्यों कि ये सिद्ध जीव योगातीत होते हैं। (पणजोगि, वयजोगि, कायजोगि, जीवाइओतियभंगो) मनोयोगवाले अर्थात् तीनों योगवाले संज्ञी जीवोंमें, वचनयोगवाले अर्थात् एकेन्द्रिय जीवों को छोड़कर बाकी के जीवों में और काययोगवाले अर्थात् समस्त एकेन्द्रियादिक जीवों में, तीनभंग होते हैं ये मनोयोगी आदि जीव सदा अवस्थित रहते हैं इस कारण तो इनमें (सर्वे सप्रदेशाः) ऐसा प्रथम मंग बन जाता है तथा अमनोयोगी आदि के परित्याग से जय जीव मनोयोगी आदिरूप से उत्पद्यमान होते हैं तय ऐसा आदेशरूप एकादि जीव मिल जाता है-इस कारण यहां द्वितीय હોય છે અને કેટલાક ઉપદ્યમાન સગી નાર, આદિ જ અપ્રદેશ પણ डाय छ, ५२.तु पृथवीय माहि मेन्द्रिय सयासी wa ( बहव सप्रदेशाश्च बहव अप्रदेशाश्च ) मा 20 14. हाय छे. तसा ३ मा હેતા નથી. વળી આ હારમાં સિદ્ધપદને પણ પ્રયોગ કરવો જોઈએ નહીં, કારણ કે સિદ્ધ જીવમાં સગીતા સંભવી શકતી નથી.
(मण जोगि, वयजागि, कायजोगि जीवाइओ तियभगो) मनाया એટલે કે ત્રણે રોગવાળી સંજ્ઞી માં, વચન ગવાળા એટલે કે એકેન્દ્રિય સિવાયના માં, અને કપાયાગવાળા જીમાં એટલે કે સમરત એકેન્દ્રિય આદિક જેમાં ત્રણ ભંગ થાય છે આ મનેયેગી આદિ નું અવસ્થાન (मस्तित्व) सहा २ छ त रणे तेमने मनुतक्षीन (सवें सप्रदेशाः) मा પ્રથમ ભંગ બની જાય છે તથા અમનગી આદિ અવસ્થાનો પરિત્યાગ કરીને જ્યારે જ માગી આદિ રૂપે ઉત્પદ્યમાન થાય એવી છે ત્યારે