________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. अ. अ. ३ आहारपरिज्ञानिरूपणम्
- ३९९
व्यपि च खल्ल 'तेर्सि' तेषाम् 'णागाविहाणं' नानावि गनाम् अनेकजातीयकानाम् 'जळचरपंचिदियतिरिक्खजोगियाणं मच्छाणं जाव सुंसुमाराणं सरीरा गाणाचवणा जाव मक्खायं' जलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां मत्स्यानां कच्छपानां गोधानां शिशुमाराणां शरीराणि नानावर्णानि नानारसानि नानागन्धानि नानास्वर्शयुक्तानि यावदाख्यातानि कथन स्वकृतकर्मफलोपभोगाय कर्मवला जलचरपञ्चेन्द्रियमस्य खादिभावमापन्नो मतुरुदरे आगच्छति । तत्र मातृमुक्ताऽन्नरसेन शरीरं वर्द्धयन् काळे ततो निर्गत्य जलस्नेहेन शरीरं वर्द्धयिला तदनु त्रमादीन् जीवान् भक्षयन् जीवनयात्रां निर्वहति, एतेषां जीवानां नानावर्णरसगन्धवन्ति विभिन्नानि शरीराणि भवन्तीति तीर्थकृता आख्यातानि जलनरपञ्चेन्द्रियजीवानां स्वरूपं यथोत्पत्तिकं
आहार करते हैं । वे पृथ्वीकाय आदि का आहार करके उसे अपने शरीर के रूप में परिणत करते हैं। उन नाना प्रकार के जलचर पंचे. न्द्रिय तिर्यंचयोनिक मच्छो कच्छपों, गोधों, मकरों तथा सुसुमारों के नाना वर्ण गंध रस और स्पर्श वाले अनेक शरीर कहे गए हैं।
पर्य यह है कि कोई जीव अपने कर्मफल को भोगने के लिए कर्म के वशीभूत होकर जलचर पंचेन्द्रिय मत्स्य आदि पर्याय को प्राप्त होकर माता के उदर में आता है, वह वहां माता के द्वारा भोगे हुए रस से शरीर की वृद्धि करता हुआ समय आने पर बाहर निकलता है और जल के स्नेह से अपने शरीर की वृद्धि करता है। तत्पश्चात् 'वह बस आदि जीवों का भक्षण करता हुआ अपनी जीवन यात्रा का निर्वाह करता है। इन जीवों के नाना वर्ण रस गंध और स्पर्श वाले विभिन्न शरीर तीर्थकरों ने कहे हैं ।
પરિણમવે છે તે અનેક પ્રકારના જળચર ચેન્દ્રિય તિય ચચે નિવાળા માછલા, કાચખા ઘા, મઘા તથા સુસુમારના અનેક વર્ણ, ગંધ રસ અને સ્પેશ વાળા અનેક શરી! કહ્યા છે.
તાય એ છે કે કે.ઈ જીવ પેાતાના કર્મના ફળને ભાગવવા માટે ક્રને વશ થઈને જલચર પચેન્દ્રિય મત્સ્ય, વિગેરેના પર્યાયને પ્રાપ્ત થઈને માતાના ઉદરમા આવે છે તે ત્યાં માતા દ્વારા ભાગવેલા રસથી શરીરની વૃદ્ધિ કરતા થકા સમય આવતાં બહાર નીકળે છે. અને જલના સ્નેહથી પેાતાના શરીરને વધારે છે તે પછી તે ત્રસ વગેરે જીવોનું ભક્ષણ કરતા થકા પેાતાની જીવન યાત્રાને નિર્વાહ કરે છે આ જીવોના અનેક વણુ, રસ, ગધ, અને સ્પવાળા જૂદા જૂદા શરીર તીથ કર ભગવાને કહ્યા છે.