________________
सूत्रकृताङ्गसत्रे
१५
युक्तम् । 'तस्स णं अग्रमठ्ठे पणते' तस्य खल अवमर्थः प्रज्ञप्तः 'टह ग्वड पाहणं वा४' इह-अस्मिन् लोके खलु इति-निश्रयेन 'पाइ वा 'पाच्या वा४-प्राच्या दिदिशासु चतुर्षु 'संगइया मणुया भांति' सन्त्येकन ये मनुष्या सवन्ति - अनेक-कारभेदभिन्ना माना विद्यन्ते, 'तं जहा' तथा 'आरिया वेगे अगारिया बेगे' आर्या एके, अनार्या एके 'उच्चागोया वेगे - णीयागोया वेगे' उच्चग या एकेनीचगोत्रा एके, "काय मंता वेगे-इस्समं ॥ वेगे' का ववन्तो दीर्घ या एके-हस्वकाया एके ' वेगे-दुष्णा वेगे' सुदर्गा एके केन विशिष्टवन्तो भवन्ति, दुर्न एके, 'सुरूरा वेगे दुरूप वेगे' नृपाः सुन्दररूपवन्त एके दुरूपा: - कुत्सितरूपवन्त एके 'तेचि णं एयाख' तेषां च इदम् एवम्, तेषामने कभेदभिन्नानां मानवानाम् इदं वक्ष्यमाणरूपकम् 'दंडसमादाणं' दण्डसमादानं भवति - तेपां जीवानां पापकर्मण इच्छा भनति, इति 'संपेाए' तं संपे क्ष्य - सम्यग्दृष्ट्वा 'तं जह।' तयया- 'णेरडपस वा' 'नैरयिकेषु - नारकजीवेषु वा 'तिरिक्खजोणि वा' तिर्यग्योनिकेषु जीवेपु, 'मगुस्से वा' मनुष्यजीवेषु वा
*
प्रायः सभी लोग पहले अधर्म में प्रवृत्ति काते हैं, फिर समुपदेश पाकर धर्म में प्रवृत्त होते हैं, इस कारण अधर्म पक्ष को मन कहा है।
इस लोक में निश्चय ही पूर्व आदि सभी दिशाओं और विदिशाओं में नाना प्रकार के मनुष्य होते हैं, जैसे - क. ई आर्य होते हैं, कोई अनार्य शेते हैं, कोई उच्चगोत्री होते हैं कोई नी वगोत्री होते हैं, कोई लम्बे शरीर वाले तो कोई छोटे शरीर वाले शेते हैं कोई ब्राह्मग आदि ऊंचे वर्ण वाले और कई नीचे वर्ण वाले होते हैं । कोई सुन्दर रूप वाले और कोई कुरूप होते हैं। इन नाना प्रकार के मनुष्यों की पाप कर्म करने की इच्छा होती हैं । यह देखकर नारकों तिर्यंचे।
-
પ્રયઃ સઘળા લેકે પહેલા અધમાં પ્રવૃત્ત હું ય છે અને પછી સદ્ગુ પદેશ પામીને ધમાં પ્રવૃત્ત થાય છે. તેથી અધમ પક્ષ પડેલા કહેલ છે. આ લેાકમાં જરૂર પૂર્વ વિગેરે સઘળી દિશાએ અને વિદિશાએમાં અનેક પ્રકારના મનુષ્યા હાય છે. જેમકે—કેઈ આય હાય છે. કાઈ અનાય હાય છે. કઇ ઉચ્ચ ગેત્રવાળા હાય છે. કાઈ નીચા ગાત્રવાળા ઢાય છે. કાઈ લાંબા શરીરવાળા તા કાઈ ઢીગણા શરીરવાળા હોય છે કોઈ બ્રાહ્મણું વિગેરે ઉંચ વધુ વાળા અને કાઈ નીયા વવાળા હાય છે. કૅય સુંદર રૂપ વાળા અને કાઈ કદરૂપા એટલે કે ખરાબ રૂપવાન ઢાય છે. આ અનેક પ્રકારના મનુષ્ય.તે પૂ ૫૪મ કરવાની ઈચ્છા થાય છે. એ' જોઈ તે 'નારકેશ,