Sutrakrutanga Sutram Part 01

SR No.: 009303
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1969
Total Pages: 701
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sutrakritang
File Size: 38 MB

Page 319

समयार्थ बोधिनी टीका प्र अ अ १ उ २ तेन्मतख डजे म्लेच्छन्ति दान्तिकश्च ३०१ Fटीकाऽभिप्रायम्यान सोऽभिप्रायश्चायम् - तेहि ब्राह्मणाः स्वकीय शास्त्रस्य उपदेष्टारं सर्वज्ञमिर्तिमत्वा तदुपदिष्टाक्रियासु प्रवर्तेरन् किन्तु अयमुपदेष्टा सर्वज्ञ इति अल्पज्ञैः पुरुषै निर्णेतुं न शक्येत, नाऽसर्वज्ञः सर्वे जानातीति न्यायात् । अन्यत्राऽप्युक्तम्-सर्वज्ञोऽसाविति ह्येतत्, तत्तत्काले बुभुत्सुभिः । तज्ज्ञानज्ञेयविज्ञानरहितै ज्ञायते । कथम् ॥ १॥ इति ।
7
किच परकीय-ज्ञानानामप्रत्यक्षत्वादु उपदेष्टुः पुरुषस्य विवक्षापि नैव THE PET -----
YAK
50
14 270
171
fif
1 टीका अभिप्रायुगम्य है। अभिप्राय यह है वे ब्राह्मण और श्रमण अपने शास्त्र के मूल उपदेशक को सर्वज्ञ मानकर उसके द्वारा उपदिष्ट क्रियाओं में प्रवृति करते हैं परन्तु वह उपदेशक सर्वज्ञ था, इस बात का निर्णय अल्पज्ञ पुरुषों द्वारा किया नहीं जा सकता । जो स्वयं असर्वज्ञ है वह सर्वज्ञ को नहीं जान सकता ऐसा न्याय है । दूसरे स्थल पर कहा है---" सर्वज्ञो सावितिह्येतत्,, इत्यादि 'जिस काल में तथाकथित सर्वज्ञ था, उस काल में भी अगर कोई उसे सर्वज्ञ के रूपमें जानने की इच्छा करते तो उसके ज्ञान के द्वारा होने के कारण वे उसे सर्वज्ञ के रूप में कैसे जान सकते "ये ? 'अर्थात जब तक सर्वज्ञ के द्वारा जाने हुए पदार्थों को कोई स्वयं न जान ले तब तक उसे सर्वज्ञ के रूप में नहीं जाना जा सकता । जिसे सर्वज्ञ कहा जाता है वह सभी पदार्थों को जानता है और वास्तविक रूप से जानता यह बात अल्पज्ञ मनुष्य नहीं जान सकता |
5.7
योग्य पदार्थों
ज्ञाने से
L
फ
571 ए
t
י
- टी अर्थ -
ઉપર્યુંકત ગાથાનો ભાવાથ નીચે પ્રમાણે છે બ્રાહ્મા પોતે પાતાનાશાસ્ત્રના મૂળઉપદેશક રાજ્ઞને માનીને તેમના દ્વારા ઉપષ્ટિ ક્રિયાઓમાં પ્રવૃત્તિ કરતા રહે છે. પરન્તુ તે ઉપદેશક ખરેખર સÖજ્ઞ હતા- કે નહી, તેના નિર્ણયે અપન્ન પુરુષા દ્વારા કરી શકાતા નથી જેપેાતે જ અસન હાય, તેના દ્વારા સર્વજ્ઞને જાણી શકાતા નથી, એવા નિયમ છે. કહ્યુપણુ છે કે "माविति होते' 'त्यादि अणे सर्वज्ञ विद्यमान होय छे, ते अणे प જે કોઇ તેમને સર્વજ્ઞ રૂપે જાણવાની ઇછા કરે છે તે પણ તેમને સજ્ઞ રૂપે જાણી શકવાને સમર્થ થતા નથી, કારણ કે તેનુ પેાતાનુ જ્ઞાન જ એટલુ પરિમિત હૈાય છે, કે પેાતાના તે જ્ઞાન દ્વારા તે સર્વને સજ્ઞ રૂપે જાણી શકતા નથી એટલે કે જયા સુધી સર્વજ્ઞના દ્વારા જાણવામા આવેલા પદાર્થ ને કોઇ વ્યકિત પાતે જ 'જાણી ન લે, ત્યા સુધી તે વ્યક્તિ તેમને સજ્ઞરૂપે ઓળખી શકતી નથી જેને સર્વજ્ઞ કહેવામા આવે છે, તેઓ ત્રિકાળવત્તી પદાર્થાને જાણતા હાય છે, અને તે પાને યથાર્થરૂપે તેઓ જાણતા હાય છે પરન્તુ આ
}