________________
સમાધિ મરણ
દેખાશે, લોકોમાં અમારા વખાણ થશે... બીજાનું નીચું દેખાશે... મારા કે મારા સમુદાયની નિશ્રામાં પ્રસંગો ઉજવાશે... મારો શિષ્ય પરિવાર વધશે... મને માનનારા શ્રાવકોના જુથનો વધારો થશે... મારી કે મારા સમુદાયની વાહ-વાહ થશે... આવી બુદ્ધિથી મેં જે કાંઈ પ્રતિક્રમણ - પડિલેહણ - ગૌચરી વ્યાખ્યાન અનુષ્ઠાનો દર્શન ભક્તિ કરેલ, કરાવેલ હોય તેનું મિચ્છા મિ દુકકડમ્.
હંમેશા ગૌચરી જતી વખતે દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ એમ ચારે પ્રકારે અભિગ્રહ લઈને ગૌચરી જવાનું છે તે અભિગ્રહ લીધા વગર ગૌચરી લાવી, વાપરી હોય તેનું મિચ્છામિ દુક્કડમ્.
૯૭
આગમમાં શ્રાવકના બાહ્યતપમાં ‘વૃત્તિ સંક્ષેપ’ છે જ્યારે સાધુ માટે અનશનઉણોદરી પછી ‘ભિક્ષાચર્યા' તપ જેમાં ભિક્ષા (ગૌચરી) કેમ લાવવી તેનું વર્ણન છે. આવો ભિક્ષાચર્યા તપ મેં ન કર્યો, ન કરાવ્યો, કરનારની અનુમોદના ન કરી તેનું મિચ્છામિ દુક્કડમ્.
મારી નિશ્રામાં થતા તપ-અનુષ્ઠાન-પ્રભાવના વિગેરેથી મને આનંદ થયો હોય પરંતુ બીજાની નિશ્રામાં તેવો જ તપ-અનુષ્ઠાન-પ્રભાવના થતા જોઈને મને આનંદ ન થયો હોય, અનુમોદના ન થઈ હોય, પાપના ઉદયે ઈર્ષા થયેલી હોય તેનું મિચ્છા મિ દુક્કડમ્.
એક જ જૈનેતરે મારી નિશ્રામાં કરેલ તપની મેં અનુમોદના કરી, કરાવી હોય અને બીજે વર્ષે એ જ જૈનેતરે બીજાની નિશ્રામાં કરેલ તપને તુચ્છ ગણેલ હોય કે મિથ્યાત્વમાં ખપાવેલ હોય તે મારી ભૂલ છે, સમજણની ખામી છે તેનું મિચ્છા મિ દુક્કડમ્.
ગૌચરી ગયેલા સાધુ સાધ્વીએ ઘરમાં પ્રવેશીને શેનો જોગ છે ? મતલબ કે તમારે ત્યાં શું છે ? તેમ પૂછવાનું છે. સામે વહોરાવનાર તેના ઘેર જે હોય તે નામો બોલે. તેમાં વહોરવા જનાર સાધુ કે તેની ટુકડીમાં કોઈ વસ્તુ ન લેતા હોય કે ન વાપરતા (ખાતા) હોય તો સાધુનો આચાર કે “મારે ખપ નથી’’ તેમ બોલવું જોઈએ, તેને બદલે મારી કે મારી ટુકડી કે મારા સમુદાયની માન્યતા મુજબ આવું તો ખપે જ નહીં. સાધુને વહોરાવાય જ નહીં. બાધા લો કે આવું ખાવું નહીં અને કદાચ તમે ખાવ પણ વહોરાવવું નહીં. કોઈ સાધુ માંગે તો ના પાડી દેવી. વહોરાવો તો મરીને નરકમાં જશો.