________________
10
ત્રીજી આવૃત્તિની વેળાએ
આપણે સૌ નિત્ય ચૈત્યવંદનવિધિ કરતી વખતે “લોગસ્સ' સૂત્ર અને ‘જયવીયરાય’ સૂત્રમાં સમાધિમરણ અને બોધિ (જિનશાસન)ની માંગણી કરીએ છીએ પરંતુ તેની પ્રાપ્તિનો જે ઉપાય જૈનશાસ્ત્રમાં બતાવાયો છે તેનો પ્રાયઃ બોધ મેળવવાની પણ ઈચ્છા હજુ થતી નથી.
પૂર્વના ભવમાં આપણે જાતે જ બાંધેલા આયુષ્યકર્મ જેટલું જ જીવન આપણે આ ભવમાં પ્રાપ્ત કરીએ છીએ અને પછીના ભવનું આયુષ્ય વર્તમાન ભવના ત્રીજા ભાગના વર્ષોમાં આપણે જાતે જ બાંધીએ છીએ. જો ન બંધાય તો બાકી રહેલા વર્ષોના ત્રીજા ભાગના વર્ષોમાં બંધાય છે અને ત્યારે પણ ન બંધાય તો બાકી રહેલા વર્ષોના ત્રીજા ભાગના વર્ષોમાં દરેક જીવ આયુષ્યકર્મ બાંધે છે. વળી, જો છેલ્લી ક્ષણ સુધી પણ ન બંધાય તો મૃત્યુની ક્ષણે જેવા ભાવ હોય તેને અનુરૂપ અવશ્ય બંધાય છે. માટે જ જો જીવન જાગૃતિમય જીવ્યા હોઈશું તો મરણ સમાધિમય પ્રાપ્ત થઈ શકે અને તો જ શુભગતિને યોગ્ય આયુષ્યકર્મ બાંધી શકીશું. તેથી પરલોકમાં સુખ અને પરંપરાએ મોક્ષસુખની પ્રાપ્તિ અર્થે જીવનજાગૃતિ અને સમાધિમરણની આવશ્યકતા છે.
શાસ્ત્રોમાં સમાધિમરણની પ્રાપ્તિ અર્થે જે વિધિ બતાવામાં આવી છે તેનું સંકલન પ્રસ્તુત પુસ્તકમાં ડો. હેમંતભાઈ પરીખની વિનંતીથી પુ. ઉપકારી ગુરુ ભગવંત દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે. શ્રી હેમંતભાઈ માત્ર ૧૬ વર્ષની ઉંમરથી જૈનદર્શનનું તત્ત્વજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવામાં પ્રવૃત્ત બન્યા. તેઓની એ જિજ્ઞાસાએ જૈનદર્શનના ઘણા ગંભીર ગ્રંથોના અભ્યાસ અર્થે ઘણા જ્ઞાની આચાર્ય ભગવંતો અને વિદ્વાન પંડિતજીઓનો સંપર્ક કરાવી આપ્યો. તબીબી વ્યવસાય દરમિયાન કેટલાય દર્દીઓના મરણને તેઓએ નજીકથી નીહાળ્યું, તેથી જ એક શુભ દિવસે પ્રસ્તુત વિધિની સંકલના કરવાની શુભ ભાવના થઈ. અનેક પૂ.ગુરુ ભગવંતોના સૂચનો અને અભિપ્રાયો અનુસાર સંકલન કરીને તેને અંતિમ સ્વરૂપ અપાયું અને પુસ્તકરૂપે પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યું.
આજે જ્યારે તબીબી ક્ષેત્રે વિજ્ઞાનની હરણફાળને કારણે રોગોના નિદાન અને નિવારણ માટે કરવામાં આવતા પ્રયોગોએ અતિશય માઝા મૂકી છે ત્યારે ખરેખર આવી શાસ્ત્રીય પદ્ધતિઓનો પ્રચાર અને પ્રસાર ખૂબ આવશ્યક બન્યો છે. હોસ્પિટલના ICCU માં કોઈપણ ધર્મક્રિયાના અભાવમાં મૃત્યુ પામતા દર્દીઓના સ્વજનો પણ પાછળથી ખૂબ અફસોસ કરતા હોય છે. પરંતુ સમયસૂચકતા વાપરીને જાગૃત અવસ્થામાં