________________
પ્રાતઃકાલે કોઇ દિશા તરફ તે ચાલી નીકળ્યો. ચિત્ત સ્વસ્થ થવાથી તેને જરાપણ દુઃખ રહ્યું નહિ. ક્રોધરૂપી અગ્નિને બુઝાવી સર્વ પ્રાણીઓમાં સમાન ચિત્ત રાખતો ભૂમિના ભાગમાં ફરતો ફરતો તે રાજા કોલ્લાકનામે ગિરિ ઉપર આવ્યો અને તે ગિરિ ઉપર રાત્રિવાસો રહ્યો. રાત્રિના છેલ્લા પહોરે તેનો પૂર્વનો વૈરી કોઇ યક્ષ પ્રત્યક્ષ થઇને તેની આગળ આવ્યો. તેની દ્રષ્ટિ વિકરાળ હતી, ક્રોધથી મુખ રક્ત થઇ ગયું હતું. ભયંકર ભ્રકુટી ભમાવતો હતો અને હાથમાં ગદા રાખી હતી. રાજાની સન્મુખ આવી તેણે ક્રોધને પ્રગટ કરનારા વચન વડે કહ્યું
“હે દુષ્ટ રાજા ! તને સાંભરે છે ? પૂર્વે કામાંધ થઇને તેં મને હણી મારી સ્ત્રીનું હરણ કર્યું હતું. હવે તારૂં મરણ આવ્યું છે માટે તારા ઇષ્ટદેવનું સ્મરણ કર. મદાંધ પુરૂષો પ્રારંભમાં જણાતા સુખને માટે પ્રથમ પાપ કરે છે પણ જ્યારે ભોગવવાનો સમય આવે છે ત્યારે પાપ ઘણાં ભયંકર થઇ પડે છે. હમણાં તારાં પાપ ભોગવવાનો સમય આવ્યો છે માટે તું તે સંભાર,’” આ પ્રમાણે કહ્યું તો પણ રાજા મૌન રહ્યો, એટલે તે મહાયક્ષ રાજાને ઉપાડી ક્ષણમાત્રમાં અંતરીક્ષમાં લઇ ગયો. ત્યાંથી કોઇ પર્વતની ભયંકર ગુફામાં લઇ જઇ અનેક જાતનાં બંધનોથી બાંધ્યા. પછી જાણે પૂર્વનાં પાપોનું પ્રાયશ્ચિત આપતો હોય તેમ પાદપ્રહાર અને લપડાકથી ખૂબ મારી તથા પર્વતના અગ્રભાગમાં, સમુદ્રમાં, કાંટાના વનમાં અને મોટા ખાડાઓમાં પછાડી પછાડી છેવટે તેને તે ગુફામાં મૂકીને અંતર્ધાન થયો. જો કે તે યક્ષના પ્રહાર તૈલોંક્ય વિદારણ થઇ જાય એવા હતા તો પણ પૂર્વના કોઇ સુખકારી કર્મથી કંડૂરાજાનો દેહ મૃત્યુથી બચી ગયો. થોડીવારે ઝરણાના જલથી શીતળ થયેલા પવનના સ્પર્શથી, સચેતન થઇ તે રાજા ચિત્તચાતુર્યથી વિચાર કરવા લાગ્યો કે અહો ! પૂર્વે મેં જે પાપરૂવી વૃક્ષ વાવ્યું છે તેને હજુ તો માત્ર આ પલ્લવ થયાં છે તેનેં પુષ્પ અને ફળ તો તિર્યંચ, નરકાદિક દુર્યોનિમાં થવાનાં બાકી છે. મદાંધ અને અધમ પુરૂષો સહસામાત્રમાં જે પાપ કરે છે તે પાપથી મહારૂદન કરતાં છતાં પણ પછી પોતાના આત્માને મૂકાવી શકતા નથી. એવી રીતે પોતે પૂર્વે કરેલા અનર્થોને માટે પોતાના આત્માની નિંદા કરતો કંડૂરાજા, તેઓનો ક્ષય કરવા માટે શુભ ધ્યાનપૂર્વક તીર્થનો ઉદ્દેશ કરીને ત્યાંથી ચાલ્યો. સર્વ પ્રાણીઓને આત્મવત્ જોતો અને દ્વેષને દૂર કરતો, પુણ્યપ્રાપ્તિના ઉદ્યમને માટે જ્યાં ત્યાં ભમવા લાગ્યો. તેવામાં તેની કુળદેવી અને શાસનદેવી અંબીકા પૂર્વે આપેલા વચનપ્રમાણે પ્રસન્નમુખસંયુક્ત તેની આગળ સાક્ષાત્ પ્રગટ થઇ બોલી “હે વત્સ ! તું શ્રી શત્રુંજય પર્વત જા, ત્યાં તારાં સર્વ હત્યાદિ પાપો લય પામશે. તારા પૂર્વજોની સદ્ભક્તિથી હું રંજીત થયેલી છું તેથી અગાઉ એક સુભાષિત શ્લોક કહ્યો હતો અને હવે આ તીર્થ તને બતાવું છું. હે મુગ્ધ ! અન્ય સંસારીની પેઠે બીજા લાખો તીર્થમાં તું શા માટે ભમે છે ? માત્ર એકવાર શત્રુંજય તીર્થને શા માટે સંભારતો નથી ? એ ગિરિરાજને જો સારી રીતે પૂજ્યો હોય, સંભાર્યો હોય, સ્તવ્યો હોય, સાંભળ્યો હોય, વા એકવાર દ્રષ્ટિમાર્ગે કર્યો હોય તો તત્કાળ કર્મનો ક્ષય થઇ જાય છે. પાપીઓને શલ્યરૂપ, ધર્મિઓને સર્વપ્રકારનાં સુખ આપનાર અને કોઇપણ પ્રકારની કામના (ઇચ્છા)વાળાની કામના પૂર્ણ કરનાર એ ગિરિ જયવંત વર્તે છે. તપવિના, દાનવિના અને પૂજા વિના પણ એ સિદ્ધક્ષેત્રનો ફક્ત શુભ ભાવથી સ્પર્શમાત્ર કર્યો હોય તો તે અક્ષય સુખને આપે છે. હે વત્સ ! નરકાદિ દુર્ગતિને આપનારૂં ઘણું નિવિડ કર્મ તેં બાંધેલું છ તે શત્રુંજય તીર્થ સિવાય બીજા કોઇ સુકૃતોથી ક્ષય થઇ શકે તેમ નથી. હે વત્સ ! અત્યારસુધી તારામાં મત્સરભાવ હતો તેથી મેં તારી ઉપેક્ષા કરી હતી; હવે તું એ તીર્થનાથના દર્શનને યોગ્ય થયો છે, માટે તને ત્યાં જવા કહું છું. એ ગિરિરાજની જગત્પાવની (જગતને પવિત્ર કરનારી) સેવા જો એકવાર કરી હોય તો લાખો ભવમાં ઉપાર્જન કરેલા પાપ ક્ષય થઇ જાય છે. શત્રુંજય સમાન તીર્થ, આદિનાથ જેવા દેવ, અને જીવરક્ષા જેવો ધર્મ, એ કરતાં શ્રેષ્ઠ ત્રણ લોકમાં અન્ય કાંઇ નથી. મુક્તિરૂપી સ્ત્રીનું પાણિગ્રહણ કરવાની વેદિકારૂપ, એ પર્વતોનો રાજા શત્રુંજયગિર અદ્ભુતપણે વિજય પામે છે. આ સંસારરૂપી સાગરમાં ડૂબી જતાં પ્રાણીઓના સમૂહને આશ્રયરૂપ અને મુક્તિરૂપી તટવાળો એ વિમલગિરિ એક બેટરૂપે શોભે છે. પાપનો જય કરતો, ધર્મનો સંચય કરતો, સુખનું દાન કરતો અને સર્વલોકને પવિત્ર કરતો એ શાસ્વતગિરિ જયવંત વર્તે છે. એ પવિત્ર તીર્થના યોગથી સમતારૂપી જલમાં સ્નાન કરવા વડે જેનો આત્મા શુદ્ધ થયેલો છે, એવો તું આત્મારામ પ્રભુની ઉપાસના કરી સિદ્ધિપદને પામીશ.''
Page 6 of 24