________________
બાર પ્રકારની હિંસાઓ
એક ઠેકાણે આખલાઓનાં શિંગડા ઉપર અગ્નિના ફુગ્ગા બાંધવામાં આવે. એ બાપડો ગભરાઈને એવો દોડે કે જ્યાં સુધી થાકીને પડી ન જાય કે મરી ન જાય ત્યાં સુધી દોડયા જ કરે, પંરો પાલો નગરમાં સૌથી વૃદ્ધ ગધેડા ઉપર સૌથી જાડો માણસ બેસે ને એને મારીને દોડાવે. વચ્ચે વચ્ચે બાળકો પણ ચઢી બેસે. જ્યાં સુધી આ નિર્દય દોડ ચાલતી હોય ત્યાં સુધી આખું નગર હર્ષનાદો કરે . છેવટે ગધેડો પડી જાય કે વૃદ્ધ, નબળો હોય એટલે મોટા ભાગે મરી જાય.
આવી છે આપણી સભ્ય કહેવાતી દુનિયા ! તબીબી વિજ્ઞાન તો આખું જ પ્રાણીઓ પર ગુજારાતા અકથ્ય ત્રાસ ઉપર ઊભું છે. સૌંદર્યપ્રસાધનોની દુનિયામાં તો પશુપંખીઓ પર જે જુલમો થાય છે એની તો વાત કરતાં પણ ધ્રુજારી છૂટે. પછી આપણે માનવસંસ્કૃતિની પ્રગતિની ક્યા મોઢે વાતો કરતાં હોઈશું ? આવા ક્રૂર માનસમાંથી જ એક હિટલર કે સ્ટાલિન કે પોલ પૉટ જન્મે છે. આ મૂગાં, બેસહારા પશુઓની હાય આખી માનવજાતને લાગતી જ હશે. ઈશ્વરની સૃષ્ટિમાં કર્મનો કાયદો અફર છે. કરીએ એવું પામીએ. માનવીએ એક દિવસ આ સમૂહ નિર્દયતાની કિંમત તો ચૂકવવી જ પડશે. અણુશસ્ત્રોના આ ઢગલા કદાચ અમસ્તા ન ખડકાયા હોય.
મૂગા પ્રાણીઓ પ્રત્યે માનવીના અમાનુષી અત્યાચારો
ખાઉધરા ચીનાઓ માટે કહેવાય છે કે ખુરસી-ટેબલ બાદ કરતાં ચાર પગવાળી કોઈ પણ ચીજને આહાર બનાવતાં અચકાતા નથી. ઉંદરથી માંડી ઊંટ કે બિલાડીથી લઈને વાઘ-દીપડા જેવા કોઈ પણ પ્રાણીનું માંસ ચીના શોખથી આરોગી જાય છે. જીભનો ચસકો અને ખાવાનો અભરખો પૂરો કરવા જ ચીનમાં દર વર્ષે હજારો જંગલી પશુઓની કતલ થાય છે. પરિણામે ચીનમાં વાઘની વસતિ હવે બે આંકડા (૯૯)થી વધે એટલી રહેવા પામી નથી.
માનવી અને જનાવરો હજારો વર્ષથી પૃથ્વી પર સહઅસ્તિત્વ ધરાવે છે. આદિમાનવ ઘઉં, ચોખા કે બીજાં ધાન્ય-કઠોળ ઉગાડતાં શીખ્યો તે પૂર્વે પેટનો ખાડો પૂરવા પશુ-પક્ષીનો જ આહાર કરતો. આજેય પૃથ્વી પર વસનારી માનવજાતના ૯૫ ટકા લોકો માંસાહારી છે. પરંતુ ભોજન માટે હંમેશા ગાય, ભેંસ, ડુક્કર, બકરી, હરણ જેવાં શાકાહારી પ્રાણીઓનું માંસ ખવાય છે. જ્યારે હવે કેટલાક શોખીનો વાઘ, સિંહ, ચિત્તા જેવાં વિકરાળ જંગલી જનાવરોનાં લોહી-માંસ આરોગતા થયા છે.