________________
૧૫o
બાર પ્રકારની હિંસાઓ
આનંદમાં હતી. એકલી હતી પણ મસ્તીમાં હતી.
વૃદ્ધો મસ્તી અને આનંદમાં હોય તો એ આખી ઘટના અમેરિકામાં સંશોધનનો વિષય થઈ પડે. કારણ કે વૃદ્ધો અને આનંદ.. એ બેનો મેળ અમેરિકામાં ભાગ્યે જ જોવા મળે. એટલે મારે તો આ વૃદ્ધાના સુખનું.. આનંદનું રહસ્ય જાણવું હતું.
વાતચીત આરંભાઈ. મને કડવા લીમડામાં એક મીઠી ડાળ પડી ગઈ.
ખાસ્સો એકાદ કલાક. પછી તો અમારી સહ-બેઠક ચાલી. અમેરિકાનાં કુટુંબ સુખો વિષે એ વૃદ્ધાએ કહ્યું. આ દેશ બાળકો માટે અનાથ આશ્રમ જેવો છે. વૃદ્ધો માટે નર્કાગાર છે અને જુવાનો માટે સોનાની ખાણ જેવો છે. અહીં મા-બાપ ગારબેજ (કચરાપેટીઓ)માં નાખવા જેવાં હોય છે. ક્રેઝી દીકરાઓ અને સવાઈ ક્રેઝી એમની વહુઓને વૃદ્ધો આંખના કણાની જેમ ખૂંચે છે.
અમારે ત્યાં એવું નથી. અમારે ત્યાં દીકરા-વહુ ઘરનાં મા-બાપોને પવિત્ર યાત્રાધામો ગણીને એમની પૂજા કરે છે ત્યારે તમારે ત્યાં આવું કેમ?
અમારે ત્યાં ઈન્ડીવીડ્યુલીટી...નો મહિમા છે. અમે લોકો પણ દીકરો-દીકરી ૧૬ વર્ષનાં થાય પછી એની કેર લેતાં નથી. એ એની જાતે પોતાને જડે એવા ચોકઠામાં ગોઠવાય છે. કંપની કરી લે છે. અભ્યાસ...નો કરી...ધંધો... ફિયાન્સી..પત્ની... વગેરે જાતે જ સ્વતંત્રતાથી શોધી કાઢે છે... એને કોઈ પૂછનાર નહીં. ને કોઈ પૂછે તો એને ગમે પણ નહીં. બહુ પૂછે તો ગાંઠે પણ નહીં.. અહીં સ્વતંત્રતા. (આપણી દૃષ્ટિએ સ્વચ્છંદતાની કોટિની) મુખ્ય છે. પરિણામે વ્યક્તિસ્વાતંત્ર્ય છે. એટલે જેમ મા-બાપે બાળકોને છોડી દીધાં છે એમ બાળકોએ માબાપને છોડી દીધાં છે.. ને એનો અહીં કોઈને હરખ-શોક પણ નથી. ફાધર્સ-ડે અને મધર્સ-ડે એમ મા-બાપના સંદર્ભમાં બે તહેવારો આવે છે એ દિવસે બાળકો મા કે બાપને મળવા જાય છે... દિવાળી કાર્ડની જેમ મધર્સ-ડેનાં ગ્રીટીંગ્સ કાર્ડ આપે છે. થોડાં ફૂલ આપે છે. થોડો પ્રેમ વધારે હોય તો એકાદી ગીફટ આપે છે.. ને મા-બાપ પણ રાજીરાજી થઈને સંતોષ માને છે. ને પછી તો આવતા વર્ષે ફાધર્સ-ડે કે મધર્સ-ડે આવે ત્યારે વાત....
મને ખૂબ હસવું આવ્યું.
મા-બાપ સંગ્રહસ્થાનમાં મૂકી રાખવાની વસ્તુઓ.. નો કરો -ચાકરો સંગ્રહસ્થાનની ચીજવસ્તુઓની છ-બાર મહિને માવજત કરે એના જેવું આ થયું...