________________
૧૪૦
બાર પ્રકારની હિંસાઓ
મામૂલી રકમ. વધુમાં કેટલાય શોખીનો તો ડઝનબંધી હથિયારો રાખતા હોય છે અને તમે તેને પૂછો તો શોખથી પોતાનો સંગ્રહ પણ બતાવતા હોય છે. ટી.વી. ઉપર તો અનેક પાત્રો, અબાલવૃદ્ધ, જુદીજુદી જાતની પિસ્તોલ લઈને જુદાજુદા વેશમાં હાજર થતા જ હોય છે. આ બધાથી કિશોરપ્રજા છવાઈ જાય છે, હેરત પામે છે અને પછી નકલ કરે છે.
બર્નાર્ડ ગોએ ભૂગર્ભ રેલવેમાં હેરાન કરવા બદલ ચાર જણને ગનથી ઠાર કર્યા હતા તે બનાવને જે રીતે ચગાવાયો હતો તેની અસર કિશોરમાનસ ઉપર બહુ પડી છે. આથી હિંસાને ઉત્તેજન મળે છે. હાલ તો આમાંથી રસ્તો કાઢવા સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશ દીધો છે કે શિક્ષકો ઠીક લાગે ત્યારે વિદ્યાર્થીની ઝડતી લઈ શકે છે. પણ એક શાળામાં શિક્ષકોએ આ આદેશનો અમલ શરૂ કર્યો ત્યારે તોફાન થઈ ગયું. આથી શિક્ષકોને રક્ષણ આપવાની પ્રમુખ રેગને ઈચ્છા વ્યક્ત કરી છે. વિદ્યાર્થીઓ તેની સામે કોર્ટે જવાની ધમકી આપે છે. આવું જોઈને તો શિક્ષક-વિદ્યાર્થી સંબંધો ઉપર લાંબા ગાળાની અવળી અસર પડે તેવો બધાને ડર છે – સમસ્યાનું નિરાકરણ હજુયે એટલું જ દૂર છે.
વિજ્ઞાનયુગના પરિપ્રેક્ષ્યમાં સર્વોદય આંદોલન
– કાન્તિ શાહ (ભૂમિપુત્ર) સોળમી સદીમાં યુરોપમાં એક નવી લહેર ઊઠી. પુનરુત્થાન (રેનેસાં) અને ધાર્મિક સુધારા (રિફોર્મેશન)નાં પરિબળોએ એક નવું સાંસ્કૃતિક વાતાવરણ જમાવ્યું. આરંભમાં તેનું સ્વરૂપ સંસ્થાકીય ધર્મ (ચર્ચ) સામેના વિદ્રોહનું હતું. પછી આર્થિક, સામાજિક, રાજકીય બધાં ક્ષેત્રોમાં તેની અસર ફેલાતી ગઈ. માનવ-મુક્તિનો નારો ઊઠ્યો.
એક નવો જુવાળ : વિજ્ઞાનયુગ બે-ત્રણ શતાબ્દીની અંદર આ નવી હવા ચારેકોર ફેલાઈ ગઈ. એક નવો જુવાળ આવ્યો. જ્ઞાન-વિજ્ઞાનનાં નવાં નવાં ક્ષેત્રો ખેડાવા લાગ્યા. નવી શોધખોળો થવા લાગી. પૃથ્વીના પટ પર ફરી વળીને નવા નવા પ્રદેશો શોધવાની તમન્ના જાગી. વાહનવ્યવહાર અને સંદેશ વ્યવહારનાં નવાં નવાં સાધનો ઊભાં થવા લાગ્યા. નવી નવી ઊર્જા અને યંત્રસામગ્રી શોધાઈ, જેના પરિણામે ઔદ્યોગિકીકરણનો એક નવો તબક્કો શરૂ થયો. રાજકીય ક્ષેત્રમાં લોકશાહીના નવા નવા પ્રયોગો શરૂ થયા.