________________
છે કે - ગીતાર્થ મહાપુરુષો મિથ્યાદષ્ટિ એવા આત્માઓને દ્રવ્યસમ્યકત્વનો આરોપ કરીને માર્ગમાં પ્રવેશ કરાવવા માટે વ્રત આપવાનું કામ કરે છે. ઉપધાનની માલારોપણ કે બાર વ્રતનો સ્વીકાર સમ્યત્વના આરોપ વિના કરાવાતો નથી. એક સામાયિકની ક્રિયા પણ મુહપત્તીના પડિલેહણ વિના નથી થતી. તેમાં સુદેવ સુગુર સુધર્મ આદર અને કુદેવ કુગુર કુધર્મ પરિહર આ પ્રમાણે સમ્યકત્વનો સ્વીકાર આવે છે ને ? સામા માણસના ભાવ આપણે જાણતા નથી અને જાણવાનાં લિંગો છે પણ એમાં છેતરાવાનો સંભવ છે. તેથી ભાવને જાણ્યા વિના માત્ર લિંગ દ્વારા તેની યોગ્યતા જાણી સમ્યકત્વનો આરોપ કરીને વ્રત આપવું. જે અયોગ્ય છે તેને તો કોઈ વ્રતનો અધિકાર નથી. શ્રી યોગદષ્ટિના અંતમાં ગ્રંથકારશ્રીએ જણાવ્યું છે કે યોગ્ય જીવોને તો જ્ઞાની ભગવંતો આ ગ્રંથ આપ્યા વિના નહિ રહે. તેથી હું વિનંતિ કરું છું કે અયોગ્ય જીવને આ ગ્રંથ ન આપશો.
તેની પૂજા ન કરવી. તમે દેરાસર જાઓ અને બહાર વોચમેન બેઠો હોય તો તેની પૂજા કરો ? તેમ આ શાસનના અંગરક્ષક છે. તેમને પૂજવાની જરૂર નથી. આપણો આશય સંસારથી તરવાનો હોવો જોઈએ. આ ભાવ જોવાનું કામ ગીતાર્થ પુરુષો કરશે.
સવ ગીતાર્થ કોને કહેવાય ?
જે સંસારના સુખ મેળવવાની વાત ન કરે અને મોક્ષ તેમ જ મોક્ષના ઉપાયની વાત કરે તેને ગીતાર્થ કહેવાય. હવે અહીં જો એવી શંકા થાય કે આ પ્રમાણે સમ્યકત્વનો આરોપ કરીને જ વ્રત આપવાનું હોય તો તો યોગ્યયોગ્યનો ભેદ જોવાનો રહેશે જ નહિ. આવી શંકાના નિરાકરણમાં વ્રતની યોગ્યતા કેવી રીતે તપાસીને વ્રત આપવું તે આગળની ગાથાથી જણાવે છે. જેઓ ભવની નિર્ગુણતાનું ભાન કરીને વ્રતના પાલનમાં ધૈર્ય રાખનારો હોય તે વ્રતના પાલન માટે યોગ્ય છે. તેના ભાવને વિશેષપણે જાણી ન શકાય. અહીં એટલું યાદ રાખવું કે ભાવવિશેષ ભલે જાણી ન શકાય પણ તેની યોગ્યતા તેની ક્રિયા ઉપરથી જાણી શકાય એવું છે. તમારે ત્યાં પણ ઇન્ટવ્યું માટે બોલાવેલાની પરીક્ષા કેવી રીતે કરે ? પંખો ચાલુ હોય અને કાગળ ઉપરથી પેપરવેટ ઉપાડી લે. કાગળિયાં ઊડવા માંડે તોપણ પેલો અક્કડ ઊભો રહે તો તે પાસ ન થાય. પણ જે પંખો બંધ કરીને પેપર ભેગા કરવા જાય તેને કામ પર રાખે. તે જ રીતે દીક્ષા લેવા આવેલાની પણ પરીક્ષા કરી શકાય. જે દીક્ષા લેવા માટે આવ્યો હોય તેને દીક્ષા લેવાનું કારણ પૂછવું. તે જે સંસારમાં દુઃખ છે, ઘરમાં સંક્લેશ છે... ઇત્યાદિ જણાવે તો વ્રત ન આપવું. સંસારમાં દુ:ખ છે માટે નહિ પરંતુ સંસાર નિર્ગુણ છે માટે દીક્ષા લેવા આવ્યો હોય તેને યોગ્ય જાણવો. તેમ જ તેની ધીરજની પણ પરીક્ષા કરી શકાય. તેની ખોટી ભૂલ કાઢીને ઠપકો આપવાનો, તે વખતે મોટું પડી
અહીં અશુદ્ધ ક્રિયાને શુદ્ધ ક્રિયાના કારણ તરીકે જણાવી છે તે એકમાત્ર શુભ આશયને લઈને છે. જેઓ સંસારના સુખના આશયથી ધર્મ કરે તેઓ સદાશયવાળા નથી.
સ0 નવગ્રહના અધિપતિ તરીકે ભગવાનને પૂજે તો ?
એ સદાશય નથી. જે પાર્શ્વનાથ ભગવાન પોતે ઉપસર્ગ સહન કરે તે તમારા ઉપસર્ગને દૂર કરે - આ વસ્તુ મગજમાંથી કાઢી નાંખજો. ક્રિયાની ઉપાદેયતા પણ આશયની શુદ્ધિને લઈને છે.
સવ કુદેવાદિનો પરિહાર કરવાનો છે તો દેરાસરમાં અધિષ્ઠાયક બેસાડવી હોય તેને શું કરવું ?
૪૪
% % % % % % % % કે
અધ્યાત્મ-મહિમા
અધ્યાત્મ-મહિમા
% %
% *e 6%
% % %
% % ૪૫