________________
શ્રી આનંદઘનજી
વિ. સં. ૧૬૬૦-૧૭૩૦
શ્રી આનંદઘનજી વિશે ઐતિહાસિક માહિતી ઉપલબ્ધ નથી, છતાં અનુમાન દ્વારા વિદ્વાનોના મત પ્રમાણે અકબરના શાસનના અંત સમયે ૧૩મા સૈકામાં તેઓ થયા હોય એવું પ્રમાણ દ્વારા જણાય છે. તેઓશ્રી ઉપાધ્યાય યશોવિજયજીના સમકાલીન હતા.
આનંદઘનજીનું જન્મસ્થળ બુંદેલખંડ છે. તેઓ સાધના માટે આબુની ગુફાઓમાં વિશેષ રહ્યા છે. તેમનો વિહાર ગુજરાતમાં પણ વિશેષ રહ્યો છે. એમ તેમના પદો પરથી જણાય છે. તેમનું દીક્ષાનામ લાભાનંદી હતું. તેઓએ તપાગચ્છમાં દિક્ષા લીધી હતી, છતાં ગચ્છભેદથી દૂર આત્મસાધનામાં - આત્મભાવમાં રહેતા હતા. રાજસ્થાનના મેડતા ગામમાં તેમણે દેહ છોડ્યો. ત્યાં તેમના નામથી નાની દેરી બનાવી છે અને ઉપાશ્રય પણ છે.
ભજ રે મના
નહીં વિધા નહી બાહુબળ, નહી ખર્ચન કો દામ તુલસી મોસમ પતિત કી, તુમ પત રાખોરામ
૨૨
30
૩૧
૩૨
33
૩૪
૩૫
૩૬
39
૩૮
૩૯
४०
૪૧
સર
૪૩
૪૪
૪૫
૪૬
૪૩
૪૮
૪૯
ЧО
૧
? ? ? ? ?
૫૬
સારંગ
ધનાશ્રી
સારંગ
ધનાશ્રી
જોગિયા
ધનાશ્રી
ભૈરવી
શિવરંજની
તોડી
આશાવરી
માલકૌંસ
દેશ
આશાવરી
આશાવરી
બિહાગ
તોડી
સારંગ
મેઘમલ્હાર
ભૈરવ આશાગૌડી
સાવેરી
બસંત
લલિત
ચલતી
બિલાવલ
બિહાગ
આશાવરી
આશાવરી
અનુભવ તું હૈ હેતુ હમારો
અનુભવ નાથકું કયું ન જગાવે ? અનુભવ હમ તો રાવરી દાસી અનુભવ પ્રીતમ કૈસે મનાસી ? અબ ચલો સંગ હમારે કાયા અભિનંદન જિન દરિશણ તરસીયે
અવધૂ ક્યા સોતે તન મહમેં ! અવધૂ સો જોગી ગુરુ મેરા, ઇન પદકા
અવધુ કયા માગું ગુણહીણા ?
અવધૂ નટ નાગરકી બાજી
અવધૂ નામ હમારા રાખે સૌ અવધૂ અનુભવકલિકા જાગી, મતિ અવધૂ રામ રામ જગ ગાવે અવધૂ વૈરાગ બેટા જાયા, વાને અવસર બેર બેર નહિ આવે આશા ઔરનકી કયા કીજે ? આજ સુહાગન નારી અવધૂ ઐસે જિનચરણે ચિત્ત ત્યાઉં રે
કયા સોયે ? ઊઠ જાગ રે
કયા તન માંજતા રે ? એક દિન ક્યારે મુને મિલશ્તે, માહો ચેતન ચતુર ચોગાન લરીરી,
કિન ગુન ભયો રે ઉદાસી ભમરા
વિચારી કહા વિચારે રે,
કંચન વરણો નાહ રે, મોને
ચેતન ! ઐસા જ્ઞાન વિચારો
ચેતન શુદ્ધાતમકું ધ્યાવો ગોરી ભગોરી લગોરી જગોરી;
તન તંબૂરા તાર મન, અદ્ભૂત હૈ યે સાંસ હરિ કે કરસે બજ રહા, યે હરિકી હૈ આવાજ
૨૩
આનંદઘનજી
