________________
( ૩૯ ) ૫ બાહા ગણિત
બાહા ગણિતની રીત જે પર્વત કે ક્ષેત્રની બે બાજુની બાહા કાઢવી હોય તેનું જે ધનુ પૃષ્ઠ એ માધન:પૃષ્ઠ કહેવાય. તેમાંથી તેની અગાઉના ક્ષેત્ર કે પર્વતનું ધનુ પૃષ્ઠ કાઢેલું હોય તે બાદ કરવું. બાદ કરતાં જે આવે તેનું અર્ધ કરતાં જે આવે તે પર્વત કે ક્ષેત્રની બે બાજુની બાહા સમજવી. એક દક્ષિણ ભરતાર્ધની બાહા ન હોય. તે સિવાય બાકીના બધા ક્ષેત્રને પર્વતની બાહા હોય. બાહા કાઢવામાં બીજું કોઈપણ ગણિત કરવાનું નથી. દરેક બાદબાકીમાં કે અર્ધ કરવામાં જનની કળા ૧૯ ગણવી. જન પછી અંક બધે કળાનો જ સમજે. અર્ધ કરવામાં જ્યાં એકી યાજન હોય ત્યાં છેલા જનની ૧૯ કળા કરી, ઉપરની કળા તેમાં ઉમેરીને પછી અર્ધ કળા કરવી.
૧ વૈતાઢય પર્વતની બાહા ૧ નાનું ધનુઃ પૃષ્ઠ 5 દક્ષિણ ભરતાર્ધનું મોટું ધનુ પૃષ્ઠ | બાદ કરતાં આવેલ ૯૭૬૬-૧ વૈતાઢ્યનું
જન ને કળા | અર્ધ કરતાં આવેલ મોટામાંથી નાનું ! ૧૦૭૪૩–૧૫
| ૨)૯૭૭. ૧૪ ક. ૪૮૮ . ૧દા કળા બાદ કરવું
૯૭૬૬-૧ આનું અર્ધ કરવું ૨ ઉત્તર ભરતાર્ધની બાહા
વૈતાત્યનું
૧ નાનું ધનુઃ પૃષ્ઠ
| મોટું ધન પૃષ્ઠ | બાદ કરતાં આવેલ ૧૦૭૪૩-૧૫ | ઉત્તર ભતાનું યાજન ને કળા | અર્ધ કરતાં આવેલ મેટામાંથી નાનું | ૧૪૫૨૮-૧૧ | ૨,૩૭૮૪–૧૫ ક. ૧૮૯૨ એ. શા કા બાદ કરવું ૧૦૭૪૩-૧૫ | આનું અધ કરવું ?
૩ હિમવંત પર્વતની બાહા
૧ નાનું ધનુ:પૃષ્ઠ
ભરતક્ષેત્રનું | મોટું ધનુ પૃષ્ઠ | બાદ કરતાં આવેલ | ૧૪૫૨૮-૧૧ | હિમવંત પર્વતનું | જન ને કળા | અર્ધ કરતાં આવેલ મોટામાંથી નાનું ૨૫૨૩૦- ૪ / ૨)૧૦૭૦૧-૧૨ ક. ૫૩૫ . ૧પા ક.
બાદ કરવું | ૧૪૫૨૮–૧૧ | આનું અધ કરવું |
Aho! Shrutgyanam
