Page Text
________________
पंचवेदी
પંચવવી. પ્રજાપતિવેદી શબ્દ જી. પંચાનન. પટના અને ગયા જીલ્લામાં રાજગીરની પાસે વ્હેતી પશુચાન નદી તે. વખતે રામાયણમાં કહ્યા પ્રમાણે ગિરિત્રજ યાને રાજગૃહથી પૂ`માં વ્હેતી સાન નદીનું જુનું પાત્ર પણ હેાય (મહાભારત, આદિવ, અ૦ ૩૨ ). અગર પ્રાચીન સપ્િ`નિ પણ હાય ( ગિયિક શબ્દ જુઓ ).
૧૫૪
પંચાલ. રાહિલખ’ડ તે. મૂળે હિમાલયની તળેટીથી ચંબલ નદી સુધી આવેલા દિલ્લીની ઉત્તર અને પશ્ચિમ તરફના પ્રદેશને પચાલ કહેતા. પણ પાછળથી ગંગા નદીથી જુદા થયેલા એ પ્રદેશને ઉત્તર અને દક્ષિણ પ'ચાલ કહેતા. ઉત્તર પ’ચાલનું મુખ્ય શહેર અહિચ્છત્ર અને દક્ષિણ પંચાલનું કાંપિય હતું. દક્ષિણ પંચાલપાંડવાને પરણેલી દ્રૌપદીના પિતા દ્રુપદનું રાજ્ય હતું. દક્ષિણ પંચાલના બીજા મુખ્ય શહેરનું નામ માકંડી હતું. ગંગા-નદીના દક્ષિણ કિનારાથી ચવતી યાને ચંબલ નદી સુધી દક્ષિણ પાઁચાલની સીમા હતી. અને ઉત્તર પંચાલ ગંગાથી હિમાલય સુધી ગણાતા. યુદ્ધના સમયમાં પચાસની રાજધાની કનેાજમાં હતી. (રીસ-વિડતુ બુદ્ધિસ્ટ-ઇંડિઆ, પાનુ ૨૭ ).
પાંડ્ય. હાલના તિનેવેલી અને મદુરા છઠ્ઠા
તે. જુદે જુદે કાળે આની રાજ્યધાની ઉરગપુર યાને ઉરીયર ( અર્વાચીન ત્રિચિનાપેલી), મથુરા ( અર્વાચીન મદુરા ) અને તામ્રપણી નદીના મુખ અગાડી આવેલું કાલકઈ યાને કારકર્કમાં હતી. હાલ કાલકઈ તામ્રપર્ણીના મુખથી પાંચ મૈલના છે. અંદર આવેલું છે. ખીજા સૈકામાં ટાલેમિએ કાલકનેા ઉલ્લેખ કર્યાં છે અને માર્કાપેલાએ એને કાયેલ નામે કહ્યું છે. (યૂલના માર્કાપાલા, પુ૦ ૨, પા૦ ૩૦૫ ). સ્ટ્માએ પંડીઅન નામે ઉલ્લેખ કરેલા
पांडुपुर
પારસ જે પાંડવને રાજા હતા એમ સ્પષ્ટ જણાય છે. તેણે ઇસ્વીસન પૂર્વે ૨૬ અગર ૨૭ માં આગસ્ટસ સીઝર પાસે રે।મમાં પ્રથમ એલચી મેકલ્યાનું કહેવાય છે. ( જ૦ ર૦ એ સા૦, ૧૮૬૦, પા૦ ૩૦૯; કેડવેલનુ ફાવેડિયન કમ્પેરેટિવ ગ્રામર, પા૦ ૧૧ ). ચંદ્રમિકશિવ જે ઇસ્વીસન ૪૪ થી ૫ર સુધી સિલેાનને રાજા હતા તેણે ઇસ્વી–સન ૪૧ થી ૫૪ની વચ્ચે ખીજીવાર પેાતાના એલચી રામમાં માકલ્યા હતા. તે વખતે રામમાં કલાઉડીઅસ રાજ્ય કરતા હતા. ( જ૦ ર૦ એ સા૦ ૧૮૬૧, પા૦ ૩૪૯–૩૫૦). ત્રીજા સૈકામાં યેલા સેવેરસક્રામાડસ અને સીડેાએન્ટાનિનસના રાજ્યકાળમાં હિંદુસ્થાન અને રામની વચ્ચે ઘણા વ્યવહાર ચાલતા હતા. એ કાળે એલેકઝાંડ્ડી અને પાલમરા વ્યાપારના માટે પ્રખ્યાત અને સમૃદ્ધશાળી સ્થળ હતાં. ( જ૦ ર૦ એક સા૦, ૧૮૬૨, પા૦ ૨૭૬ ), પાંડયનું રાજ્ય ઇ. સ. પૂર્વે ૬ઠ્ઠો સદીમાં સ્થપાયું અને ઇ. સ. ની ૧૧મી શદીના મધ્યકાળમાં નાશ પામ્યું હતું. અને પછીથી નાયકાએ પુનઃ સ્થાપના કરી હતી. ઉત્તરહિંદુસ્થાનની પાંડચ જાતીના પાંડુએ સ્થાપેલા સંસ્થાનના માટે પ્રેફેસર ડી૦ આર૦ ભાંડારકરનાં હિંદુસ્થાનના પ્રાચીન ઇતિહાસ સબન્ધી વ્યાખ્યાને પા૦ ૧૦-૧૧ જીઆ ). પાંદુ. પાંડય તે જ. અ૦ ૭૬ ).
ઉફામના મહાવશી,
પાંડુપુર. મુંબઈ ઈલાકાના સતારા અને શાલાપુર જીલ્લાઓમાં વ્હેતી. ભીમરથી યાને ભીમા નદીને દક્ષિણ કિનારે આવેલું પઢરપુર યાને પંઢરપુર તે જ. અહિંયા વિઠ્ઠલનાથ યાને વિદેખાદેવનું સુપ્રસિદ્ધ દેવળ આવેલું છે. આ મૂર્તિ શ્રી કૃષ્ણની જ છે ( મુંબઈ ગેઝેટિયર, પુ૦ ૨૦, પા૦ ૪૧૭, ચૈતન્ય ચરિતામૃત,
Aho! Shrutgyanam
| SR No. | 009120 |
| Book Title | Bhogolik Kosh 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dahyabhai P Derasari |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society Ahmedabad |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 144 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 9 MB |