Page Text
________________
गृध्रकूट पर्वत
ની પાંચમી સદીમાં કંદહારમાં પ્રથમ વસવાટ કરવા ગયા હતા. ( યારેટસ પુ૦ ૧ પા૦ ૬૭૫). સુબ્રટપર્યંત. જનરલ કનિ ંગ્ડમના મત પ્રમાણે આ પર્વત શૈલિંગિરા એક ભાગ જ છે. કાહ્યાને એને ‘“ગીધિશખર”, અને હ્યુન્ત્યાગે “ઇન્દ્રશિલા ગુડ્ડા” નામે કહ્યો છે. (ઇન્દ્રશિલા ગુહુા શબ્દ જુએ ). એ રાજગિરથી અગ્નિક્રાણુમાં અઢી મૈલ દૂર આવેલા છે. કિંગગિર પે।તે રગિરિ યાને રત્નકૂટ પર્વતને એક ક્ાંટા જ છે. અહીંના રહેવાશીએતે આ પર્યંતનુ શકિરિ નામ છે એ ખબર જ નથી ! પાંડવિંગિર શુકામાંથી ગયા પછી યુધ્ધે આ જગાએ કેટલાક કાળ તપ કર્યું હતું. આ જ જગાએ રહીને મુદ્દે એમનાં કેટલાંક ઉત્કૃષ્ટ પ્રવચને કર્યા હતાં. મુદ્દ તળેટીમાં કરતા હતા તે સમયે બુદ્ધને મારી નાંખવા માટે દેવદત્ત આ પર્વત ઉપરથી એક મેટી શિલા નીચે ગબડાવી હતી. ( ચુલવગ૦ ભાવ ૭. અ૦ ૩, પરન્તુ ગિરિત્રજપુર શબ્દ જુએ ). યુદ્ધ વૈદ્ય જીવકના ભાગમાં રહેતા હતા. આ જગા પર્વતની તળેટીમાં આવેલી છે. રાજા અજાતશત્રુ એમને આ જગાએ મળવા આવ્યા હતા. રાજાની સાથે એમના પ્રધાન વર્ષાકાર પણ આવ્યેા હતેા. પાટલીપુત્રને પાયા એ ઉપરથી નંખાયા હતા. ( કલિંગ્ડમના ભરતેના સ્તૂપ પ્રા૦ ૮૯, મહાપરિનિબ્બાન સૂત્ત ). એને રિયેક ડુંગર પણ કહે છે. ઘર્થા. ધાધરા અગર ધેાધરા નદી જે કયૂમાઉ
નમાંથી નિકળીને સરયૂ-સરજી નદીને મળે છે તે. ( પદ્મપુરા૦ ભૂમિખંડ, મી૦ ૨૪; એશિયા॰ રીસ૦ પુ૦ ૧૪, પા૦ ૪૧૧ ). દારપુરી. મુંબાઇની પાસે આવેલા ધારાપુરીના
એટ. એને એકલા પુરીને મેટ પણ કહે છે. એ મુંબાજીથી છ મૈલ દુર આવેલો છે. (ફર્ગ્યુસનનું હિંદુસ્થાનમાં “ક્રેટેમ્પલા’
ટર
चक्षु
પા૦ ૪૬૫). ઇ. સ. ની ત્રીજીથીદસમી સદી સુધીમાં આ જગા યાત્રાસ્થળ લેખાતી હતી.
ય.
તીર્થ. કુરૂક્ષેત્રમાં આવેલુ' રામહદ તે જ. ચતીર્થં (૨). ગુજરાતમાં-કાઠીવાડમાં પ્રભાસમાં ગેામતી નદીતેતીરે આવેલું ક્ષેત્ર વિશેષ. ( દ્વારકામહાત્મ્ય ).
અતીર્થ (૩). ગોદાવરીના મૂળ પાસે ત્ર્યંબક
નામના ગામડાથી છ મૈલ પર આવેલું સ્થળ વિશેષ.
ચળતીર્થ (ક). બનારસમાં મણિકર્ણિકાના ઘાટ ઉપર ચોતરફ લોઢાના કઠેરાવાળું જળાશય વિશેષ.
ચન્નતીર્થ (૧). રામેશ્વરમાં આવેલું તીર્થ વિશેષ, ( ક૦ પુ॰ બ્રહ્માંડખ૦ સેતુમહાત્મ્ય, અ૦ ૩).
વજ્રનગર. મધ્યપ્રાન્તમાં વર્ષોથી ઇશાનમાં સત્તર
મૈલ પર આવેલું કાર તે. ( કાઉસેન્સ આર્કિ૦ રિપેટ –મધ્ય પ્રાન્ત અને વરાડને-પા૦ ૧૬ શિવપુર સનકુમાર સહિતા૦ અ૦ ૧૭; પદ્મપુરા પાતાળ ખંડમાં અ૦ ૧૩ માં કહેલુ· ચક્રાંકનગર તે ચે આ હાય ). ચનાર. ચક્રનગર તે જ, ચક્ષુ. અમુરિયા યાને એસસ નદી તે. ( મત્સ્યપુ॰ અ૦ ૧૨; એશિયાટિક રિસ સ પુ૦ ૮. પા૦ ૩૬૦). બ્રહ્મપુરાણમાં ૫૧મા અધ્યાયમાં આ નદી જે જે પ્રદેશમાંથી વહે છે તેનાં નામ આપ્યાં છે, કટુમાળા માંથી નિકળતી નદી તરીકે ભાસ્કરાચાયે સિદ્ધાંતશિરામણિભુવનકેાષમાં ૩૭-૩૮ માં આ નદીને વર્ણવી છે. એ નદી શાકદ્વીપમાંથી વહે છે. એમ મહાભારતના ભીષ્મપ॰ અ ૨ માં કહ્યું છે. પામીરના સારીકુળ યાને પીળા સરાવરમાંથી એ નદી નીકળે છે; આ સ્થળ સાટિસથી દક્ષિણે ત્રણસે મૈલ પર
Aho! Shrutgyanam
| SR No. | 009119 |
| Book Title | Bhogolik Kosh 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dahyabhai P Derasari |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society Ahmedabad |
| Publication Year | 1935 |
| Total Pages | 108 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 7 MB |