________________
૧૬૬
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ તેના ફળને નિવારવા શક્તિમાન નથી. આમ વિચારી શ્રદ્ધામાં શિથિલ ન થતાં ધર્મનું સવિશેષ સેવન કરવું કે જેથી અશુભ કર્મનો ઉદય સર્વથા નાશ પામી, સમ્યત્વની દ્રઢતા થઈ જીવનું કલ્યાણ થાય. IIકા
(૧૩) શ્રી વિમલનાથ સ્વામી
૧૬૫ ભાવાર્થ:- અનાદિનો દેહમાં આત્મબુદ્ધિરૂપ ભ્રમ ભાંગી જવાથી હવે પ્રભુના સ્વરૂપ સાથે મારે એકતા થઈ છે. તેથી એકાંતમાં કોઈપણ જાતના સંકોચ વગર હદય ખોલીને પ્રભુ સાથે વાત કરું છું, જેથી આગળ કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્તિનો શું ઉપાય છે તેનું મને માર્ગદર્શન પ્રાપ્ત થાય. તેમજ ‘કપટ રહિત થઈ આતમ અરપણા’ની જેમ સરળભાવે જે જે મારા હૃદયમાં આવે છે તે સર્વ પ્રભુને જણાવી દઈ હૃદય ખાલી કરું છું. પ્રભુની સેવા મળવી ભવોભવ અતિ અતિ દુર્લભ જાણી હે ભવ્યો ! જરૂર તેની ભક્તિભાવે ઉપાસના કરો. //પણી
શ્રીનયવિજય વિબુધ પય સેવક, વાચકયશ કહે સાચુંજી; કોડિકપટ જો કોઈ દિખાવે, તોહિ પ્રભુવિણ નવિ રાચુંજી. સે-૬
અર્થ :- શ્રી નયવિજયજી પંડિતના ચરણસેવક વાચક યશોવિજયજી પોતાના મનની એક સત્ય હકીકત કહે છે કે જો કોઈપણ મને ક્રોડોગમે કપટ કરી કંઈપણ બતાવે તો પણ હું પ્રભુ વિના અન્ય કોઈમાં મોહ પામનાર નથી એ મારો દ્રઢ નિશ્ચય છે.
ભાવાર્થઃ- આ સ્તવનના રચયિતા મહાપુરુષ અંતમાં ઉપસંહાર કરતાં, જે તેમના હૃદયમાં પરિણમેલું છે તે જાહેર કરે છે કે ઇંદ્રજાળ આદિ મિથ્યા પ્રપંચથી કોઈ મને છેતરવા માગે, કોઈ મારું મન ફેરવવા માગે તો પણ હું અડગ શ્રદ્ધાથી કહું છું કે હવે પછી શ્રી વીતરાગ પ્રભુ વિના અન્ય કોઈપણ દેવની પૂજાસેવા-આરાધના હું ક્યારે પણ કરવાનો નથી. હૃદયપ્રેમથી ભરેલા આવા ઉદ્ગારો તેમના સાચા સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ બતાવે છે. એવા જીવને ધર્મરંગ અસ્થિમજ્જામાં પરિણમેલો હોય છે. તેમજ રગેરગમાં ધર્મના અંગે અપૂર્વ વીર્ષોલ્લાસ પ્રાપ્ત હોય છે. તેને યોગે આત્મોન્નતિના પ્રયાસમાં આવી પડતાં અનેક પ્રકારનાં વિનોને તે દૂર કરી અલ્પકાળમાં સિદ્ધિને પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
સુખ દુઃખ માત્ર કર્મના જ વિપાકો છે. એ હકીકતને માનનારાં છતાં કેટલાએક જૈન ભાઈઓ જરા કષ્ટ કે આપત્તિ પ્રાપ્ત થયે ગભરાઈ જઈ, મનોબળને નબળું કરી, હિંમત ગુમાવી બેસી, અન્ય ગમે તે દેવદેવી સંબંધી ગમે તે પ્રકારની માન્યતા સ્વીકારવા તૈયાર થઈ જાય છે. અને તેમ કરીને પોતાના જૈનત્વને ભૂલી જાય છે, એવાઓએ આ હકીકત ઉપરથી ધડો લઈ બહુ સમજવા જેવું છે. આવે વખતે માત્ર એટલું જ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે જો પુણ્યોદય હશે તો કોઈ કાંઈપણ કષ્ટ આપવા સમર્થ નથી અને પાપોદય હશે તો કોઈપણ દેવ કે દેવી
(૧૩) શ્રી વિમલનાથ સ્વામી શ્રી મોહનવિજયાત વર્તમાન પોવીસી સ્તવન
(તે તરીઆ ભાઈ તે તરીઆએ દેશી) વિમલજિનંદશું જ્ઞાનવિનોદી, મુખ છબી શશી અવહેલેજી; સુરવર નીરખી રૂપ અનુપમ, હજીયે નિમેષ ન મેલેજી. વિ.૧
અર્થ :- શ્રી વિમલનાથ ભગવાનની મુખમુદ્રા જ્ઞાનવિનોદી એટલે સમજણપૂર્વકનો નિર્દોષ આનંદ આપનારી છે. એવી ભગવાનની મુખરૂપ છબી ચંદ્રમાની કાંતિને પણ અવહેલે એટલે ઝાંખી પાડી દે છે. ઇન્દ્ર વગેરે પણ પ્રભુનું અનુપમ રૂપ નીરખીને હજી સુધી નિમેષ એટલે આંખનો પલકારો પણ પાડતા નથી અર્થાત્ આંખને હજુ સુધી ખુલ્લી જ રાખી છે.
ભાવાર્થ :- શ્રી વિમલનાથ ભગવાનની સમ્યજ્ઞાનરૂપ વિનોદને આપનારી મુખરૂપ છબી ચંદ્રની ઉપમાને પણ ઝાંખી કરી દે છે. તેમાં લૌકિક ચંદ્ર તો રાહુથી ગ્રહણ થાય છે તેમજ શુક્લ અને કૃષ્ણ પક્ષમાં હાનિવૃદ્ધિ પામે છે. વળી સૂર્યનું તેજ આવવાથી ચંદ્ર ખાખરાનાં પાંદડા જેવો ફીક્કો જણાય છે. જ્યારે લોકોત્તર ચંદ્રરૂપ શ્રી વિમલનાથ ભગવાનના મુખની આકૃતિ તો એટલી બધી તેજવાળી છે કે લૌકિક ચંદ્ર તેની આગળ સાવ નિસ્તેજ જેવો બની જાય છે. આ શ્રી વિમલનાથ ભગવાનના મુખરૂપી ચંદ્રમાનું અનુપમ રૂપ દેખીને અત્યાર સુધી દેવતાઓની આંખોની પાંપણો મળતી નથી અર્થાત્ ખુલ્લીને ખુલ્લી જ રહે છે. પ્રભુનું મુખ જોઈને તેમના ચક્ષુઓ તૃપ્તિ જ પામતા નથી. II૧૫.
વિષ્ણુ વરાહ થઈ ધરે વસુધા, એહવું કોઈક કહે છે જી; તો વરાહ લંછન મિષે પ્રભુને, ચરણ શરણે રહે છે જી. વિ૨
અર્થ:- શ્રી વિષ્ણુ ભગવાન વરાહ એટલે ભૂંડનું રૂપ ધારણ કરીને આ પૃથ્વીને ધરી રાખેલ છે એમ બીજા મતવાળા માને છે. શ્રી વિમલનાથ પ્રભુનું