Page Text
________________
(૮) શ્રી ચંદ્રપ્રભ સ્વામી જીવો ચૌદ રાજલોકમાં ઠાંસી ઠાંસીને ભરેલા છે. તેમાં હું અનંતોકાળ રહ્યો પણ મારે ચક્ષુના અભાવે પ્રભુના દર્શન થયા નહીં. વળી જેનું સ્થૂળ શરીર નજરે દેખાય એવી બાદર નિગોદ કંદમૂળ વગેરે સાધારણ વનસ્પતિકાયમાં પણ મેં અતિહિ વિશેષ કહેતાં અનંતકાળ વ્યતીત કર્યો પણ ચક્ષુ ઇન્દ્રિયના અભાવે મને ત્યાં પણ પ્રભુના દર્શન નહીં થયા. માટે હવે મને પ્રભુના દર્શન કરવા દે,
પુઢવી કહેતા પૃથ્વીકાય, આઉ એટલે અપકાય-જલકાયમાં પણ જ્યારે હું જભ્યો ત્યારે આપને ન લેખિ શક્યો અર્થાત્ ન જોઈ શક્યો. વળી તેઉ કહેતા અગ્નિકાય, વાઉ એટલે વાયુકાયમાં પણ ચક્ષુ ઇન્દ્રિયના અભાવે, અનંતકાળથી આવી યોનિયોમાં રઝળવા છતાં મને લેશ માત્ર પણ પ્રભુદર્શનની પ્રાપ્તિ થઈ નહીં. તે હવે થઈ છે, માટે મને ભરપેટ દર્શન કરવા દે.
વનસ્પતિ અતિ ઘણ દિશા સહ દીઠો નહીં દીદાર સક બિતિ ચઉહિંદી જલ લીહા સર ગતસનિ પણ ધાર. સમુ૦૩
સંક્ષેપાર્થ :- ઝાડપાનરૂપ પ્રત્યેક વનસ્પતિકાયમાં પણ અતિ ઘણા દિહા કહેતા અત્યંત ઘણા દિવસ સુધી એટલે ઘણા કાળ સુધી તેમાં હું રહ્યો પણ પ્રભુના દિદાર કહેતાં ચહેરાના મને દર્શન થયા નહીં..
- બિ એટલે બે, તિ એટલે ત્રણ અને ચઉરિદ્ધિ કહેતા ચાર ઇન્દ્રિયોવાળું શરીર ધારણ કરવા છતાં પણ જલ લીહા એટલે પાણીમાં દોરેલી લીટી સમાન તે વ્યર્થ થયું. ચઉરિન્દ્રિમાં ચક્ષુ હતી પણ મન નહોતું તેથી ત્યાં પણ પ્રભુના સ્વરૂપને ઓળખી શક્યો નહીં. પછી ગતસન્નિ કહેતાં સંજ્ઞારહિત અર્થાત્ મનરહિત, પણ એટલે પંચેન્દ્રિયપણું પામ્યો છતાં વિચારના અભાવે ભાવપૂર્વક આપના દર્શન કરી શક્યો નહીં. માટે હવે ભાવપૂર્વક મને પ્રભુનું મુખકમળ જોવા દે. ૩.
સુર તિરિ નિરય નિવાસમાં સર મનુજ અનારજ સાથ સત્ર અપwતા પ્રતિભાસમાં સક ચતુર ન ચઢિયો હાથ. સમુ૦૪
સંક્ષેપાર્થ – સુર કહેતા દેવ, તિરિ કહેતા તિર્યંચગતિ. જેમાં જળચર, ખેચર, ભૂચર, પશુ, પક્ષ્યાદિનો સમાવેશ થાય અને નિરય કહેતાં નારકી તેમાં સાત નરકમાં ઉત્પન્ન થતાં જીવો આવે, તેમના નિવાસમાં કહેતા રહેવાના સ્થાનમાં તેમજ મનુજ કહેતા મનુષ્યપણું પામીને અનાજ કહેતા અનાર્ય મનુષ્યોનો સાથ મળવાથી પ્રભુના દર્શનને હું પામી શક્યો નહીં. કેમકે દેવગતિમાં વિષયાસક્તપણાને લીધે, તિર્યંચગતિમાં યથાર્થ વિવેકપણાના અભાવે, નરકગતિમાં અત્યંત દુઃખના
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ કારણે અને અનાર્ય મનુષ્યોના સંગમાં સત્પરુષની પ્રાપ્તિના અભાવે હું સમ્ય શ્રદ્ધારૂપ આપના દર્શનને પામી શક્યો નહીં.
અપન્જતા એટલે અપર્યાપ્ત અવસ્થાના પ્રતિભાસમાં એટલે ઝાંખા પ્રકાશમાં કે ભ્રમિત અવસ્થામાં ચતુર એવા પ્રભુ મારે હાથ ચઢી શક્યા નહીં અર્થાત્ એમના દર્શન હું કરી શક્યો નહીં. - હવે પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત કોને કહેવાય? તો કે ઉપર જણાવેલ બધી યોનિઓમાં પર્યાય અને અપર્યાપ્ત એવા બે પ્રકારના જીવો જન્મે છે. આ પર્યાતિ છ પ્રકારની હોય છે. તે આહાર, શરીર, ઇન્દ્રિય, મન, ભાષા અને શ્વાસોચ્છવાસને કહેવાય છે. જે જીવો બધી પર્યાતિ પામ્યા પછી મરણ પામે તે પર્યાપ્ત જીવો કહેવાય છે. અને જે જીવો આ છ પર્યાતિની સામગ્રી પૂરી કર્યા પહેલાં જ મરણ પામે તે અપજતા અથવા અપર્યાપ્ત જીવો ગણાય છે. એવી અપર્યાપ્ત અવસ્થાને
જ્યારે હું પામ્યો ત્યારે શુદ્ધ ચેતનાને પામેલા ચતુર એવા પ્રભુના દર્શન હું પામી શક્યો નહીં. //૪
એમ અનેક થલ જાણિયે સ. દરિશણ વિણ જિનદેવસ. આગમથી મતિ આણિયે સ૦ કીજે નિર્મલ સેવ સમુ૫
સંક્ષેપાર્થ :- ઉપર કહ્યા મુજબ ચોરાશી લાખ જીવાયોનિના અનેક સ્થળો જાણ્યા કે જ્યાં પ્રભુના દર્શન જ થઈ શકતા નથી. હવે સદ્ગુરુ દ્વારા વીતરાગ ભાષિત આગમનો મર્મ જાણી, પોતાની મતિને શુદ્ધ કરી, અંતર્ આત્માને જગાડી, ભગવાનની નિર્મળ સેવા એટલે આજ્ઞા ઉપાસીએ તો આ અનંતદુઃખનો પાર પામી સમ્યક્દર્શનની પ્રાપ્તિ થાય એવો યોગ આ મનુષ્યભવમાં મળ્યો છે. માટે જરૂર આ અવસરને સફળ કરી લેવા યોગ્ય છે. //પા
નિર્મલ સાધુ ભગતિ લહી સવ યોગ અવંચક હોય સત્ર કિરિયા અવંચક તિમ સહી સર ફલ અવંચક જોય સમુ૦૬
સંક્ષેપાર્થ :- નિર્મળ એવા સાધુપુરુષો એટલે જ્ઞાની પુરુષોની ભક્તિ પ્રાપ્ત થવાથી ભક્તનું જ્ઞાન નિર્મળ થાય. જ્ઞાન નિર્મળ થવાથી ભક્તના મન, વચન, કાયાના ત્રણેય યોગ અવંચક હોય અર્થાત્ ત્રણેય યોગોની પ્રવૃત્તિ માત્ર જગતને રૂડું દેખાડવા માટે ન હોય અર્થાત્ ઠગવારૂપે ન હોય; પણ પોતાના આત્મગુણો પ્રગટાવવા માટે હોય.
ત્રણેય યોગ અવંચક હોવાથી ભક્તની મોક્ષ માટેની ભક્તિ સ્વાધ્યાયની
| SR No. | 009111 |
| Book Title | Chaityavandan Chovisi 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Paras Jain |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 181 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Rajchandra |
| File Size | 1 MB |