________________
(૬) શ્રી પડાપ્રભુ સ્વામી માટે સહજ એટલે અકૃત્રિમ એવા નિયામક હેતુ એટલે નિશ્ચિતકારણ અથવા પુણકારણ એવા શ્રી જિનરાજના નામાદિક છે; અર્થાત્ નામ, સ્થાપના, દ્રવ્ય અને ભાવરૂપ ચારે નિક્ષેપા ભવસાગર તરવાને માટે સેતુ એટલે પુલ સમાન છે. કલ્યાણ કરવા માટે પ્રભુના નામાદિ એ મહાન અવલંબનરૂપ છે. llll
સ્થંભન ઇંદ્રિયયોગનો રે લાલ, રક્ત વરણ ગુણ રાય રે; વાવ દેવચંદ્ર વંદે સ્તવ્યો રે લાલ, આપ અવર્ણ અકાય ૨. વાતૃ૮
સંક્ષેપાર્થ :- ભવ્યાત્માની ઇન્દ્રિયો અને મન વચન કાયાના યોગોને પણ થંભન એટલે સ્થિર કરી દે છે. કોણ ? તો કે ગુણોના રાજા એવા શ્રી પદ્મપ્રભુ સ્વામીના શરીરનો રક્તવર્ણ. ઇન્દ્રિયો વર્ણાદિકને અવલંબીને રહે છે. તેથી પ્રભુના શરીરના રક્તવર્ણની કાંતિના દર્શન પણ ઉપરોક્ત ગુણ કરે છે. દેવેન્દ્રોના સમૂહે જેની સ્તુતિ કરી છે એવા પ્રભુ ખરી રીતે તો અવર્ણ એટલે શરીરના રક્તવર્ણાદિ રહિત છે અને અકાય એટલે શરીરથી પણ રહિત છે. કેમકે સિદ્ધ અવસ્થામાં તો શરીર કે વર્ણાદિ પણ હોતા નથી. [૮
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ સ્થિતિ જાણી શકવાના સાધનરૂપ પત્ર આવતો નથી; તેમ પત્ર લખવાનાં સાધનો કાગળ અને શાહી પણ ત્યાં મળતા નથી. વળી ત્યાં પહોંચવા માટે વર્તમાન સમયે આ ભરતક્ષેત્રથી રસ્તો પણ વહેતો નથી. છતાં સમસ્ત ગુણના નિધિ એવા એ પ્રભુ મારા હૃદયમાંથી ક્યારે પણ વિસ્મૃત થતા નથી. II૧૫ા.
ઇહાંથી તિહાં જઈ કોઈ આવે નહીં, જેહ કહે સંદેશોજી; જેહનું મિલવું રે દોહિલું તેહશું, નેહ તે આપ કિલેશોજી. સુ૨
અર્થ:- અહીંથી ત્યાં જઈ કોઈ આવતું નથી કે જે આવી મને સંદેશો કહે. એ રીતે પણ જેમનો મેળાપ થવો દોહીલો હોવાથી તેમની સાથે સ્નેહ રાખવો તે પોતાને જ દુ:ખરૂપ છે. આ વાક્ય પ્રેમના ઓલંભારૂપ છે.
ભાવાર્થ:- કદાચ મારી એવી ઇચ્છા થાય કે ત્યાં કોઈ માણસ મોકલી સંદેશો કહેવરાવી એમના સમાચાર મંગાવું. પણ વસ્તુ સ્થિતિ એવી છે કે અહીંથી ઘણા મનુષ્યો ત્યાં જાય છે ખરા પણ ત્યાંથી પાછો સંદેશો આપવા કોઈ આવતું નથી. ત્યાં જનારને પાછા આવવાપણું જ નથી. એ મોટી મૂંઝવણ છે. આ પ્રમાણે જેમનો મેળાપ થવો અતિ દુર્લભ હોય તેમની સાથે સ્નેહ શું રાખવો ? તે ક્લેશરૂપ થાય. છતાં પણ હું એમને કદી ભૂલી શકતો નથી. //રા
વીતરાગશું રે રાગ તે એક પખો, કીજે કવણ પ્રકારોજી; ઘોડો દોડે રે સાહેબ વાજમાં, મન નાણે અસવારોજી.સુ૩
અર્થ :- વીતરાગ પ્રભુથી એક પક્ષી રાગ કેવી રીતે કરવો? માલિકની લગામ અનુસાર ઘોડો બિચારો વાજમાં એટલે વેગમાં દોડ્યા જ કરે પણ તેનો અસવાર એટલે તેના ઉપર સવારી કરનાર તેના શ્રમને મન નાણે એટલે મનમાં જ ન આણે તો શું કરવું.
ભાવાર્થ :- રાગ રહિત પ્રભુ સાથે એક તરફી રાગ-સ્નેહ કેવી રીતે કરવો? છતાં એમની સાથે સ્નેહ કરવાનો વળી કોઈ બીજો પ્રકાર છે ? તે મને જણાતો નથી. આ તો એવું થાય છે કે ઘોડેસ્વાર ઘોડાને ધીમે કે ઉતાવળે ચલાવવા લગામ દ્વારા જે રીતે સૂચવે તે રીતે ઘોડો બીચારો પોતાને માટે કાંઈપણ વિચાર કર્યા વિના, માત્ર માલિકની ઇચ્છાને આધીન થઈ દોડ્યા જ કરે પણ માલિકને તેની કાંઈ કદર નહિ ! તેમ પ્રભુ અને મારી વચ્ચે આવી જ સ્થિતિ વર્તે છે. તેથી અધીરજ આવવાથી કોઈ વખત એવા એકપક્ષી સ્નેહથી કંટાળો આવી જાય છે, પણ કોણ જાણે શું છે, કયું એવું વિશિષ્ટ કારણ છે કે હું એમને સ્વપ્ન
(૬) શ્રી પદ્મપ્રભ સ્વામી શ્રી ચશોવિજયજીકૃત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવન
| (સહજ સલૂણા હો સાધુજી–એ દેશી) પદ્મપ્રભ જિન જઈ અલગ વસ્યા, જિહાંથી નાવે લેખોજી, કાગળ ને મશિ જિહાં નવિ સંપજે, ન ચલે વાટ વિશેષોજી;
સુગુણ સનેહા રે કદીય ન વીસરે. ૧ અર્થ:- પદ્મપ્રભપ્રભુ અહીંથી દૂર જઈને સિદ્ધાલયમાં વસ્યા છે, ત્યાંથી પત્ર આવતો નથી. કારણ કે કાગળ અને મસિ એટલે શાહી ત્યાં મળતી નથી. તેમ ત્યાં કોઈ વાટ એટલે માર્ગ વિશેષ પ્રકારે પણ જતો નથી. તોપણ સગુણના ભંડાર એવા મારા સ્નેહી પ્રભુ ક્યારે પણ ભૂલાય તેમ નથી.
ભાવાર્થ:- પદ્મના સમૂહ સરખી છે સ્વચ્છ શરીરની કાંતિ જેમની એવા પદ્મપ્રભ પ્રભુની સ્થિતિ અને તેમના સ્વરૂપ વિષે શ્રી યશોવિજયજી મહારાજ વિચારે છે કે આ છઠ્ઠા પહાપ્રભસ્વામી, કર્મસમૂહનો આત્યંતિક વિનાશ કરી, સંસાર તથા દેહ છોડી મોક્ષપુરીમાં જઈને વિરાજમાન થયા, તે સ્થળથી તેઓની