Page Text
________________
(૫) શ્રી સુમતિનાથ સ્વામી
પ૯ તેથી ગુણાનુરાગી જનોને એ અંગે કશો જ ભય કે સંકોચ હોતો નથી. તેવી પ્રીતિને ગુપ્ત રાખવાનું તેમને કશું પ્રયોજન પણ હોતું નથી. જેમ કસ્તુરીનો સુગંધ સ્વયંમેવ પૃથ્વી ઉપર મહેકી ઊઠે છે, છાનો રહી શકતો નથી; તેમ આ પ્રીતિને અંગે પણ સમજવા યોગ્ય છે. તે પણ છાની રાખી શકાતી નથી. રા.
આંગળીએ નવિ મેરુ ઢંકાયે, છાબડિયે રવિ તેજ; અંજલિમાં જિમ ગંગ ન માયે, મુજ મન તિમ પ્રભુ હેજ.સો-૩
અર્થ:- જેમ આંગળી વડે મેરુ પર્વત કે છાબડી વડે સૂર્યનો પ્રકાશ ઢંકાઈ શકતો નથી. વળી જેમ ખોબામાં ગંગા નદી સમાઈ શકતી નથી તેમ મારા મનમાં પણ પ્રભુ પ્રત્યેનો ભરેલો અથાગ સ્નેહ સમાઈ શકતો નથી.
| ભાવાર્થ :- વળી દ્રષ્ટાંતો આપે છે કે મેરુ પર્વત સામે આંગળી ધરવાથી તે કાંઈ ઢંકાઈ જતો નથી અને સૂર્ય સામે નાની ટોપલી ધરી રાખવાથી તેનો પ્રકાશ કંઈ અવરાઈ જતો નથી, વળી જેમ ગંગા નદીનું જળ બે હાથમાં ધારણ કરી શકાતું નથી, અર્થાતુ સમાઈ શકતું નથી. તેમ પ્રભુ પ્રત્યે મને જે પ્રેમ જાગ્યો છે તે મારા હૃદયમાં સમાઈ શકતો નથી; ઉછળી ઉછળીને બહાર આવે છે. તે પ્રભુ સ્તવનારૂપે આમ પ્રગટ થાય છે. ૩||
હુઓ છીપે નહિ અધર અરુણ જિમ, ખાતાં પાનસુરંગ; પીવત ભરભર પ્રભુગુણ પ્યાલા, તિમ મુજ પ્રેમ અભંગ. સો.૪
અર્થ:- સુરંગ એટલે અનેક પદાર્થો સહિત નાગરવેલનું પાન ખાતાં જેમ હોઠની રક્તતા છાની રહી શકતી નથી, તેમ મારા પ્રેમની સ્થિતિ છે. પ્રભુગુણરૂપી રસના પ્યાલાઓને જેમ જેમ ભરીભરીને પીવામાં આવે છે તેમ તેમ મારો પ્રભુ પ્રત્યેનો પ્રેમ અભંગ એટલે ન ખૂટે એવો થતો જાય છે.
ભાવાર્થ:- જેમ કાથો ચૂનો ચોપડેલું નાગરવેલનું પાન ખાતાં માણસના હોઠ લાલ થઈ જાય અને તે કોઈપણ જોનારની દ્રષ્ટિથી છાના રહી શકતા નથી. તેમ પ્રભુ ઉપરનો પ્રેમ પણ એવી જ સ્થિતિ ધરાવે છે. તે કોઈની જાણ બહાર રહે એવો નથી. મારી હૃદય ગુફામાં પ્રભુ-ગુણરૂપ રસ એટલો બધો ભરેલો છે કે તેમાંથી પ્યાલાઓ ભરીભરીને પીવામાં આવે અર્થાત્ વારંવાર તેનો આસ્વાદ લેવામાં આવે તો પણ તે પ્રેમરસ ક્યારે પણ ખૂટે એવો નથી. પણ તેમ કરવાથી તે ઊલટો વૃદ્ધિ પામતો જાય છે. એવો આ અભંગ પ્રેમ પ્રભુ પ્રત્યેનો છે.
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ ઢાંકી ઈ પરાળશુંજી, ન રહે લહી વિસ્તાર; વાચક યશ કહે પ્રભુતણોજી, તિમ મુજ પ્રેમ પ્રકાર. સોપ
અર્થ :- વિસ્તારને પામેલી શેરડીને પરાળ એટલે પોચા ઘાસવર્ડ ઢાંકવાથી તેનો વિસ્તાર કંઈ છાનો રહે નહીં. વાચક યશોવિજયજી કહે છે કે પ્રભુ ઉપરનો મારો વિસ્તાર પામેલો પ્રેમ પણ તે પ્રમાણે કંઈ ઢાંક્યો ઢંકાય નહીં.
ભાવાર્થ :- જુવાર, બાજરી કે ઘઉના છોડ ઊગ્યા હોય તો દૂરથી આ જુવાર, બાજરી કે ઘઉં શું છે ? એ બાબત નિર્ણય થઈ શકતો નથી. પણ શેરડી ઊગી હોય, વૃદ્ધિ પામેલી હોય અને તેનાં ઉપર ઊગેલા પાંદડાઓથી તે આચ્છાદિત હોય તોપણ તે કંઈ છાની રહી શકે નહીં, અર્થાતુ આ શેરડી જ છે એમ દૂરથી પણ જણાઈ આવે. તે જ પ્રકારે ઉપાધ્યાયજી મહારાજ કહે છે કે પ્રભુ ઉપરનો મારો પ્રેમ પણ કોઈથી રોકાયો રોકાય તેવો નથી. કોઈપણ પ્રકારનો અવરોધ તેના ઉપર પોતાની સત્તા બેસાડી શકે નહીં. આ સ્તવનમાં જુદાં જુદાં દ્રષ્ટાંતો આપી કર્તા પુરુષે પોતાનો પ્રભુ ઉપર કેવો અને કેટલો અતુલ પ્રેમ છે તે વિસ્તારથી દર્શાવ્યું છે. ભવ્યજીવોને તે વિચારણીય અને મનનીય છે, અને પ્રભુ ઉપર પ્રેમ રાખવો હોય તો આવો જ રાખવો જોઈએ તેનું પણ એ સૂચન છે. સ્તવનનો ભાવ બહુ સરળ અને આહલાદજનક છે. અંતરનો સાચો ભક્તિભાવ પ્રદર્શિત થવાથી તે આનંદદાયક બન્યો છે. પા.
(૫) શ્રી સુમતિનાથ સ્વામી શ્રી મોહનવિજયજીકૃત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવના
| (વારી હું ઉદયપુર તણે-દેશી) પ્રભુજી શું બાંધી પ્રીતડી, એ તો જીવન જગદાધાર સનેહી; સાચો તે સાહિબ સાંભરે, ખીણ માંહે કોટિક વાર સનેહી;
વારી હું સુમતિ જિણંદને. ૧ અર્થ:- શ્રી સુમતિનાથ પ્રભુજીની સાથે મેં પ્રીતિ બાંધી છે. એ પ્રભુ મારા જીવનરૂપ છે. તેમજ ત્રણ જગતના આધારભૂત છે. અને સર્વ જીવો સાથે ધર્મસ્નેહ રાખનાર છે. એવા મારા સાચા સાહેબ ક્ષણ માત્રમાં ક્રોડવાર સાંભરે છે, અર્થાત્ તેમનું સ્વરૂપ ભુલાતું જ નથી. એવા શ્રી સુમતિનાથ જિગંદ ઉપર હું
| SR No. | 009111 |
| Book Title | Chaityavandan Chovisi 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Paras Jain |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 181 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Rajchandra |
| File Size | 1 MB |