________________
(૪) શ્રી અભિનંદન સ્વામી
પણ જાણું આગમબળે, મિલવું તુમ પ્રભુ સાથ હો મિત્ત; પ્રભુ તો સ્વસંપત્તિમયી, શુદ્ધ સ્વરૂપનો નાથ હો મિત્ત. ક્યુંજ સંક્ષેપાર્થ :– આગમમાં કહ્યું તે ગુરુમુખે સાંભળ્યું છે કે પ્રભુ સાથે મળવું તો જરૂર છે. પણ પ્રભુ તો પોતાની અનંતજ્ઞાનાદિક ગુણસંપત્તિમાં સ્થિત છે અને સ્વસ્વરૂપના નાથ એટલે ધણી છે. તે કોઈથી મળતા નથી. માટે કોણ જાણે કેવી રીતે મળાશે ? ।।૪।।
૪૧
પરપરિણામિકતા અછે, જે તુજ પુદ્ગલ જોગ હો મિત્ત;
જડ ચલ જગની એંઠનો, ન ઘટે તુજને ભોગ હો મિત્ત ક્યું૫ સંક્ષેપાર્થ :– હે ભવ્યાત્મા! પ્રભુ સાથે મળવું હોય તો પુદ્ગલના યોગથી પર પદાર્થોમાં જે તું પરિણમન કરે છે તે દોષ છે તે તારે છોડવો પડશે. એ પુદ્ગલ તો જડ છે અને ચલ કહેતા નાશવંત છે. સર્વ જીવોએ અનેકવાર તેનો ભોગ કરેલો હોવાથી જગતની તે એંઠ છે, એંઠવાડો છે. તેનો ભોગ હે ચેતન ! તને ઘટતો નથી. કેમકે હંસ જેવો આત્મા તે કોઈ દિવસ પણ કચરામાં ચાંચ ઘાલે નહીં. આ પ્રમાણે વિચારી પ્રથમ આત્માને વૈરાગ્યવાન બનાવવો. તો ભાવે કરીને પ્રભુનું સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરી શકાય. ।।૫।।
શુદ્ધ નિમિત્તી પ્રભુ ગ્રહો, કરી અશુદ્ધ પર હેય હો મિત્ત; આત્માલંબી ગુણલયી, સહુ સાધકનો ધ્યેય હો મિત્ત. ક્યું૦૬ સંક્ષેપાર્થ ઃ- સંપૂર્ણ શુદ્ધ સ્વરૂપને પામેલા એવા શુદ્ધ નિમિત્તરૂપ પ્રભુનું અવલંબન લો અને પુદ્ગલાદિક પર ભોગપણાના અશુદ્ધ નિમિત્તનો ત્યાગ કરો. એ પ્રભુ કેવા છે ? તો કે શુદ્ધઆત્માને જ અવલંબીને રહેલા છે, તથા સર્વ આત્મિકગુણોમાં જ લય પામેલા છે. સહુ સમ્યગ્દષ્ટિ, દેશ વિરતિ, મુનિ વગેરે સર્વ સાધકોએ એવા પ્રભુના શુદ્ધસ્વરૂપને પામવાનો જ ધ્યેય રાખેલ છે. કા
જિમ જિનવર આલંબને, વધે સધે એક તાન હો મિત્ત;
તિમ તિમ આત્માલંબની, ગ્રહે સ્વરૂપ નિદાન હો મિત્ત; ક્યું૦૭ સંક્ષેપાર્થ :– સાધકની જેમ જેમ જિનેશ્વર પરમાત્માની ભક્તિના આલંબને એકાગ્રતા વધતી જાય છે તેમ તેમ પ્રભુ સાથેની એકતાનતા એટલે તન્મયતાની પણ સિદ્ધિ થતી જાય છે. અને તેના દ્વારા સાધક પોતે સ્વ આત્માલંબી
બની સ્વસ્વરૂપ પ્રાપ્તિના નિદાન એટલે કારણોને મેળવતો જાય છે. અર્થાત્ સહજાત્મ
૪ર
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧
સ્વરૂપનું સ્મરણ કરતાં, ચિંતન કરતાં તે આત્મધ્યાનમાં લીન થતો જાય છે. III સ્વસ્વરૂપ એકત્વતા, સાધે પૂર્ણાનંદ હો મત્ત;
રમે ભોગવે આતમા, રત્નત્રયી ગુણવૃંદ હો મિત્ત; ક્યું૦૮ સંક્ષેપાર્થ : જ્યારે જીવ પોતાના આત્મસ્વરૂપમાં એકત્વતા એટલે તન્મયતા કરે છે ત્યારે તે આત્માના પૂર્ણ આનંદને સાધે છે, અર્થાત્ પામે છે. પછી તે સદાકાળ આત્મગુણોના સમૂહરૂપ જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રમય રત્નત્રયાદિ ગુણોમાં જ ૨મે છે અને તે ગુણોને જ ભોગવે છે અર્થાત્ તે ગુણોનો જ તે ભોક્તા થાય
છે. શાળા
અભિનંદન અવલંબને, પરમાનંદ વિલાસ હો મિત્ત;
દેવચંદ્ર પ્રભુ-સેવના, કરી અનુભવ અભ્યાસ હો મિત્ત. ક્યું૯ સંક્ષેપાર્થ ઃ– શ્રી અભિનંદન પ્રભુના અવલંબનથી આત્માને પરમાનંદ
મય આત્મસમાધિ પ્રાપ્ત થાય છે માટે દેવોમાં ચંદ્ર સમાન પ્રભુની સેવા આત્મ અનુભવના અભ્યાસપૂર્વક કરવી જોઈએ. જેથી આત્માનું પરમ કલ્યાણ થાય. ॥૯॥
(૪) શ્રી અભિનંદન સ્વામી
શ્રી ચશોવિજયજીકૃત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવન (સુણજો હો પ્રભુ—એ દેશી)
દીઠી હો પ્રભુ દીઠી જગગુરુ તુજ,
મૂરતિ હો પ્રભુ, મૂરતિ મોહન વેલડીજી; મીઠી હો પ્રભુ, મીઠી તાહરી વાણ,
લાગે હો પ્રભુ, લાગે જેસી સેલડીજી. ૧ અર્થ :- હે પ્રભુ! હે જગદ્ગુરુ! આપની મોહનવેલ સમાન મૂર્તિ જોઈને હું ખૂબ આનંદ પામું છું. અને વળી આપની વાણી તો મારા મનને શેરડીના રસ જેવી મીઠી લાગે છે. આ જગતમાં ભવિજનોના કલ્યાણ માટે આ જિનબિંબ અને જિનાગમ જ આધારભૂત છે એ વાત આજે સ્પષ્ટ જણાય છે. ભાવાર્થ :– દેવેંદ્રો વડે જેમનું અભિનંદન એટલે હર્ષથી વધાવી લેવું થાય છે એવા અભિનંદન પ્રભુની સ્તુતિ કરતાં શ્રી યશોવિજયજી મહારાજ કહે છે કે હે પ્રભુ ! હે ત્રણ જગતના તારક ! આ પંચમ કાળમાં જિનમૂર્તિ અને જિનવાણી