Page Text
________________
૨૩૪
ચૈત્યવંદન ચોવીશી ભાગ-૧ ચક્રી ધરમ તીરથતણો, તીરથ ફળ તતસાર રે;
તીરથ સેવે તે લહે, આનંદઘન નિરધાર રે. ઘ૦૯
સંક્ષેપાર્થ:- ધરમ એટલે ‘દુર્ગતિમાં પડતા આત્માને જે ધરી રાખે તે ધર્મ અને જેથી તરાય તે તીર્થ. તે તીર્થના આપ હે અરનાથ પ્રભુ! ચક્રી અર્થાત્ ધર્મચક્રી છો. તેમજ એ જ ભવમાં ચક્રવર્તીપદને પણ પામેલા છો. આપ જેવા તીર્થરૂપ પરમાત્માને સેવવાનું ફળ તત્ત્વતાર છે. સાતેય તત્ત્વોમાં સારરૂપ એક આત્મતત્ત્વ છે.
જે તીર્થરૂપ એવા આપને સેવે અર્થાત્ આપની જે આજ્ઞા ઉપાસે તે ભવ્ય જીવ નિરધાર એટલે નક્કી આત્માના આનંદઘનને પામે, એમાં કોઈ સંદેહ નથી. એમ શ્રી આનંદઘનજી મહારાજ પોતાના અનુભવથી કહે છે. I૯ll
(૧૮) શ્રી અરનાથ સ્વામી
૨૩૩ અથવા મોજાઓ અંતે દરિયામાં સમાય છે તેમ પર્યાયના બધા તરંગો અંતે દ્રવ્યમાં સમાય છે. પા.
પરમારથ પંથ જે કહે, તે રંજે એક સંતરે;
વ્યવહારે લખ જે રહે, તેહના ભેદ અનંત રે. ધ૦૬ સંક્ષેપાર્થ:- પરમાર્થ એટલે નિશ્ચયનય ગ્રહણ કરીને એકાંતથી જેઓ મોક્ષનો પંથ જીવોને બતાવે છે અને તેમાં જ રંજિત થાય છે અર્થાત્ આનંદ માને છે અને તેનો પાછો તંત એટલે આગ્રહ રાખે છે તે નિશ્ચયાભાસી છે.
અને બીજા જે વ્યવહારનયનો લખ એટલે મુખ્ય લક્ષ રાખી મોક્ષમાર્ગમાં પ્રવર્તે છે, તે વ્યવહારનયનો આગ્રહ રાખી ચાલનારાઓના જગતમાં અનંત ભેદો હોઈ શકે છે, પણ જેઓ નિશ્ચય અને વ્યવહાર એ બન્નેનો સુમેળ સાધી ગુરુ આજ્ઞાએ મોક્ષમાર્ગમાં આગળ વધે તે જરૂર મોક્ષ પ્રાપ્તિ કરી શકે એમ છે. કા
વ્યવહારે લખે દોહિલા, કાંઈ ન આવે હાથ રે; શુદ્ધ નય થાપના સેવતાં, નહિ રહે દુવિધા સાથ રે. ૧૦૭
સંક્ષેપાર્થ :- માત્ર વ્યવહારથી જપતપાદિ ક્રિયાઓ કરતાં તેને લખએટલે આત્માનો લક્ષ થવા દોહિલો એટલે દુર્લભ છે. અને તેથી કાંઈ હાથઆવતું નથી, અર્થાત્ ઓઘા મુપત્તિના મેરુપર્વત જેટલા ઢગલા કર્યા તો પણ મોક્ષમાર્ગ હાથ આવ્યો નહીં.
પણ હવે શુદ્ધ નય એટલે નિશ્ચયનયને હૃદયમાં સ્થાપી અર્થાત્ આત્મસિનો લક્ષ રાખી પછી ગુરુઆજ્ઞાએ બધી ક્રિયાઓ કરતાં દુવિધા એટલે આત્મા સંબંધીનો અનિશ્ચય રહેશે નહીં અર્થાતુ પોતાના શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને તે પામશે. //
એકપખી લખી પ્રીતિને, તુમ સાથે જગનાથ રે;
કૃપા કરીને રાખજો, ચરણ તળે ગ્રહી હાથ રે. ધ૦૮ સંક્ષેપાર્થ :- હે જગતના સ્વામી શ્રી અરનાથ પ્રભુ! મારી આપની સાથે એક પખી કહેતા એકપક્ષીય પ્રીતિ છે. કારણ કે આપ તો નીરાગી અને હું રાગી છું. તેને લખી એટલે જાણીને, મારા ઉપર કૃપા વરસાવી આપના ચરણતળે મારો હાથ ગ્રહીને રાખજો કે જેથી હું કોઈ નિશ્ચય કે વ્યવહારના એકાંતવાદમાં ન તણાઈ જાઉ પણ બેય નયોની સમતુલા જાળવી મારા આત્માનું કલ્યાણ કરું. llઠા
(૧૮) શ્રી અરનાથ સ્વામી શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત વર્તમાન ચોવીશી સ્તવન
(રામચંદ્ર કે બાગમેં ચંપો મોરી રહ્યો ૨-એ દેશી) પ્રણમી શ્રી અરનાથ, શિવપુર સાથ ખરોરી;
ત્રિભુવન જન આધાર, ભવનિસ્તાર કરોરી.૧ સંક્ષેપાર્થ:- હે ભવ્યાત્માઓ ! પરમકૃપાળુ એવા શ્રી અરનાથ પ્રભુને વારંવાર પ્રણામ કરો. કારણ કે તે શિવપુર એટલે મોક્ષરૂપ નગરમાં પહોંચાડવાને માટે ખરા સાથીદાર છે. અજ્ઞાનવડે ત્રિવિધ તાપથી પીડિત ત્રણ ભુવનના જનોને જે આધારરૂપ એટલે શરણરૂપ છે. તથા ભવ એટલે ચાર ગતિરૂપ સંસારથી નિસ્તાર એટલે પાર ઉતારનારા છે. એવા શ્રી અરનાથ પ્રભુને હે ભવ્યો! તમે સદા સેવો. I૧૫.
કત કારણ યોગ, કારજ સિદ્ધિ લહેરી
કારણ ચાર અનુપ, કાર્યાર્થી તેહ ગ્રહેરી.૨ સંક્ષેપાર્થ:- હવે વસ્તુનો કાર્યકારણ સંબંધ જણાવે છે –
કાર્ય રુચિના અર્થી એવા કર્તાને જ્યારે કારણનો યોગ મળે ત્યારે જ તે કાર્યની સિદ્ધિને પામે છે. તે કારણ અનુપ એટલે શ્રેષ્ઠ એવા ચાર છે. તેને કાર્યનો
| SR No. | 009111 |
| Book Title | Chaityavandan Chovisi 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Paras Jain |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 181 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Rajchandra |
| File Size | 1 MB |