________________
ચારિત્રપદ
૭૯
અહીં તપ દ્વારા વિશુદ્ધિ તા કરાવી જ હતી. પણ છતાં તેમાં કષાયની પરિણતી નરકે લઈ જનારી થાય.
આપણે જે પરિહાર વિશુદ્ધિની વાત વિચારીએ છે, તે ચાશ્ત્રિ તા સાત્વિક વિશુદ્ધિને જણાવવા માટે છે.
ચય તે આ કરમના સચય રિક્ત કરે જે તેહ ચારિત્ર નાણુ નિરુો ભાંખ્યું તે વંદુ ગુણગૃહ રે વિકા—
આપણે પરિહાર વિશુદ્ધિ ચારિત્રની વાત આ સંદર્ભમાં જ વિચારવાની છે. જે ભૂલ કે વ્રત ભંગાદિ થયા હાય તેની શુદ્ધિઆલેચના કરીને ભાવિમાં કમ નિર્જરાના ધ્યેયથી કે ચિત કરેલા કર્મોને ખાલી કરવા માટે ચારિત્ર પાલનની દિશામાં આગળ વધવું. જેથી સામાયિક ચારિત્રની ચાત્રા યથાખ્યાત ચારિત્ર સુધી પહોંચે.
(૪) સૂક્ષ્મ સ`પરાય :— આ ચારિત્રમાં માત્ર સૂક્ષ્મ લાભના ઉદય જ બાકી રહે છે.
કેાધ-માન-માયા-લોભ એ ચારને અન ́તાનુબંધી અપ્રત્યાખ્યાની પ્રત્યાખ્યાની અને સંવલ એ ચાર વડે ગુણતાં જે સેાળ ભેદ થાય તેમાં સંજ્વલન લાભ સિવાયના પદર કષાયને ક્ષય અથવા ઉપશમ થાણુ ત્યારે દશમે ગુણઠાણે આ ચારિત્ર ગણાય.
(૫) યથાખ્યાત ચારિત્ર :- ખારમે ગુઠાણે સેાળે પ્રકારના કષાયના ક્ષય થયા હાય અથવા અગીયારમે ગુણઠાણે સાળે કષાયાના ઉપશમ થયેા હાય તેને યથાખ્યાત ચારિત્ર કહે છે.
ખારમે ગુણઠાણે હાય તા તે છેલ્લે કેવળી થઈ માક્ષે જાય, અગીયારમે ગુણઠાણે હાય અને આયુના ખંધ પડે તે! સર્વત્ર સિદ્ધ વિમાને પણ જાય.
આવા પાંચ ભેદે ચારિત્રની વાત કરી. પણ તમારે માટે તત્ત્વ શું? ચારિત્રની આરાધના કરવી તે.
તમે દર્શનને રત્નદીપ સમજી મન ભવનમાં ધારણ કર્યું. નીર તર પ્રકાશ થયે!. વિનયપૂર્વક જ્ઞાનને ગ્રહણ કરીને ધારણ કર્યું. જ્યારે ચારિત્ર એ માત્ર શીખવાની કે ધારી રાખવાની ચીજ નથી. પણ
