________________
આપ્તવાણી-૧
આપ્તવાણી-૧
ગાંઠ છેદાય, લોભની ગાંઠની તો કો'ક દહાડો ખબર પડેય ખરી પણ કપટની ગાંઠની તો ક્યારેય પણ ખબર ના પડે.
મતની ગાંઠો કેમ ઓગળે ? લોભની ગાંઠ અને ક્રોધની ગાંઠ પોતાને માર ખવડાવે અને સામાને પણ માર ખવડાવે. ભગવાને લોભની ગાંઠવાળાને દાન આપવાનું કહ્યું છે. એક ફેરો પાંચ-પચીસ રૂપિયાનું પરચૂરણ કરી રસ્તામાં નાખતા જવું. તે પાછું મન કૂદાકૂદ કરવા માંડે એટલે વધારે નાખવું એટલે ધીમે ધીમે મન ચૂપ થઈ જાય. અને જો વિચાર કરીને લોભની ગાંઠ છેદાય તો એના જેવું એકેય નહીં. જો વિચારે કે આટલું બધું ભેગું કરું છું તે કોના માટે ? પોતાના કયા સુખ માટે ? પોતાનું સુખ પ્રાપ્ત નહીં કરતાં પરાયાને માટે આપણે આપણું સુખ ખોઈ નાખીએ છીએ અને ઉપરથી જે જે ગુનાઓ કર્યા તેની કલમો લાગુ પડી જાય.
જ્યારે જ્ઞાની પુરુષને ગાંઠ છૂટે ત્યારે એ તો ગાંઠને જુએ અને જાણે. જ્ઞાની પુરુષની આજ્ઞાથી, શુદ્ધાત્મ દૃષ્ટિથી મનની ગાંઠો ઉપર દૃષ્ટિ નાખ નાખ કરે તો ગાંઠો ધીમે ધીમે ઓગળતી જાય. અમારી પાસે તો અનંત સિદ્ધિઓ છે. તે તમારી ગાંઠો ઓગાળી આપી શકીએ, પણ બને ત્યાં સુધી અમે સિદ્ધિઓ નકામી ના વાપરીએ. અમે તમને રસ્તો દેખાડીએ. એ ગાંઠો ફૂટે તો તમને એક્સપિરિયન્સ થાય અને તમને જોવાની ફિલ્મ મળે. જો શેય ના હોય તો શાતા શું કરે ? જેટલું મન ખીલે એટલો જ આત્મા ખીલે. જેટલાં શેય વધે તેટલી જ શુદ્ધાત્માની જ્ઞાનશક્તિ વધે.
મનને જ્યાં જ્યાં કાદવ લાગ્યો છે, ત્યાં ત્યાં અમારાં જ્ઞાનનાં વાક્યોનો સાબુરૂપી ઉપયોગ કરશો તો મેલ ધોવાઈ જશે.
મન જો ભજિયાં ખાવાનું દેખાડે તો તરત જ જાગૃતિ રાખજે કે આ વ્યવસ્થિત બોલે છે કે લબાડો બોલે છે ? જો ત્રણ વાર ટકોરા થાય તો સમજી જજે કે આ વ્યવસ્થિત છે. શરીરને જરૂરિયાત પૂરતો જ જો ખોરાક મળી રહે તો મન-બુદ્ધિ ઠેકાણે રહે. છતાંય અમારા જ્ઞાનમાં ગ્રહણ-ત્યાગ નથી, ‘વ્યવસ્થિત’ તમને દેખાડશે.
મનને હંમેશાં ખોરાક જોઈએ, પ્રેશર જોઈએ. ભીડમાં જ એકાંત હોય, એકાંતમાં તો ઊલટાનું મન બહેકે. અમારું જ્ઞાન પામેલા મહાત્માઓ તો સંસારમાં નિર્લેપ રહે અને સખત ભીડમાં એકાંત અનુભવે. સખત ભીડ હોય ત્યારે મનને તેનો ખોરાક મળી જાય તે મન એના કામમાં પરોવાઈ જાય ત્યારે જ “શુદ્ધાત્મા’ એકલા પડે ને પરમાનંદ માણે.
કોઈનું મન જરા ઢીલું પડી ગયું હોય તો આ અજ્ઞાનીય બોલે કે શું વિચાર કર કર કરે છે ? ચાલ નીકળ ને બહાર જા. મન તો બધી જ જાતનું બોલે.
શું આ મરણનો વિચાર બધાને નથી આવતો ? આવે જ. બધાયને મરણનો વિચાર આવે. પણ લોકો શું કરે ? વિચાર આવતાં જ તેને કાઢી મેલે. તે અલ્યા, બધા જ વિચારોને કાઢી મૂકને ? પણ ના, બીજો ગમતો વિચાર આવે તો ના કાઢે. અમારું જ્ઞાન જ એવું છે કે મરણની પળ આવે ત્યારે પોતે સંપૂર્ણ પ્રગટ જ થઈ જાય. તે વખતે ‘પોતાની’ ગુફામાં જ પેસી જાય. મન-બુદ્ધિ-ચિત્ત-અહંકાર બધું જ ચૂપ. બોંબ પડવાનો હોય ત્યારે મૂઓ કેવો ચૂપ થઈ જાય છે ? તેમ આ બધા ચુપ થઈ જાય. તે મરણ વખતે સમાધિ થઈ જાય. અમારા જ્ઞાનીઓને (મહાત્માઓને) સમાધિ મરણ હોય !
મત ફિઝિક્સ છે મન તો કમ્પ્લિટ ફિઝિકલ છે, મિકેનિકલ છે. દા.ત. કોઈ એક માણસ અમુક મશીનરી બનાવે છે. એ બનાવે છે ત્યારે તેનો આત્મા મશીનરી સાથે એકાકાર થઈ જાય છે અને મશીનરી ચાલે ત્યારે અહંકાર કરે કે મેં કેવું સરસ બનાવ્યું ? પણ જો તે મશીન બંધ કરવાનું સાધન તેમાં ના હોય તો પછી પેલો માણસ એને કેવી રીતે બંધ કરે ? અને જો ભૂલેચૂકે એના જ બનાવેલા મશીનના કોઈ ગીયરમાં તેની આંગળી આવી જાય તો શું મશીન તેની શરમ રાખે ? ના રાખે, ફટ દઈને આંગળી કાપી નાખે, કારણ મશીન ફિઝિકલ છે. તેમાં બનાવનારની સત્તા ચાલતી નથી. તેવું જ મનનું છે. બૉડીના પરમાણુ કરતાં હલકા પરમાણુ હોય, તેનાથી વાણી બંધાય અને તેનાથી પણ હલકા પરમાણુથી મન બંધાય.