________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમનું ફળ
મીઠામાં મીઠી ચીજ પ્રેમ છે मिष्टान्मिष्टतरं प्रेम, यत्र तत्राऽस्ति देहिनाम् ।
अलौकिकं भवेत्सर्व, प्रेमिणां सर्वकर्मसु ॥१५०॥ અર્થ–પ્રાણીઓને જ્યાં અને ત્યાં સર્વ બાબતમાં જે કોઈ મીઠામાં મીઠી વસ્તુ હેય તે તે પ્રેમ છે. કેમકે પ્રેમીઓને પ્રેમને લઈને સર્વ કાર્યોમાં આનંદ આવે છે. ૧૫૦
પ્રેમ એ જ્ઞાનરસ છે. प्रेम्णो ज्ञानरसोऽस्त्येव, ज्ञानात्पूर्णरसोदयः ।
अतो ज्ञानरसप्राप्तिः, कतव्या प्रेमदेहिमिः ॥१५१॥ અથ–પ્રેમથી જ્ઞાનને રસ પ્રગટ થાય છે. જ્ઞાનથી પૂર્ણ પ્રેમરસને ઉદય પ્રગટે છે તેથી સાચા પ્રેમગીઓએ જ્ઞાનરસની પ્રાપ્તિ અવશ્ય કરવી જોઈએ. ૧૫૧ છે
જ્ઞાનથી વસ્તુમાં સૌન્દર્ય ભાસે છે. ज्ञानतः सर्वसौन्दर्य, भासते सर्ववस्तुषु ।
ज्ञानरूपं हि सौन्दर्य-मात्मनि प्रेमरूपकम् ॥१५२।। અથ–સાચા જ્ઞાનથી સર્વ વસ્તુઓમાં સર્વ પ્રકારનું સુંદરપણું અનુભવાય છે, તે આ અનુભવાતું સૌંદર્ય આત્માના જ્ઞાનરુપજ છે, તેથી આત્મા સર્વદા પ્રેમ રૂપેજ અવસ્થિત છે. તે ૧૫ર tu
વિવેચનઃ–સર્વત્ર સામાન્યભાવે અનિષ્ટ કે ઈષ્ટના વિકલ્પના અભાવ યુકત પ્રેમને શુદ્ધ અનુભવ થાય છે. તેથી તત્વો કહે છે કે વરતુઓમાં અનુભવાતું સુંદરપણું આત્માના અનુભવ જ્ઞાનસ્વરૂપ છે. જ્ઞાન અને આત્માનું તદાભ્યભાવનું એકત્વ હેવાથી આત્મા અને જ્ઞાન પણ પ્રેમ રૂપજ છે. અને તેના સંગ સંબંધી જડ વા ચેતન દ્રવ્ય પદાર્થો કે જે જ્ઞાનમાં શેયરૂપે થતા રહેવાથી તેમાં પ્રેમસ્વરૂપન્ન પ્રેમીઓના આત્મામાં અનુભવાય છે. તે ઉપર છે
સવ કર્તવ્યમાં પ્રેમ એ મહા કર્તવ્ય છે. परस्परोपकाराय, सत्प्रेमैव प्रियंकरम् ।
प्राकटयं तस्य कर्तव्यं, सर्वकर्तव्यकर्मसु ॥१५३।। અથ–પરસ્પર એક બીજાને ઉપકાર કરવા માટે સત્ય પ્રેમજ પ્રિયંકર છે. માટેજ સર્વ કરવા યોગ્ય કાર્યોમાં તે પ્રેમનું પ્રગટભવે કરવું તેજ મહાન કર્તવ્ય છે. જે ૧૫૩ છે
For Private And Personal Use Only