Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫
પ્રેમનુ ફળ
અર્થ:-ૐકાર સર્વ વર્ગોમાં પ્રેમ (પ્રણવ)રૂપ મંત્ર સથા પહેલા છે, અને ઢીકાર, શ્રીકાર, કલીકાર, વણુ મંત્ર સ્વરૂપ હોઇ પ્રેમના પ્રકાશ કરનાર શિક્ત સ્વરૂપ
છે! ૯૧ ॥
વિવેચન:-સર્વ ચૈતન્ય સ્વરૂપ આત્માએમાં પ્રેમ પારિણામિકભાવે અન્યકત રહેલે છે, તેને પ્રગટ થવામાં ઉપાદાન કારણે અને નિમિત્ત કારણેાની આવશ્યકતા રહેવી છે. તે પણ આપણે જાણવા યેાગ્ય છે. તેમાં પ્રથમ ઉપાદાન કારણ આત્મા રહેલા છે અને તેને લાગેલા અનાદિકાલિન જ્ઞાનવરણીય, દર્શનાવરણીય, અને અ ંતરાયરૂપક સમુહરૂપ જે આત્મશકિતને રોકનારૂ આવરણ છે તેના જેટલા અંશે વિલય થાય તેટલા અંશે આત્માની સહજ શકિત પ્રગટ થાય છે તેમાં આત્મા ઉપાદાન કારણ સમજવા, જ્ઞાન, દર્શન, વી ઉપયોગ તેના સહજ ભાવના ધરૂપ ગુણો છે. કને દૂર કરી આત્મા, તે શકિતના વિકાશ કરે છે તેથી તે ઉપાદાન કારણ છે, તેમજ તેવી શકિત પ્રગટ થવામાં કાલસ્વભાવ નિયતિ ભવિતવ્યતા વિગેરે નિમિત્તા છે. તેમજ આત્મામાં રહેલ પ્રેમસ્વભાવરૂપ પરિણામને પ્રગટ થવામાં ૐન્કાર નામનો મંત્ર સર્વ વરૂપ ઉચ્ચારણીય જે અક્ષરા છે તેમાં મુખ્યમત્ર સ્વરૂપે છે. તે કાર પ્રેમરૂપ આત્મદેવ તને આમંત્રણ આપે છે એટલે આત્મકિત જે ઊંધી ગઇ છે તેને આ ૐકાર જગાડવા માટે આમત્રણ કરે છે. તુ હવે જાગ અને તારા સહજાનંદ ભોગવ એમ પ્રેમાત્મા દેવ તને આમ ંત્રે છે. તેથી તે નિમિત્ત કારણ છે. તેમજ હૌં, શ્રાઁ, કલી વગેરે એક મંત્ર શકિત છે. મંત્રશકિતએ પણ આત્મપ્રેમને પ્રગટ કરી જગતમાં વ્યાપક મનાવે છે. અને તે તેથી આત્મા સર્વ આત્માઓને બંધુભાવે આમત્રણ કરી તેમની સાથે પ્રેમ સંબધથી વ્યકતભાવે જોડાય છે. ! ૯૧ ૫
જે મૂખને અપ્રિય તે પ્રેમીને પ્રિય છે प्रियं यत्तत्प्रभो रूपं, सर्वत्र सर्वथा सदा । અપ્રિય યત્તુ મુદ્દાનાં, તત્ પ્રિય મેમિનાં હદ્દિ ભ્રા
અ:-જેને જે પ્રિય છે તે તેને પ્રભુસ્વરૂપ છે. એમ સર્વ સ્થાને સર્વ કાલે--સદા રહેલુ સમજવુ. એટલે જે મૂલાકને અપ્રિય હાય છે તે પ્રાયઃ પ્રેમીઓના મનમાં સર્વાંદા પ્રિય હાય છે. ૫ ૯૨ !
વિવેચન: આ સર્વ જગતમાં જડભાવ અને ચેતનભાવે અનત વસ્તુઓ સદા સદા વિદ્યમાનજ છે. જો કે તેમાં પરિણામિકભાવ હાવાથી આકાર, રૂપ, રંગ ગુણાનુ પલટપણું થયાજ કરે છે. તેથી કથ‘ચિત્ કથ ંચિત્ નિત્યાનિત્ય તેને માનવામાં આવે છે તે વસ્તુ સંથા અપ્રિય એટલે એકાંત અનિષ્ટ પણ નથી, તે સદા એકાંત પ્રિય પણ નથી. તેમાં લેકને પ્રિયત્ન અને અપ્રિયત્ન જોવામાં આવે છે. તે માત્ર જીવાની તેવી વિચિત્ર ક જન્ય પ્રકૃતિના કારણે વિચિત્રભાવે વસ્તુઓ જોવાય છે, જે વસ્તુ અમુકને પ્રિય હાય તે અન્યને
૯
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 008641 |
| Book Title | Premgeeta Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Buddhisagar |
| Publisher | Buddhisagarsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 277 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Society |
| File Size | 18 MB |