________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમગીતા
આ વાતને દૃષ્ટાંતથી સમજાવે છે शुद्धप्रेमिमहावीर-देवेनाऽहिः प्रबोधितः।
क्रूरा अपि क्षमा यान्ति, शुद्धप्रेमप्रभावतः ॥४३॥ અર્થા–શુદ્ધ પ્રેમી શ્રી મહાવીર દેવથી ભયંકર મહાસર્ષ પ્રતિબંધ પામીને શાન્ત થઈ ગયું હતું. વસ્તુતઃ શુદ્ધ પ્રેમના પ્રભાવથી અત્યંત ક્રૂર પ્રાણીઓ ક્ષમાને ધરનારા શાંત સંત બની જાય છે ૪૩ છે
વિવેચન –સર્વ જગતના જીવો પ્રત્યે હિત કરવા રૂપ મંત્રી ભાવમય-પરમશુદ્ધપ્રેમને પ્રકાશ કરવાવાળા શુદ્ધ પ્રેમ થી પરમાત્મા શ્રી મહાવીર દેવ ભયંકર વિષમય દષ્ટિવાળા, ચંડ કૌશિક સર્પને પ્રતિબંધ કરીને ક્ષમાવાન બનાવ્યું. તેમ શુદ્ધ પ્રેમગના મહાપ્રભાવથી ભયંકર ક્રોધયુક્ત એવા વાઘ, સિંહ, સર્પ, રીંછ, જેવા પ્રાણીઓ પણ જાતિરૂપ વૈરને ત્યાગ કરી ક્ષમા દયાને ભજનારા થાય છે. અહિંયાં ચંડ કૌશિક અપ પરમાત્મા મહાવીરથી બેધ પામીને ક્ષમાવાન થયે તેનું દષ્ટાંત આ પ્રમાણે છે.
"पन्नगे च सुरेन्द्र च, कौशिके पादसंस्पृशि ।
निर्विशेषमनस्काय, :श्रीवीरस्वामिने नमः ॥२॥ અથ–પન્નગ સર્પ સર્વદેના મહારાજા સુરેન્દ્ર કે જે બનેના નામ કૌશિક ગણાય છે. તેઓ પરમાત્મા મહાવીર દેવના ચરણ કમળને સંસ્પર્શ કરી પાવન બન્યા છે. તેમને તેમાંને એક કૌશિક નામને સર્પ જે ચંડ–ભયંકર કૌશિક કહેવાય છે કારણ કે તેની દષ્ટિ અત્યંત ક્રૂર ઝેરથી અને ઝેર અગ્નિથી ભરેલી છે તેણે પરમાત્મા શ્રી મહાવીર દેવને દુષ્ટ રીતે કરડવાની બુદ્ધિથી સ્પર્શ કર્યો અને ભગવાનના પગે દંશ માર્યો તે વિષને વમતે સર્પ અને બીજે કૌશિક ઈન્દ્ર પરમાત્માને ભક્તિથી પ્રમોદ ભાવે નમન કરતે ઇન્દ્ર સર્વ દેને સ્વામિ તે બને ઉપર સમાન ભાવની મૈત્રી કરૂણાભાવમય ભાવ દયા ભગવાન ધારણ કરે છે. તેવા વીર પરમાત્માને નમસ્કાર થાઓ. એમ હેમચંદ્રસૂરીશ્વર કહે છે.
અહિંયાં ચંડકૌશિક સર્ષ કે જેમાં પરમાત્માને દંશ દેવાની કર બુદ્ધિ હોવા છતાં પણ પરમાત્માની જે ભાવ કરૂણારૂપ મૈત્રીમય શુદ્ધ પ્રેમ ભાવનાથી તે દુર ઝેરથી ભરેલા દૃષ્ટિવિષ સર્પને પણ “ગુલુન્સક્સ ચંદોનિક એ શબ્દ કાને પડતાં પૂર્વના ચાર ભવનું જાતિ સ્મરણ જ્ઞાન થયું. અને પશ્ચાતાપથી સર્વ પાપને નાશ કરવા પરમાત્માને શુદ્ધ ભક્તિભાવે વિનવતાં તેના મનને ભાવ જાણનારા પરમાત્માએ વસ્તુ સ્વરૂપને બંધ કરી હવેથી નવા પાપ ન કરવાની પ્રતિજ્ઞા કરાવી અને જુના પાપ પંકને નાશ કરવા અહિંસા, સત્ય, અચૌર્ય, બ્રહ્મચર્ય, અપરિગ્રહ તત્વ વિગેરે તેને યોગ્ય પાળી શકાય તેવા અગીઆર વ્રત લેવરાવ્યાં અને તેણે આહાર પાણીના ત્યાગપૂર્વક અણુશણ કર્યું. અને પોતાની દૃષ્ટિથી બીજા પ્રાણીને નાશ ન થાય તેવા ભાવને લીધે પિતાનું મુખ બીલ (દર)માં રાખી આંખ મીંચી રાખી. તે સને
For Private And Personal Use Only