________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમનું ફળી
અથ-જ્યારે પિતાના આત્માના સમાન સર્વ જીવો પ્રત્યે સત્ય પ્રેમને ઉદ્દભવ થાય છે ત્યારે આત્મા વિશ્વવ્યાપક પ્રેમી થઈને સ્વગુણમય સ્વભાવથી શોભે છે. ૩૭૯ છે
सोऽहं सोऽहं भवेत् साऽहं, प्रेमिणां च परस्परम् ।
सवेभोगेषु निर्लेपः, सत्प्रेमी सवकर्मकृत् ॥३८०॥ અર્થ–સોડહં તેજ હું તેજ હું તેવા જાપવડે પ્રેમીજનેનું પરસ્પર એકc–તે અને હું એક અભેદ છીએ એવું અનુભવવામાં આવે છે, આ સત્ય પ્રેમિઆત્મા સર્વ ભોગમાં નિલેપ હોવાથી સર્વ કાર્ય કરવા સમર્થ બને છે. ૩૮૦
વિવેચન –સોડÉ એવા પ્રકારના મંત્રમય જાપથી તે પરમાત્મા હુંજ છું એ જેમ અનુભવ થાય છે તેવી જ રીતે સર્વ જગતમાં રહેલા છે જે આત્મા હોય તે પ્રત્યે પણ સોહં તે અને હું અભેદભાવે છીએ તેનું અને મારું ચૈતન્ય સમાનભાવે કથંચિત્ અભેદભાવે એક રૂપજ છે એ સર્વ પ્રેમીજનને પરસ્પર પ્રત્યક્ષભાવે અભેદભાવને અનુભવ પ્રેમબલથી થાય છે. આ અનુભવ પાંચમીભૂમિમાં આવેલા સમ્યગૃષ્ટિ આત્માને જ થાય છે તે પૂર્વની ભૂમિકાના પ્રેમિઓને નથી હોતે.
છઠ્ઠી પ્રેમભૂમિકા षष्ठयां पूर्ण भवेत् प्रेम, निर्दोष च मनः सदा ।
शुद्धात्मबोधरूपं हि, शुद्धप्रेमेव गीयते ॥३८१॥ અર્થ –ઠ્ઠી પ્રેમભૂમિકામાં પૂર્ણ શુદ્ધ પ્રેમ પ્રગટ થાય છે ત્યાં મન: સર્વદા સદા શુદ્ધ નિર્દોષ રહે છે. તે પ્રેમ શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપના બેધમય છે એમ પૂજ્ય જણાવે છે. ૩૮૧ છે
વિવેચન –હવે પ્રેમની પાંચમી ભૂમિકા સુધી પ્રેમ અશુદ્ધતા યુક્ત હોય છે કારણ કે ત્યાં લગી કામ્યભાવને અંશ રહેલો હોવાથી સ્વાર્થતા કાંઈક અંતઃકરણમાં રહે છે. ત્યારે આ છઠ્ઠી પ્રેમગની ભૂમિકામાં જ્યારે પ્રેમયેગી અભ્યાસના બળથી આત્મતત્વની શુદ્ધિ કરતા કરતા આવે છે ત્યારે છઠ્ઠીમાં સર્વ વિષયવાસના લેકેષણ વગેરે અશુદ્ધતાને સર્વથા ક્ષય થવાથી પૂર્ણ શુદ્ધ અને દેવરહિત કપટ શલ્યરહિત પ્રેમ અભેદભાવે પ્રેમગીને પ્રગટ થાય છે, ત્યાં મન સંક૯૫ વિક૯પ વિનાનું રાગદ્વેષના અભાવવાળું થાય છે, સાહિમિરના क्रान्तं, क्रोधादिरक्षितम् ॥ आत्मारामं मनःकुर्वनिर्लेपः सर्वकर्मसु ॥४॥ विरतकामभोगेभ्यः
શરે gિ:નિષ્ઠા સંવેદનિમઃ સમતાં સર્વત્ર શ્રા પણ તે પ્રેમયોગી છઠ્ઠી ભૂમિકામાં આવેલ હોવાથી, રાગદ્વેષ આદિથી રહિત હેવાથી, ક્રોધાદિ કષાયોથી દુષિત નથી હોતે. તેનું મન માત્ર આત્માની રમણતામાં લાગેલું હોવાથી સર્વજગતના કર્મોથી સર્વથા શુભાશુભભાવથી સંપૂર્ણ નિર્લેપ રહેલું હોય છે, સર્વ કામગની વાસનાથી અને શરીરની સ્પૃહાથી તેમનું મન સર્વથા વિરામ પામેલું હોય છે માત્ર એ સંવેગથી હૃદયવ્યાપક
For Private And Personal Use Only