________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમનું ફળ
૧
અથ–ચેથી પ્રેમભુમિકામાં પ્રેમગી આત્માઓને ભેદજ્ઞાનવડે આત્માનું પ્રગટભાવે જ્ઞાન થાય છે, તેમાં સત્ય પ્રેમરાગને મુખ્ય કારણ સમજવું. ૩૫૮
વિવેચન --પૂર્વપ્રેમયોગની ત્રણ ભૂમિકાનું સ્વરૂપ પૂજ્ય ગુરૂદેવે જણાવ્યું છે તેમાં પહેલીમાં બાદા આત્મભવને એકાંત પ્રેમ હોય છે, તેમાં પરમામા કે આત્માને પ્રેમ સંભવતે જ નથી. બીજીમાં બાહાત્મા ઉપર પ્રેમ હોવા છતાં તપ જપ આદિ પુણ્ય ક્રિયા થાય છે. પણ મુખ્યતા બાહ્યાત્મભાવની જ હોય છે. ત્યારે ત્રીજીમાં આત્માને પણ
ડે છેડો રાગ હોય છે. તે પણ પુલભેગ ઉપર કાંઈક વધારે પક્ષપાત રહે છે. ધર્મપ્રેમ કાંઈક ગૌણ ભાવે-ઓછા આદર–વાલે તેઓને લાગે છે."હવે ચેથી ભૂમિકામાં આવેલ પ્રેમ
ગી આત્મા ગુરૂની ઉપાસનાના વેગે કે સહજ ભાવે મેહરૂપ આવરણને ક્ષય થવાથી અપૂર્વ કરણ કરી બાહ્યાભભાવના કારણુરૂપ મિથ્યાત્વના બીજમય મેહનીય કમની ગાઢ ગાંઠને વિવેકરૂપ કુહાડા વડે ભેદે છે અને આત્મા અને પુગલના સ્વભાવને ભેદ જાણે છે. તેના વેગે આમા અને પરમાત્માના ઉપર ગુણ સ્વભાવના પ્રેમગે સત્યપ્રેમ મુખ્યભાવે પ્રેમ
ગીઓને આત્મા પરમાત્મા અને પુદગલ કર્મ આદિને પ્રગટ પ્રત્યક્ષ ભેદ ગુરૂની કૃપા યેગે થાય છે, એટલે અપુનબંધક સમ્યગદર્શનવાળા આત્માઓ આ ચેથી ભૂમિકામાં હોય છે. ૩૫૮
महावीरोपरि, प्रेम, जायते सद्गुरौ तथा ।
जैनधर्मोपरि प्रेम, जायते तत्त्वबोधतः॥३५९॥ અર્થ–મહાવીર પરમાત્મા ઉપર તથા સદગુરૂઓ ઉપર અને જૈનધર્મની ઉપર તત્વબોધવડે સત્યપ્રેમ ભવ્યાત્માઓને અવશ્ય થાય છે. જે ૩૫૯
વિવેચન –ભગવાન મહાવીર દેવ પરમાત્મા અને તે પૂર્વે અનંત તીર્થકર થયા તે તેમજ સિદ્ધ પરમાત્મા તથા સામાન્ય કેવલી સર્વ ઉપર જે પ્રેમ થાય છે તે રૂ૫ ગુણ કે ચમત્કાર માત્રને ક્ષણિક પ્રેમ નથી પણ પરમાત્મ સ્વરૂપને યથાર્થ બેધ તેમાં કારણ છે. આ ભૂમિકા આત્માને પ્રગટ સ્વરૂપે પ્રાપ્ત થાય છે તેમજ તેમાં તત્વબેધને મુખ્ય હેતુ રહેલ છે. “યથાર્થવસ્તુપરિષ પરમાવામvi વારમાં તવા થનૈત્વાનુમવઃ” વસ્તુસ્વરૂપના યથાર્થ જ્ઞાનમય અનુભવની જે ઉપલબ્ધિ થઈ હોય તેને યોગે પુલ રૂપ પરભાવમાં રમણતાને ત્યાગ કરીને આત્મસ્વરૂપમાં રમણતા કરતાં તેના આનંદમય રસના આસ્વાદમાં જે તલ્લીનતા થવા રૂપે એકત્વને અભેદભાવને પ્રેમમય અનુભવ થાય તેમાં જ્ઞાનની મુખ્ય ઉપાદાન સ્વરૂપે હેતુતા રહેલી છે. અજ્ઞાનીને તે પ્રેમ કે અનુભવ નથી જ આવતે, આથી એમ સમજવાનું કે ચોથી ભુમિકામાં આવેલે પ્રેમની સત્યજ્ઞાનના અનુભવ બળથી દેવગુરૂ ધર્મમાં અનન્ય ભાવથી શુદ્ધ પૂર્ણ પ્રેમને ભજે છે. ૩૫૯ છે
धर्म्ययुद्धादिकार्याणां, स्वाधिकारप्रवृत्तयः । देवगुर्वादिसंपूजा, सत्यप्रेममवाहतः ॥३६०॥
For Private And Personal Use Only