________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૬૬
પ્રેમગીતા
કરૂં. આવા રોદ્રધ્યાનભાવથી નટની માંગણી છતાં દાન નથી આપતે, અને કહે છે કે મેં બરાબર તમારા ખેલો જોયા નથી માટે ફરીથી રમે. આમ બે ત્રણ વખત રાજાએ બેટા ઉત્તર આપ્યા તેથી ઈલાચીના મનમાં રાજાના કુવિચારો જાણવામાં આવી ગયા. પણ રાજા જ્યાં સુધી કાંઈ ન આપે ત્યાં સુધી અન્ય પણ નજ આપી શકે, તેથી ઈલાચી ચોથીવાર વાંસ ઉપર ચડીને ખેલવા લાગ્યો છે. તેવામાં ત્યાંથી નજદીક રહેલા એક શેઠના ઘરના બારણે મહા તપસ્વી મુનિ યુગલ અહાર વહોરવા માટે ઉભેલા છે અને ઘરના બારણુ વચ્ચે સુંદર રૂપ ગુણ સોભાગ્યાદિ શિલગુણથી શોભતી પમિની બાઈ હાથમાં સેનાના થાળમાં જે સિંહકેશરી મેદકથી ભરેલ છે તે લઈ સર્વગ્રહણ કરે તેમ કહે છે. મુનિ એક કકડ વહોરા વધારે નહિ તેમ કહી રહ્યા છે. તે દશ્ય જોતાં ઇલાચી વિચારે છે કે “અહો! અહો ! જુવે તે ખરા એ ત્યાગી મહાપુરૂષ કેટલા સંયમી અને લોભ લાલચ વિનાના છે, તે દાની શેઠાણીને દાન પરિણામ કે મહાન છે, ધન્ય છે તેમના આત્માના શુદ્ધ પરિણામોને, અને હું વિષયમાં લંપટ થઈને જ્ઞાતિ, જાતિ, કુળ, માત-પિતાના પૂર્ણ વાત્સલ્યભાવને તિરસ્કાર કરી આવી લેભ લાલચની વૃદ્ધિ કરનારી વિષયવાસનામાં પ છું. એની પ્રાપ્તિ માટે જીવના જોખમકારક ખેલ કરી રહ્યો છું. જેની ઉપર હું રાગ ધરું છું તેની પ્રાપ્તિ માટે રાજા મારૂં મરણ વાંચ્યું છે, હું રાજા પાસેથી ધનની વાંછા કરું છું. ધિક્કાર છે મને. આવી મોહ-મમતાને ત્યાગ કરી પૂજ્ય સાધુદશાને ક્યારે પામીશ” આમ વિચારની શ્રેણિએ ચડતાં પૂર્વની જાતિસ્મૃતિ જાગતાં આત્માની ઉજજવલ પરિણામની ધારાએ ચડતાં ઘાતિકર્મને સમૂલક્ષય કરી કેવલજ્ઞાનદર્શનની પ્રાપ્તિ કરી. દેવ કેવલીને જ્ઞાન મહોત્સવ કર્યો અને સર્વ લેકો:નાટકને સ્થાને ધર્મનો ઉપદેશ સાંભળી વૈરાગ્યને પામી તિપિતાની શકિત અનુસારે વ્રત પશ્ચક્ખાણું કરીને સ્વસ્થાનકે ગયા. અહીંયાં એજ સમજવાનું કે પૂર્વકાલિન બંધાયેલા સંસ્કારવડે પ્રેમી આત્માને પ્રિયના દર્શન થતાં પ્રેમને પ્રાગટયભાવ થાય છે ત્યારે સર્વસાર વસ્તુને ત્યાગ પ્રેમી માટે તે અવશ્ય જલદીથી કરે છે. શાર૯રા
શુદ્ધ પ્રેમવિના મૂર્તિમાં પરમાત્માનું દર્શન નથી થતું.
शुद्धप्रेम विना मूतौं, शास्त्रस्य ज्ञानमात्रतः ।
नीरसशुष्कता योगा-दिष्टदेवो न दृश्यते ॥२९३॥ અર્થ:--જે હદયમાં શુદ્ધ પ્રેમ ન હોય, માત્ર શાસ્ત્રનું સુકું જ્ઞાન હોય તે પરમાત્માનું દર્શન મૂર્તિમાં નથી થતું. કારણ કે આત્મપ્રેમના રસવિના નીરસ શુષ્ક-સુકાપણમાં ઈષ્ટદેવને ભાવ નથી અનુભવાતે. રહ્યા ભગવાનની મૂર્તિ ઉપર દેહ કરતાં અધિકમ થવો જોઈએ
સT મવેબ્લેમ, તત્રા ન લાવે છે ज्ञानिनां मूर्तिषु प्रेम, जायते तत्र चित्रता॥२९४॥
For Private And Personal Use Only