________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૫૮
પ્રેમગીતા
તે ભેગાં મળવાથી કોઈપણ લાભ કે કલ્યાણ થતુ જ નથી. માયામય પશુવૃત્તિને બહેકાવે છે. અને અંતે ખેદ ઝેર વેરને જ ઉપજાવે છે. માટે સત્ય શુદ્ધ પ્રેમવિના સર્વ બાહ્ય બહારથી થતી ક્રિયા અંતરના માયામય પડેલ દુર નથી કરી શકતાં. સત્ય પ્રેમ વિના બધું નક્કામુંજ છે. ર૭રા
પ્રેમ વિના કલા કે કથાએથી પણ શું લાભ?
कि कलाभिः कथाभिः कि, यौवनेन च किं फलम् ।
किं फलं भोगसामग्रथा ? शुद्धप्रेमोद्भवं विना ॥२७३॥ અથ–જે શુદ્ધપ્રેમને ઉદય આત્મામાં નજ થાય તે અનેક કલાવડે કે કથાઓ શું લાભ અને યુવાન અવસ્થા મલે અને ભેગની સર્વ સામગ્રીઓ હેય તે પણ શું લાભ મલે છે? કાંઈ નહિ. ર૭૩
વિવેચનઃ—જે કંઈપણ મનુષ્ય શાસ્ત્ર અભ્યાસ કરી અનેક સાયન્સની કલાઓ ભણે, અનેક ઇતિહાસિક કથાઓને જાણે, અનેકદર્શન શાસ્ત્રોને જાણે, તક વિદ્યા જાણે નવરસની શૃંગારકથા જાણે, વૈદ્યકને અભ્યાસ કરીને શરીરના અવયવે તેના રોગો તેની ચિકિત્સા જાણે, છ દર્શનના સર્વ શાસ્ત્રને વિશારદ્દ થાય, યુવાન અવસ્થામાં શરીરને પુષ્ટ કરીને ખાદ્યા ખાદ્યને વિવેક ભલે, ગમ્યાગમ્યને વિવેક ભુલે પણ તે આત્મામાં જે સત્યપ્રેમને શુદ્ધાશય પૂર્વક ગ્રાહક નજ થાય તે સર્વ મેલવેલી ભોગની–સામગ્રીને તેને વાસ્તવિક કાંઈ પણ લાભ થતા જ નથી. માત્ર પશુ જેવું જ તેનું જીવન વ્યય થાય છે. ઘર૩છા
સત્યપ્રેમવિના હવેલી પણ જંગલ સમાન છે वधूभिश्च वरैः किं स्यात् ? हय॑वासेन किं फलम् ? ।
सत्यप्रेम न यत्रास्ति, श्मशानं तत्र चिन्तया ॥२७४॥ અથ:–જ્યાં પરસ્પર સત્યપ્રેમ નથી ત્યાં સારા રૂપગુણ સુભાગ્યવંત સુંદર પતિ સ્ત્રીઓને મળે પુરૂષને સુંદર પત્નીઓ મળે, સુંદર હવેલીઓને વસવાટ મળે, તે પણ શું લાભ મળ્યો ? વિચાર કરતા તે મશાનતુલ્ય શૂન્યકારજ ભાસે છે. ર૭૪
વિવેચન –જ્યાં આત્માઓમાં સત્યપ્રેમ નથી જાગે તેવા જીવેને કદાચિત પુણ્ય યુગે યુવાન અવસ્થાવાલી સુંદરીઓને લાભ થાય, અને અનેક બાગબગીચા હવા ઉજાસવાળું અનેક આરામની સર્વ સામગ્રીવાળું મહાવિશાલ રાજ્ય હવેલી જેવું વસવા માટે ઘર મળે. છતાં સર્વ લેક અને કુટુંબીજનો સાથે શુદ્ધ નીતિયુક્ત સ્નેહ ન હોય તે મશાન જેવું શુન્યકાર લાગે છે. કાંઈ આનંદ આવતોજ નથી ર૭૪
નીતિ માગમાં પ્રવૃત્તિ કરવાથી શુદ્ધપ્રેમ થાય છે
સાવ્યાં , પ્રવૃત્તેિ અશુદ્ધતા ! नीतिमार्गप्रवृत्तेश्व, शुद्धप्रेमोद्भवो भवेत् ॥२७५॥
For Private And Personal Use Only