________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૧૦
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
પ્રેમગીતા
પ્રેમી જીવનમુકિત અત્રે દેહમાં અનુભવે मृत्वा पुनर्महाप्रेणा, जीवन्तः प्रेमयोगिनः जीवन्मुक्तिः सदेहेऽपि प्रेम्णाऽनुभूयते स्वयम् ॥ १९० ॥
અર્થ :—પ્રેમયેગીએ પ્રેમથી મરણ પામીને પ્રેમમાંજ જીવે છે.તેથી પેાતાના શરીરમાં રહેવા છતાં જીવનમુકિત પ્રેમયેાગીએ સ્વયં અનુભવે છે. ૫ ૧૯૦ ॥
વિવેચનઃ—જગતમાં સાચા પ્રેમયેગી શુદ્ધ નિર્વિકલ્પ પ્રેમમાં સર્વ જીવે ઉપર મૈત્રીભાવ કરૂણાભાવ પ્રમાદભાવમય પ્રેમ યુકત જીવે છે અને તેવા સ્નેહ-પ્રેમમાંજ દશ પ્રાણુના ત્યાગ રૂપ મરણ પામે છે એટલે તે પ્રેમયેાગીએના સાચા પ્રેમમાં જરા પણ વિકાર પામતાજ નથી જીવવામાં આનંદ અને મરણુમાં ખેદ સામાન્ય લેકે અનુભવે છે. ત્યારે સાચા પ્રેમયાગીઓને જીવન અને મરણમાં સમાનતા-સરખા પ્રેમ–આનંદ અનુભવાય છે. दुःखं प्राप्य न दीनः स्यात् सुखं प्राप्य न विस्मितः । मुनिः कर्मविपाकस्य जानन्परवशं નવત્ ॥ ૨ ॥ શ્રીમાન યશવિજયજી વાચક વર જણાવે છે કે સાચા પ્રેમયેાગી મુનિવર શરીરનાં દુઃખા પામીને ઉદ્વેગ ખેદ કે દીનતા નથીજ ધારણ કરતા. તેમજ શરીર નિરોગી હાય, લાકો સત્કાર સન્માન કરે, અનુકુળ આહાર પણી આગ્રહપુર્વક આપે તે પણ વિસ્મય —અભિમાન ન ધારણ કરે અને વિચારે કે આ બધુ શુભાશુભ કર્મના વિપાકનું જ પરિણામ છે. ૫ ૧૯૦ ૫
અહિં જ પરમાત્માના સાક્ષાત્કાર થાય છે अत्रैव परमब्रह्म-साक्षात्कारोऽनुभूयते ।
शुद्धप्रेमिजनैः सद्यः, कृपां प्राप्य प्रभोर्भुवम् ॥१९१॥
અથ—પ્રેમીજના અહિંયાજ સાક્ષાત્કારરૂપ પરમબ્રહ્મનો અનુભવ કરે છે. એટલે તેમાં પ્રેમીઓને પરમાત્માનું પ્રત્યક્ષ દર્શીન થવામાં પરમાત્માની કૃપા નિશ્ચયથી કારણ છે ૫૧૯૧૫ વિવેચનઃ-માત્ર એક શુદ્ધ નિર્વિકલ્પ પ્રેમમય ધ્યાનના અનુભવથીજ સમજાય તેવુ જેનું સ્વરૂપ છે તે પરમાત્માની કૃપાથી પરમાત્માનું' સ્વરૂપ તથા આત્માનું સ્વરૂપ અનુભવાય છે. એટલે પરમાત્માની ઉપર જે શુદ્ધ પ્રમોદમય ભકિતભાવરૂપ કૃપા છે તેના બળથી મેહના આવરણના નાશ થવાથી પરમાત્માના સ્વરૂપનું ત્થા આત્માના સ્વરૂપનું પ્રત્યક્ષભાવે સાક્ષાત્ સ ંવેદન નિશ્ચયથી થાય છે. ।। સ્મિન્ નૃત્ય૨ે તિવ્રુત્તિ તત્ત્વતો મુનીન્દ્રે કૃતિ। દૈત્ય સ્થિતે જ તસ્મિન નિયમાત્ સ્વાર્થિિદ્ધઃ ॥॥ શ્રી સિડ્સેન દિવાકરસૂરિ કહે છે કે જે ભવ્ય આત્માઓના હૃદયમાં પરમાત્માએ કહેલી શાસ્ત્ર આજ્ઞા પ્રેમપૂર્વક બહુમાન યુકત સ્થિર થઈ છે તેના હૃદયમાં વસ્તુતઃ પરમાત્મા જ અવસ્ય બેઠેલા છે એમ સમજવું. આવીરીતે પ્રેમથી જેમના હૃદયમાં પરમાત્મા બેઠેલા છે તેવા ભકિતવત પ્રભુભકતને પરમાત્મા પ્રત્યે